Vraag een studie aan
Confidentiality & Feasibility
Een Confidential Disclosure Agreement (CDA), ofwel een vertrouwelijkheids- en bekendmakingsovereenkomst, is een overeenkomst tussen minstens twee partijen. Deze overeenkomst bevat informatie over een mogelijke nieuwe studie die nog niet gedeeld mag of kan worden. Ze wordt afgesloten wanneer de partijen overwegen samen te werken en inzicht willen krijgen in elkaars processen en/of methodes.
Binnen het UZA hoeft een CDA enkel ondertekend worden door de hoofdonderzoeker (PI) en niet door de CEO.
Feasibility, ofwel haalbaarheid, is een essentiële eerste stap in het proces van klinische studies. Hierbij wordt beoordeeld of een studie praktisch uitvoerbaar is binnen het UZA. Tijdens deze fase wordt grondig bekeken of de benodigde middelen, expertise, infrastructuur en patiëntpopulatie beschikbaar zijn om de studie succesvol uit te voeren.
Dit gebeurt vaak via een vragenlijst die de opdrachtgever per e-mail naar het departement stuurt.
Administratieve opstart
Als je een klinische studie wilt opstarten in het UZA, kun je terecht bij één centraal aanspreekpunt: het Clinical Trial Center (CTC). Het CTC coördineert de klinische studies, biedt advies en verzorgt opleidingen (zoals GCP-e-learning) om jouw studie succesvol te laten verlopen.
Alle klinische studies die aan minstens één van de onderstaande criteria voldoen, moeten worden geregistreerd in het Clinical Trial Management System (CTMS) van het UZA:
- patiënten worden in het UZA gerekruteerd voor de studie.
- gegevens van UZA-patiënten worden gebruikt in de studie.
- lichaamsmateriaal van UZA-patiënten wordt gebruikt in de studie.
Als een studie aan geen enkel criterium voldoet, hoef je de studie niet in te dienen bij het CTC en neem je zelf contact op met alle betrokken diensten (indien van toepassing):
Als een studie wel aan één van deze criteria voldoet, dient de studie aangemeld te worden bij het CTC.
Hieronder vind je meer informatie over de verschillende fases van het aanmeldproces:
- 1
Fase 1: CTMS
Het Clinical Trial Management Systeem (CTMS) van het UZA centraliseert alle studies en verzamelt de informatie op één plek. Het vergemakkelijkt de administratieve opvolging van klinische studies en bevordert een vlotte samenwerking met andere organisaties.
Opgelet: Enkel medewerkers van het UZA en UAntwerpen krijgen toegang tot het CTMS van het UZA. Als sponsor of CRO (Contract Research Organisation) krijg je geen toegang tot het systeem. Je kunt wel het online formulier invullen om een CTMS-nummer aan te vragen.
Heb je nog geen CTMS-account? Dan kun je dit aanvragen door volgend online formulier in te vullen:Hoe registreer ik mijn studie in het CTMS?
Hiervoor dien je dit online formulier in te vullen.Nadat je het formulier hebt ingevuld, wordt dit automatisch naar het CTC verstuurd. Het CTC voltooit de registratie in het CTMS en streeft ernaar jou binnen 24 uur een CTMS-nummer te bezorgen. Dit nummer bestaat altijd uit 6 cijfers (bijvoorbeeld: 003520).
Zodra de studie in het CTMS geregistreerd is, ontvang je een e-mail van het CTC met het juiste CTMS-nummer en de vraag enkele essentiële documenten door te sturen om de nodige workflows op te starten:
Protocol - Een document, opgesteld door de hoofdonderzoeker of sponsor, dat de studie omschrijft. Dit document bevat de achtergrond van de studie, de context, het doel, de methodes die gebruikt zullen worden, de stappen die ondernomen moeten worden…
Informed Consent Form (ICF) in alle gebruikte talen (indien van toepassing) - Een document voor de deelnemer met informatie over de studie (zoals achtergrond, doel, voordelen, risico’s, rechten, plichten …). Door dit document te ondertekenen geeft de deelnemer zijn of haar toestemming om deel te nemen aan de studie.
