Embolisatie van een hersenaneurysma (coiling)

De ingreep kan gebeuren:

• bij een acute opname, direct na een subarachnoïdale bloeding (SAB).
• bij een geplande opname, wanneer het hersenaneurysma (nog) geen bloeding heeft veroorzaakt.

Acute opname

Als het aneurysma een subarachnoïdale bloeding (SAB) heeft veroorzaakt, gebeurt de behandeling meestal binnen de 24 uur na de hersenbloeding (acute opname). Direct na de diagnose starten we met specifieke medicatie (nimodipine) om de kans op vaatspasmen te verminderen. Bloedverdunnende middelen worden meestal gestopt in verband met een vergrote kans op een nieuwe bloeding.

Geplande opname

Bij een hersenaneurysma zonder bloeding is je opname gepland en krijg je mogelijks eerst een consultatie bij de anesthesist. Aanvullende onderzoeken, zoals een electrocardiogram (ECG), een bloedafname of een hart- of longonderzoek kunnen nodig zijn.

De avond voor de ingreep meld je je nuchter aan op het centrale onthaal van het UZA. Onze onthaalmedewerkers zullen je doorverwijzen naar de verpleegafdeling waar een verpleegkundige alle praktische zaken met u regelt.

Belangrijk:

• Verwittig de arts of verpleegkundige als je zwanger bent of als je een allergie hebt (bijvoorbeeld voor contrastvloeistoffen). Als je allergisch bent aan contrastvloeistoffen, dan neem je de avond voor de ingreep een tablet Medrol® (methylprednisolone) 32 mg. Die kan je krijgen aan het onthaal van de afdeling radiologie (route 143).
• Overleg het gebruik van medicatie met je arts. Vermeld het zeker als je bloedverdunners gebruikt.
• Op de avond voor de ingreep mag je vanaf middernacht niets meer eten of drinken. (Je moet minimaal 6 uur voor de ingreep nuchter zijn.) De noodzakelijke medicatie mag je op de ochtend van de ingreep met een kleine hoeveelheid water innemen.

De interventioneel neuroradioloog voert de ingreep uit in de angiografiekamer (kamer voor bloedvatonderzoek) op de dienst radiologie. De ingreep gebeurt onder volledige verdoving en kan één tot meerdere uren duren, afhankelijk van de bereikbaarheid en de grootte van het aneurysma. Na de coiling blijft er een miniem litteken in de lies over.

• Je krijgt een infuus met verdoving. Vaak wordt er een blaaskatheter ingebracht via de urineweg.
• De interventioneel neuroradioloog brengt een dun slangetje (katheter) vanuit de liesslagader tot in de halsslagaders.
• Via deze geleide katheter wordt een nog dunner slangetje (microkatheter) heel voorzichtig tot in het aneurysma gebracht.
• De arts vult het aneurysma stap voor stap op met de coils, totdat het afgesloten is van de bloedbaan. Soms wordt er ter hoogte van het aneurysma nog een stent (metalen buisje) geplaatst dat het bloedvat openhoudt. In dat geval is het nodig om vooraf extra bloedverdunners te nemen. Indien coils en stent niet mogelijk zijn, kan in zeldzame gevallen het aneurysma opgevuld worden op een andere manier.
• Na het plaatsen van de coils worden de katheters verwijderd en sluit de neuro-interventieradioloog het gaatje in de liesslagader af met een speciale plug. Het lichaam zal de plug vanzelf afbreken in ongeveer 2 à 3 maanden.

Coils

Coils zijn fijne spiraalvormige metaaldraadjes (coils) worden via een katheter via de liesslagader in het aneurysma gebracht. Het aneurysma wordt zo van binnenuit via de bloedvaten opgevuld en afgesloten.

Verschillende micro coils gebruikt voor het afsluiten van een hersenaneurysma

Stent

De stent verstevigt de bloedvatwand, zorgt voor een aangepaste doorstroming van het bloedvat en houdt de ingebrachte coils op hun plaats. Sommige stent types (flow diverters) zorgen voor een zodanig aangepaste bloedstroom, waardoor het aneurysma (langzaam) verdwijnt.

