Onderzoeksresultaten behandeling gehoortrauma na aanslagen Zaventem

De aanslagen in de luchthaven van Zaventem op 22 maart 2016 eisten heel wat slachtoffers. Al tijdens de eerste fase werd duidelijk dat bij de vele acute trauma’s, één fysiek letsel nagenoeg onzichtbaar was. Betrokkenen werden gesensibiliseerd om ook schade aan het gehoor te melden.  Bijgevolg werden 56 mensen op de dienst NKO in het Universitair Ziekenhuis Antwerpen behandeld. De resultaten van hun traject werden recent gepubliceerd. “Na behandeling tonen alle patiënten een verbetering, maar 40 procent blijft over met permanente klachten als gehoorverlies of tinnitus. Lawaaitrauma is een ernstig trauma dat zo snel mogelijk behandeld moet worden in een gespecialiseerd centrum”, zegt Prof. Annick Gilles van het UZA. 

Bij de aanslagen in en rond Brussel op 22 maart 2016, kwamen 35 mensen om het leven. 340 mensen raakten gewond. Slachtoffers met ernstige complicaties werden overgebracht naar de dichtstbijzijnde ziekenhuizen in de regio. Heel wat aanwezigen leken aanvankelijk ongedeerd, maar ondervonden gehoorklachten. Zij werden doorverwezen naar de dienst NKO van het UZA.

“56 patiënten meldden zich aan op onze dienst met klachten van  verminderd gehoor, tinnitus, een drukgevoel en/of overgevoeligheid voor geluiden”, zegt Prof. Annick Gilles van het UZA. Drie patiënten vertoonden ook een perforatie van het trommelvlies ten gevolge van de drukgolf bij de ontploffing.  

Opmerkelijk: het merendeel van de patiënten vertoonde gehoorschade aan het rechteroor. Dit omdat de eerste explosie in de luchthaven plaatsvond aan de rechterzijde van de terminal, en de meeste mensen zich aan de linkerkant van de explosie bevonden. Hierop liep iedereen richting de uitgang aan de andere kant van de terminal. Daar ging negen seconden later een tweede explosie af, opnieuw aan de rechterkant van de meeste mensen.

“Bij acuut lawaaitrauma worden in de eerste plaats de haarcellen in het binnenoor beschadigd. In dit geval starten we zo snel mogelijk met een cortisonetherapie. Die werkt in op de ontsteking en zo proberen we de beschadigde haarcellen te herstellen. In combinatie wordt ook vaak hyperbare zuurstoftherapie opgestart”, aldus Gilles. Zuurstoftherapie onder hoge druk in de hyperbare kamer, ook wel ‘caisson’ genoemd, zorgt er voor dat er meer zuurstof in het bloed en het plasma komt. Dit bevordert de recuperatie van de beschadigde cellen. Het UZA beschikt over de grootste hyperbare zuurstofkamer in de regio.

Prof. Annick Gilles: “Omdat we overtuigd zijn van de meerwaarde van hyperbare zuurstoftherapie, werd aan alle 56 patiënten aangeraden om de cortisonetherapie te combineren met de caisson. Mensen met de meest uitgesproken klachten, zo’n 50 procent, gingen in op dit advies. De andere helft had minder klachten of zag genoeg verbetering met de medicatie alleen. Een kleine groep was te getraumatiseerd om meteen aan de therapie deel te nemen.”

Bij alle patiënten was bij controle 2 tot 3 maanden na de aanslagen gehoorsverbetering meetbaar. De patiënten die bij aanvang de meest ernstige klachten hadden en ook de hyperbare zuurstoftherapie ondergingen, vertoonden de grootste verbetering. Waar aan de start 80 procent last had van oorsuizen, ging dit na enkele weken nog slechts over 20 procent. “Hoewel de behandeling voor verbetering zorgde, mogen we lawaaitrauma niet minimaliseren”, waarschuwt prof. Annick Gilles. “40 procent van de behandelde patiënten na de aanslagen hebben nu nog permanent gehoorverlies en/of tinnitus, zij het wel in mindere mate dan voor de behandeling. Toch kunnen ze hiervan last ondervinden in hun dagelijks leven.”

“We krijgen hier constant patiënten over de vloer die na lawaai aan gehoorschade lijden: voetbalsupporters die in het stadion te dicht bij voetzoekers of fluitjes stonden, muzikanten bij wie een soundcheck misliep, mensen die te dicht bij vuurwerk staan met oudjaar of te dicht bij luidsprekers op een optreden. Voorkomen is altijd beter dan genezen, want lawaaitrauma is geen lachertje. Het is geen kwestie van een weekje afzien en kijken of het betert, het moet onmiddellijk behandeld worden. Want hoe sneller de behandeling, hoe groter de kans op herstel. Hoewel er nooit 100 procent garantie is op volledige genezing, is een acute behandeling de enige optie en kan die best zo snel mogelijk opgestart worden. Blijf er dus niet mee zitten, maar meld je meteen aan bij je huisarts of de spoed”, besluit prof. Annick Gilles.