Electronic Case Report Form (eCRF) - Een online softwaretoepassing die gegevens over het onderzoek verzamelt, ordent en overdraagt.
Let op: het UZA aanvaardt Word/Excel niet als geldig eCRF.Draft van het contract (indien van toepassing) - Een eerste, niet-gereviseerde versie van het contract tussen het UZA (onderzoekslocatie) en de sponsor of CRO. We raden je aan om de template van pharma.be te gebruiken (onderhandeld en overeengekomen door alle Belgische universitaire ziekenhuizen) voor een snellere verwerking van jouw dossier.
- 2
Fase 2: Opstart workflows
Voorafgaand aan een studie moeten vijf potentiële workflows worden opgestart:
- Financiële flow
- Ethisch Comité flow
- Juridische flow
- Biobank flow
- DPO flow
Financiële flow
Deze flow verloopt rechstreeks met de betrokken departementen Neem met hen hiervoor contact op.
- De sponsor (of CRO) mailt het budgetvoorstel naar alle betrokken departementen.
- De betrokken departementen onderhandelen samen met de sponsor of CRO over het budgetvoorstel.
- De betrokken departementen geven per e-mail goedkeuring aan de sponsor of CRO voor de afgesproken (deel)budgetten.
- Zodra alle (deel)budgetten zijn goedgekeurd, mailt de sponsor of CRO alle goedkeuringen voor de deelbudgetten, inclusief de overeengekomen prijzen per prestatie, naar het CTC (ctc@uza.be) voor een finale budgetreview.
Ethisch Comité
Deze flow loopt parallel met de indiening bij het CTC.
Waar je een studie moet indienen, is afhankelijk van de wetgeving die van toepassing is op je onderzoek:
- Clinical Trial Regulation (CTR) --> Clinical Trial Information System (CTIS)
- Medical Device Regulation (MDR) --> Common European Submission Portal (CESP)
- Experimentenwet --> Centraal/lokaal Ethisch Comité
Een studie indienen bij het Ethisch Comité UZA-UA verloopt als volgt:- De sponsor, hoofdonderzoeker of UZA-afgevaardigde vult de digitale aanvraag in via het platform https://application.ecuzaua.be
- Het EC verklaart het ingediende dossier ontvankelijk aan de hoofdonderzoeker.
- Het EC bespreekt het studiedossier tijdens de wekelijkse EC-vergadering.
- Het EC stuurt eventuele opmerkingen of vragen aan de hoofdonderzoeker.
- De hoofdonderzoeker beantwoordt deze vragen/opmerkingen.
- Het EC stuurt de definitieve EC-goedkeuring naar de hoofdonderzoeker.
Meer info: Ethisch Comité UZA/UA
Juridisch flow
Deze flow verloopt centraal via CTC.
- De sponsor of CRO mailt de voorlopige versie van het contract door naar het CTC.
- Het CTC stuurt dit document samen met het protocol door naar de juridische dienst.
(Opgelet: het heeft geen zin om deze documenten rechtstreeks naar de juridische dienst te sturen
want deze zullen niet bekeken worden.) - De juridische dienst onderhandelt met de sponsor en betrokken departement(en) over de juridische tekst van het contract.
- De juridische dienst mailt de definitieve versie van het contract door naar het CTC.
Let op: voor contractamendementen geldt dezelfde flow.
DPO flow
Deze flow verloopt centraal via het CTC.
Deze flow is tweedelig:
Deel 1- Vul het online GDPR-formulier in
- De DPO bekijkt het formulier en stelt indien nodig enkele bijkomende vragen.
- Als alles in orde is, geeft de DPO zijn finaal akkoord.
Deel 2
- Het CTC mailt het protocol, ICF (indien van toepassing), het eCRF en de voorlopige versie van het contract (indien van toepassing) door naar de DPO van het UZA.
- De DPO controleert of deze documenten voldoen aan de GDPR-wetgeving.
Biobank flow
Deze flow verloopt centraal via het CTC.
- Het CTC stuurt het protocol door naar Biobank Antwerpen.
- Biobank Antwerpen bekijkt of betrokkenheid bij de studie noodzakelijk is.
