Wat is een kijkoperatie van de borstkas?

Voor een operatie in de borstkas (thorax) kunt u terecht op de dienst thorax- en vaatheelkunde van het UZA. De behandeling gebeurt via een thoracotomie (een operatie waarbij de borstkas wordt geopend) of via een thoracoscopie (een kijkoperatie in de borstkas of VATS). Een thoracoscopie kan ook met behulp van de robot worden uitgevoerd en noemt dan een RATS procedure. 

Een thoracoscopie is een alternatief voor een thoracotomie. Een kijkoperatie in de borstkas is minimaal invasief en biedt verschillende voordelen (op vlak van gebruikte techniek en herstel na de ingreep) ten opzichte van een open chirurgische behandeling van de borstkas (thoracotomie). Inwendig gaat het om dezelfde behandeling.

Thoracotomie (open chirurgie van de borstkas)

Incisie bij een thoracotomie

Wat is het?

Een thoracotomie is een operatie waarbij de borstkas wordt geopend.

Hoe verloopt de operatie?

Bij een thoracotomie worden de spieren van de wand doorgenomen en wordt er een grote opening tussen de ribben gemaakt om deze te spreiden.

Epidurale of paravertebrale katheter

Thoracoscopie (kijkoperatie in de borstkas of VATS)

Wat is het?

Een thoracoscopie is een kijkoperatie in de borstkas en is een alternatief voor een thoracotomie. Bij een thoracoscopie werkt men met poorten die tussen de ribben geplaatst worden. Om geen kwetsuren te veroorzaken aan de zenuw van de rib, worden (indien mogelijk) kleine poorten gebruikt en worden deze zoveel mogelijk vooraan geplaatst (waar er meer ruimte is tussen de ribben).

Poorten bij een thoracoscopie

Wat zijn de voordelen van opereren via een thoracoscopie?

Een kijkoperatie in de borstkas (thoracoscopie of VATS) is minimaal invasief, wat betekent dat de ingreep minder schade toebrengt aan de wand. Er wordt geen spierweefsel doorgenomen en er is geen ribspreiding. Dat resulteert in een sneller globaal herstel van de patiënt.

Littekens na een thoracoscopie

Welke operaties zijn mogelijk via een thoracoscopie?

Door de vooruitgang in materialen zijn in principe bijna alle ingrepen die via een thoracotomie (open chirurgie van de borstkas) gebeuren ook mogelijk via een thoracoscopie (kijkoperatie in de borstkas). Bepaalde ingrepen kunnen zelfs makkelijker uitgevoerd worden via een thoracoscopie dan via een thoracotomie.

Bovendien zijn bepaalde ingrepen die al via een thoracoscopie uitgevoerd konden worden, nog gemakkelijker uit te voeren dankzij de Da Vinci Xi robot. Dit robotsysteem biedt extra voordelen zoals een grotere vrijheid van beweging met de instrumenten en een 3D-zicht.

Da Vinci Xi robot

VATS of Robotic (RATS)

Opereren in de borstkas via een kijkoperatie staat gekend als VATS of RATS. VATS is de afkorting van de Engelse term “Video-Assisted Thoracoscopic Surgery” ofwel video-geassisteerde thoracoscopische heelkunde. Indien de thoracoscopie met behulp van de robot wordt uitgevoerd, spreken we van een RATS procedure.

Behandelingen die uitgevoerd kunnen worden via een kijkoperatie:

- Biopsies van de long

- Biopsies van de wand van de borstkas (thoraxwand)

- Behandeling van een klaplong (pneumothorax)

- Behandeling van infecties naast de long (empyeem)

- Wegnemen van gezwellen in de long (via RATS):

• Primaire gezwellen van de long (longkanker)
• Uitzaaiing van gezwellen naar de long vanuit andere organen (metastasen)
• Goedaardige gezwellen van de long
• Abces in de long
• Aangeboren afwijkingen in de long

Hoe bereidt u zich voor op een (operatie via) thoracoscopie?

De voorbereiding op een (operatie via) thoracoscopie is dezelfde als die voor een thoracotomie (open chirurgie van de borstkas). Deze zal met u besproken worden op de raadpleging.

Hoe verloopt een (operatie via) thoracoscopie?

Aan het begin van de thoracoscopie wordt vaak een epidurale of paravertebrale katheter geplaatst, omdat er altijd een kans is dat een thoracoscopie niet mogelijk is en omvorming naar een thoracotomie (open chirurgie van de borstkas) nodig is.

Wanneer is een thoracoscopie niet mogelijk?

Bij een (operatie via) thoracoscopie moet de long stilgelegd (niet beademd) worden. Als dat niet gebeurt, is de borstkas gevuld met de long en kan de long niet bekeken en geopereerd worden.

Er zijn verschillende redenen waarom een long niet stilgelegd kan worden:

• Uitgebreide verkleving tussen long en borstkas.
• De andere long neemt onvoldoende zuurstof op.
• De dubbel-lumen tube kan niet of niet goed geplaatst worden. Om een long te kunnen stilleggen, moet dit speciale buisje (dubbel-lumen tube) ingebracht worden in de luchtpijp om de linkerlong apart te kunnen beademen van de rechterlong. De kans bestaat altijd dat dit niet (goed) lukt. 

Wat gebeurt er na de ingreep?

De nabehandeling voor een (operatie via) thoracoscopie is dezelfde als die voor een thoracotomie (open chirurgie van de borstkas).

• U krijgt pijnstillers en rustgevende medicatie om goed te kunnen ademen.
• De wondjes worden elke dag gecontroleerd en steriel verzorgd om infecties te voorkomen.
• De buisjes naast de long, die lucht en vocht verwijderen, worden in de week na de ingreep verwijderd
• U krijgt ook ademhalingsoefeningen om longinfecties te voorkomen.
• Als er toch een infectie optreedt, krijgt u tijdelijk antibiotica. 

Nazorg na ontslag uit het ziekenhuis

Het ontslag van een patiënt hangt af van een 4-tal factoren:

• Het optreden van complicaties
• De duur van de pijnkatheter (afhankelijk van de pijn)
• Het verwijdertijdstip van de buisjes naast de long, die lucht en vocht verwijderen
• De opvang van de patiënt thuis 

Afhankelijk van deze factoren kan de duur van het verblijf in het ziekenhuis na een thoracoscopie even lang zijn als na een thoracotomie (open chirurgie van de borstkas).

De voordelen na een thoracoscopie (kijkoperatie in de borstkas) zijn:

• Dat de pijnpomp sneller afgebouwd kan worden
• Dat de kans op wondinfecties kleiner is
• Dat het herstel sneller verloopt na ontslag uit het ziekenhuis (omdat er geen spierweefsel werd doorgenomen en de ribben niet gespreid werden). 

Hoe verloopt de opvolging?

U komt nog eenmaal op postoperatieve nacontrole op de raadpleging van de dienst thorax- en vaatheelkunde, waarna u verder wordt gevolgd door uw eigen longarts.