Bij een acute opname (na een hersenbloeding)

• Je wordt wakker in de angiokamer of op de uitslaapkamer (recovery), waar we je toestand regelmatig controleren. Ook de prikplaats in de lies houden we goed in de gaten. Bij een acute opname omwille van ernstige bloedingen houden we je in slaap.
• Daarna word je naar de dienst medium care of intensieve zorgen gebracht. Meestal wordt er een blaassonde geplaatst. Je hebt strikte bedrust en wordt intensief bewaakt aan de monitors. Om je herstel optimaal te laten verlopen, word je in deze periode best zo min mogelijk blootgesteld aan externe prikkels. Het bezoek is beperkt.
• Aangezien je niet uit bed mag, krijg je meestal anti-trombosekousen, beenpompen of een spuitje om trombose te voorkomen.
• Als de situatie het toelaat, word je de dag na de operatie overgeplaatst naar de verpleegafdeling neurochirurgie. Als je uit bed kan, verwijderen we de blaassonde en de infusen. Meestal mag je dan normaal eten en drinken en bezoek ontvangen op de kamer (bezoektijden meestal van 14u tot 20u).
• De prikplaats in de lies kan na de ingreep pijnlijk zijn.
• Omdat de hersenbloeding zelf niet weggenomen kan worden, kan je nog last hebben van hoofdpijn, misselijkheid en andere symptomen. De behandeling is bedoeld om een tweede bloeding te voorkomen en om de hersenbloeding geleidelijk aan te kunnen laten genezen. Je krijgt pijnmedicatie en medicatie tegen de misselijkheid. Je verdere herstel is afhankelijk van verschillende factoren: ernst van de bloeding, schade door de bloeding en eventuele complicaties tijdens of na de behandeling.
• Je blijft minimaal 2 weken in het ziekenhuis. Bij ernstige hersenbloedingen kan het verblijf in het ziekenhuis (veel) langer duren.

• De periode van revalidatie hangt af van de symptomen.

   

Bij een geplande opname (voor de behandeling van een hersenaneurysma)

• Je wordt wakker in de angiokamer of op de uitslaapkamer (recovery), waar we je toestand regelmatig controleren. Ook de prikplaats in de lies houden we goed in de gaten.
• Meestal blijf je de rest van de dag op de uitslaapkamer of word je overgebracht naar de afdeling medium care of intensieve zorgen. Meestal wordt er een blaassonde geplaatst.
• Als alles goed gaat en je voldoende wakker bent, word je de volgende dag teruggebracht naar de verpleegafdeling. Als je uit bed kan, verwijderen we de blaassonde en de infusen. Dan mag je ook weer normaal eten en drinken en kan je bezoek op de kamer ontvangen.
• De prikplaats in de lies kan na de ingreep pijnlijk zijn. Volg deze richtlijnen om een nabloeding te voorkomen:
  - Blijf direct na het onderzoek minimaal 4 uur plat liggen en hou ook nadien bedrust aan.
  - Gebruik het been van de aangeprikte kant niet (plooi het been ook niet).
  - Gebruik zo weinig mogelijk je buikspieren (hoest of nies niet overdreven, stel een toiletbezoek uit of ga niet rechtop in bed zitten).
• Je blijft minstens 2 à 3 dagen (soms langer) in het ziekenhuis.

Je arts bespreekt met jou wat wel of niet kan qua werk en hobby’s. De eerste 4 tot 6 weken is het verstandig om het rustig aan te doen en geleidelijk aan het normale leven weer op te pakken.

• In geval van een onbehandeld, gedeeltelijk of pas behandeld aneurysma adviseren we om de volgende zaken te vermijden:
  - vliegen
  - drukverhogende momenten (sauna, parachutespringen, duiken, pretparkattracties, intensief sporten, geslachtsgemeenschap,…)
• In geval van een volledig behandeld aneurysma (mits geen tweede aneurysma) en goed herstel van de ingreep is alles toegelaten.

Dit gebeurt er na het ontslag uit het ziekenhuis:

• Je krijgt voorschriften voor medicatie.
• Indien er een stent geplaatst is, zal je minimaal 3 tot 6 maanden bloedverdunners gebruiken.
• Je krijgt een afspraak voor een controle op de neurovasculaire raadpleging, ongeveer 6 weken na de behandeling. Je artsen bekijken multidisciplinair welke aanvullende behandelingen, revalidatie en medicatie eventueel nodig zijn.
• Om te controleren of het aneurysma goed is afgesloten, volgt er 3 tot 6 maanden na de behandeling meestal een katheterangiografie. Meestal is het aneurysma dan volledig afgesloten en volgen eventueel verdere opvolgingen met een MRI-scan. In enkele gevallen kan een deel van het aneurysma echter weer openstaan, doordat de coils samengedrukt worden onder invloed van de bloeddruk, doordat de bloedklonter rond het aneurysma verdwenen is of doordat het aneurysma is uitgegroeid. Om het aneurysma verder af te sluiten, is er soms extra coiling of bijcoiling nodig.