Dit is het geval bij studies met stalen. Als betrokkenheid van de Biobank vereist is, nemen zij contact met jou op. Als dit niet het geval is, nemen ze geen contact op. - Biobank Antwerpen overlegt met de sponsor en de juridische dienst over een HMTA (= Human Material Transfer Agreement) totdat er een akkoord is.
- Na het akkoord, stuurt de Biobank het afgesproken budget door naar het CTC (ctc@uza.be).
- 3
Fase 3: Afronding
- De juridische dienst is akkoord met het contract.
- DPO is akkoord met het GDPR-formulier en de essentiële documenten.
- CTC is na de finale budget review akkoord met de opgenomen budgetten in het contract.
Let op! Pas nadat het CTC zijn definitieve goedkeuring heeft gegeven, kan de ondertekening van start gaan.
De sponsor start het ondertekeningsproces op. Het UZA vraagt om volgende volgorde van ondertekening te respecteren:
- sponsor/CRO
- hoofdonderzoeker
- alle betrokken diensten
- CEO van het UZA
We geven de voorkeur aan het gebruik van DocuSign voor het ondertekenen van documenten, maar een handgeschreven handtekening aanvaarden we ook.
Gelieve een volledig getekend exemplaar door te sturen naar de volgende partijen:
- hoofdonderzoeker
- CTC
- juridische dienst
- Biobank Antwerpen
Praktische opstart
Nadat het contract is getekend en de studie ethisch is goedgekeurd, moeten er nog enkele praktische zaken geregeld worden voordat de studie daadwerkelijk kan starten. Dit omvat onder andere het plannen van een SIV (Site Initiation Visit) en het voorbereiden van de TMF (Trial Master File) en ISF (Investigator Site File).
Site Initiation Visit
Voordat een studie kan beginnen, vindt er een Site Initiation Visit (SIV) plaats. Tijdens deze bijeenkomst wordt het onderzoekscentrum voorbereid op de studie. Er worden verschillende aspecten besproken, zoals het protocol, de verantwoordelijkheden van het onderzoeksteam, het gebruik van studiematerialen, procedures, en de regels rond veiligheid en gegevensbeheer. De SIV wordt meestal georganiseerd door de sponsor van de studie of een Clinical Research Associate (CRA) en bijgewoond door de hoofdonderzoeker en eventuele studiecoördinator.
Een SIV kan pas plaatsvinden wanneer het contract volledig getekend is en de ethische goedkeuring rond is.
Als de apotheek ook betrokken is bij de studie, moet daar ook een SIV doorgaan: meer infoTMF/ISF
Zowel een Trial Master File (TMF) als een Investigator Site File (ISF) zijn verplicht bij klinische studies. Deze documenten zijn belangrijk om te voldoen aan de regels en richtlijnen voor goed klinisch onderzoek.
- TMF (Trial Master File) is de centrale verzameling van alle belangrijke documenten die de sponsor van een klinische studie moet bijhouden. De TMF bevat alle documenten die aantonen dat de studie is uitgevoerd volgens de richtlijnen van Good Clinical Practice (GCP) en de geldende wetgeving.
- ISF (Investigator Site File) is een verzameling van belangrijke documenten die door het onderzoeksteam op de studielocatie worden bewaard. De ISF bevat bijvoorbeeld goedkeuringsbrieven van ethische commissies, toestemmingsformulieren van de deelnemers, het studieprotocol, en andere studiegerelateerde documenten. De ISF is vereist voor elke onderzoekslocatie om de integriteit van de studie en de veiligheid van de deelnemers te waarborgen.
Zowel de TMF als de ISF kunnen fysiek of elektronisch bewaard worden. Als het UZA sponsor is, verkiezen we elektronische binders voor een efficiëntere en veiligere opslag en toegang tot documenten. Dit helpt om de processen te stroomlijnen. Voor meer informatie hierover, kan je contact opnemen met CTC UZA.
Als een andere opdrachtgever een elektronisch platform wil gebruiken, staat het UZA dit toe, mits het gecontroleerd is door de juridische dienst en de Data Protection Officer (DPO).
