Centraal veneuze katheter
Wanneer je voor je behandeling bepaalde medicatie, chemotherapie of voeding moet krijgen, kan je arts voorstellen om een centraal veneuze katheter te plaatsen.
Synoniemen
Binnenkort naar het UZA?
Heb je binnenkort een afspraak bij het UZA of kom je iemand bezoeken? Beantwoord enkele vragen en krijg handige tips voor je UZA-bezoek, van thuisvoorbereiding tot navigatie in het ziekenhuis.
Maak een afspraak
Hematologie en hemostase
Wat is een centraal veneuze katheder?
Een centraal veneuze katheter is een infuus dat in een grote ader geplaatst wordt. De naam van de katheter is afhankelijk van de ader waarin deze zich bevindt.
Welke ader gekozen wordt, hangt af van onder andere welke medicatie toegediend wordt en hoe de waarden van de bloedplaatjes en bloedstolling zijn op het moment van de plaatsing.
- Subclavia katheter: wordt in de vena subclavia (onder het sleutelbeen) geplaatst.
- Jugularis katheter: wordt in de vena jugularis (in de hals) geplaatst.
- Perifeer ingebrachte centrale katheter of PICC: wordt in een dieper gelegen perifere ader in de bovenarm geplaatst.
Waarom een centraal veneuze katheder?
Voor je behandeling moet je medicatie, chemotherapie of voeding krijgen. Vele van deze stoffen zijn toxisch voor de kleinere bloedvaten en daarom gebruiken we een centraal veneuze katheter die in een grote ader geplaatst wordt. Deze centraal veneuze katheters hebben twee of drie verschillende toegangspoorten. Zo kunnen we verschillende infuusvloeistoffen tegelijkertijd toedienen. Via deze lijn kunnen we ook bloedafnames doen zonder telkens opnieuw te prikken.
Behandeling / Verloop
De hele procedure duurt ongeveer 45 minuten en gebeurt door een anesthesist in de preoperatieve ruimte van het operatiekwartier.
- 1
Voorbereiding
- Je hoeft niet nuchter te zijn: je mag dus vooraf eten en drinken.
- Vooraf krijg je een operatieschortje aan.
- Meld het aan de arts wanneer je antistollingsmedicatie gebruikt of allergisch of overgevoelig bent voor Lidocaïne/Xylocaïne (plaatselijke verdoving zoals bij de tandarts) en pleisters.
- 2
Het plaatsen van de katheter
Tijdens de plaatsing van de katheter lig je op jouw rug op een bed, met jouw armen naast jouw lichaam. We brengen elektrodes aan op uw borstkas om uw hartritme te controleren. Het plaatsen van de katheter gebeurt op steriele wijze (= vrij van ziektekiemen). Je ligt ligt tijdens de procedure onder steriele doeken en moet zo stil mogelijk blijven liggen.
Bij de plaatsing van een PICC of jugularis katheter wordt de ader in uw bovenarm of hals opgespoord door middel van echografie. De insteekplaats wordt ontsmet en (plaatselijk) verdoofd met Xylocaïne. Dit kan een onaangenaam prikkend/brandend gevoel geven. Het aanprikken van het bloedvat zelf en opschuiven van de katheter in dit bloedvat is niet pijnlijk. Je voelt er meestal weinig tot niets van.
- 3
Na de plaatsing
De katheter wordt vastgehecht aan de huid of bevestigd met een speciaal afdekplaatje en nadien afgeplakt met een pleister. Na het inbrengen van de katheter wordt met een röntgenfoto gecontroleerd of hij op de juiste plaats zit. Daarna word je terug naar de verpleegafdeling gebracht.
- 4
Verzorging van de katheter
De verpleegkundigen op de afdeling hematologie hebben veel ervaring met verzorging van de centraal veneuze katheter. Om de andere dag wordt de insteekplaats ontsmet en opnieuw afgedekt. Baden en douchen is niet toegestaan, dit zorgt voor een verhoogde kans op infecties.
Wat zijn mogelijke complicaties?
De meest voorkomende complicaties zijn:
- Pijn: soms leidt de manipulatie van de arm tijdens de punctie tot pijnklachten. Dit wordt opgevolgd op de afdeling en zo nodig krijg je pijnstillers.
- Nabloeding: op de verpleegafdeling wordt dit regelmatig gecontroleerd.
- Pneumothorax (of klaplong) bij het plaatsen van een subclavia katheter. Dit wordt nagekeken bij het nemen van de röntgenfoto. In zeldzame gevallen is plaatsing van een thoraxdrain (een buisje tussen beide longvliezen) noodzakelijk.
- Kathetersepsis: Er bestaat een kans dat de katheter geïnfecteerd raakt. Daarom wordt de insteekplaats regelmatig verzorgd en gecontroleerd. Zodra de katheter niet meer nodig is, wordt deze verwijderd. Mocht er alsnog een infectie optreden, dan moet de katheter verwijderd worden en vervangen door een nieuwe katheter op een andere plaats.
Als bij jou een subclavia katheter of een PICC lijn geplaatst is, kan je met deze katheter naar huis.
Neem in de volgende gevallen contact op met het ziekenhuis:
- Bij tekenen van infectie: koorts (>= 38°C), roodheid, zwelling, warmte, pijn, vochtlek
- Bij een barst of lek aan de katheter
- Bij loslaten van het afsluitdopje
- Bij tekenen van trombose (= bloedstolsel in de ader): roodheid, zwelling of pijn aan de arm of schouder
Klinische studies
Elk jaar nemen er in het UZA heel wat patiënten deel aan klinische studies. Dit gebeurt op vrijwillige basis. Indien er op de dienst waar je bent opgenomen een specifiek onderzoek loopt, zal je eventueel gevraagd worden om hieraan deel te nemen. Je hebt de volledige vrijheid om te beslissen of je hier al dan niet op in wenst te gaan. Indien je deelneemt of in de toekomst deelneemt aan klinische studies, kan je met je vragen terecht bij je behandelend arts.