- TMF (Trial Master File) is de centrale verzameling van alle belangrijke documenten die de sponsor van een klinische studie moet bijhouden. De TMF bevat alle documenten die aantonen dat de studie is uitgevoerd volgens de richtlijnen van Good Clinical Practice (GCP) en de geldende wetgeving.
Toegang EPD
Als een monitor, auditor of inspecteur toegang wil tot het elektronisch patiëntdossier (EPD) van UZA, moet de onderstaande procedure gevolgd worden. De doorlooptijd van deze procedure is minimaal veertien dagen. Dus zorg ervoor dat je jouw aanvraag op tijd indient.
De monitor, auditor of inspecteur krijgt een read-only account en krijgt enkel toegang tot de dossiers van patiënten die opgenomen zijn in de studie waarvoor de monitoring of audit plaatsvindt.
1. Aanmelding in UZA:CRA vult het elektronisch aanmeldingsdocument in via deze link: https://www.uza.be/aanmeldingsdocument
In het keuzemenu 'Studierichting/functie' selecteer je ‘Clinical research assistent’.
De personeelsdienst van het UZA zal de externe medewerker registreren.
2. Aanvraag toegang tot het patiëntdossier UZA voor monitor
De onderzoeker of lid van het onderzoeksteam dient een SD+ aanvraag in met onderstaande gegevens: Naam en voornaam van de monitor en Read-only toegang voor de CRA tot het EPD.
3. Aanvraag toegang tot studie binnen het patiëntdossier
De monitor stuurt een e-mail naar MonitorLoginEPD@uza.be om toegang tot de e-learning aan te vragen, met onderstaande gegevens: naam en voornaam van de monitor en e-mailadres
De monitor ontvangt vervolgens een e-mail met de link naar de e-learning, samen met een login en wachtwoord.
Na de training stuurt de monitor een e-mail naar MonitorLoginEPD@uza.be met volgende gegevens: EPD training volbracht op datum samen met de naam en voornaam van de monitor
Gegevens van de studie waarvoor toegang vereist is: EDGE-nummer, departement, hoofdonderzoeker UZA
Zodra de monitor de training voltooid heeft, wordt een e-mail verzonden waarin wordt bevestigd dat de monitor toegang heeft verkregen tot de gevraagde studies.
Ondersteuning en advies tijdens de studie
Naast algemene ondersteuning biedt het Clinilical Trial Center (CTC) ook gespecialiseerde begeleiding op specifieke gebieden zoals datamanagement, statistische analyse en monitoring van klinische studies. Daarnaast ondersteunt het CTC ook andere academische en spin-off bedrijven van academische organisaties, als academische Clinical Research Organisation (CRO).
Contact
Clinical Trial Center (CTC)
Veelgestelde vragen
Waar kan ik terecht met vragen over de indiening bij het Ethisch Comité UZA/UA?
Hiervoor kan je best contact opnemen met het Ethisch Comité UZA/UA zelf: EthischComite@uza.be
Ik ben masterstudent aan de UAntwerpen. Moet ik mijn studie ook aanmelden bij het CTC UZA?
Als UZA betrokken is bij je studie en je studie voldoet aan 1 van bovenvermelde voorwaarden, dan dien je je masterproef ook aan te melden bij het CTC UZA.
Kan ik mijn studie al aanmelden bij het CTC vooraleer ik ethische goedkeuring heb ontvangen?
Dat kan zeker. Beide flows kunnen parallel met elkaar lopen.
Opgelet: als je een indiening moet doen bij het Ethisch Comité UZA/UA zal je wel een CTMS-nummer nodig hebben om je indiening te kunnen doen. Dus in dat geval is het wel nodig eerst een CTMS-nummer aan te vragen. De workflows kunnen nadien wel al opgestart worden nog voor je goedkeuring van het Ethisch Comité UZA/UA ontvangen hebt.
Kan een SIV doorgaan als het contract nog niet getekend is?
Neen. Een SIV (Site Initiation Visit) kan enkel doorgaan als de studie ethisch is goedgekeurd en het contract getekend is door alle partijen.