Glaucoom is een chronische oogaandoening waarbij aantasting van de oogzenuw optreedt. Als glaucoom ontstaat als gevolg van een ander onderliggend oogprobleem (ontsteking, pigmentvrijstelling of verwondingen) dan spreekt men van secundair glaucoom. Een acuut glaucoom treedt plotseling op omdat de toegangsweg tot het afvoersysteem van het oogvocht wordt afgesloten en de oogdruk in een korte tijd zeer sterk oploopt. Congenitaal of juveniel glaucoom is zeldzaam en treedt op bij baby’s of kinderen.

Glaucoom: symptomen

Glaucoom kunt u als patiënt zelf alleen opmerken in een ver gevorderd stadium, onder vorm van tunnelzicht. In een eindstadium zal onbehandeld glaucoom tot blindheid leiden. Daarom is vroege opsporing belangrijk: door tijdige behandeling kan de schade beperkt worden en de voortgang van de ziekte vertraagd worden.

Glaucoom: oorzaken

Een (te) hoge oogdruk ontstaat als gevolg van een onevenwicht tussen aanmaak en afvoer van kamerwater in het oog. Als u een verhoogde druk hebt, loopt u een groter risico op het ontstaan van glaucoom met afsterven van de oogzenuw en onomkeerbare defecten in het gezichtsveld. Niet iedereen met een verhoogde oogdruk krijgt glaucoom. Uw oogarts kan uitmaken of de hoge oogdruk (oculaire hypertensie) al dan niet moet behandeld worden.

Er zijn een aantal situaties waarbij u meer kans heeft op glaucoom: 

• erfelijke factoren
• leeftijd: ouder dan 40
• sterk verziend of bijziend
• van Afrikaanse of Aziatische afkomst
• gebruik van cortisone (zalf, neusdruppels, verstuivers, tabletten)
• hart- en vaatziekten

Anderzijds is niet iedereen met een normale oogdruk veilig, want glaucoom kan ook ontstaan bij een normale oogdruk. Daarom geeft een oogdrukmeting alleen soms een vals gevoel van veiligheid.  Uw oogarts moet na een oogonderzoek uitmaken of u lijdt aan normaaldrukglaucoom. Mindere doorbloeding van de oogzenuw zou hier een belangrijke rol spelen.

Glaucoom: welke onderzoeken?

Tijdens een glaucoomraadpleging voert de arts volgende onderzoeken uit: oogdrukmeting, het beoordelen van de oogzenuw, een gezichtsveldonderzoek en een gonioscopie (het beoordelen van de kamerhoek).

Oogdrukmeting

De oogarts kan op verschillende manieren de oogdruk meten. De meest betrouwbare methode is de applanatiemethode. Dit onderzoek gebeurt na druppelverdoving en is volledig pijnloos.

Funduscopisch onderzoek

Als glaucoompatiënt hebt u een structurele beschadiging van de oogzenuw. Deze beschadiging stelt de arts vast als hij de zenuw aan de binnenzijde van het oog beoordeelt tijdens een funduscopisch onderzoek. Daarnaast zijn verschillende technieken beschikbaar om de oogzenuw en de zenuwvezellaag te documenteren en analyseren.

Gezichtsveldonderzoek

Het gezichtsveldonderzoek moet functionele schade opsporen. Dit is van groot belang voor het ontdekken en opvolgen van glaucoom

Gonioscopie

Met gonioscopie beoordeelt de oogarts de voorkamerhoek en de toegang tot de afvoerkanaaltjes. Dit maakt het mogelijk om vast te stellen over welk type glaucoom het gaat, en helpt om de juist behandelingsstrategie te kiezen.

Glaucoom: behandeling

Met een goede behandeling kunt u glaucoom stoppen of vertragen. De behandeling van glaucoom is er altijd op gericht om de oogdruk te verlagen. Naast een medicamenteuze behandeling kan ook een laserbehandeling of chirurgische ingreep tot de mogelijkheden behoren.

Medicatie (oogdruppels) 

Glaucoommedicatie krijgt u meestal in de vorm van oogdruppels, soms in de vorm van gel. Heel zelden schrijft de arts tabletten of capsules voor. Medicatie kan efficiënt zijn op twee: ze zorgt voor een betere afvoer van het kamerwater of voor een verminderde aanmaak ervan.

Laserbehandeling

Er zijn verschillende vormen van laserbehandeling om de oogdruk te controleren bij glaucoom.  De oogchirurg kan een gaatje maken in het regenboogvlies, waardoor het kamerwater in het oog beter kan circuleren. Verder kan de arts ook ter hoogte van de afvoerkanaaltjes in de kamerhoek zelf  behandelen, waardoor de afvoer van kamerwater wordt verbeterd. Ook de aanmaak van kamerwater in het oog kan met behulp van laser worden geregeld.

Microchirurgie

Er zijn verschillende microchirurgische ingrepen voor de behandeling van glaucoom. Bij de filtrerende operatie maakt de oogchirurg openingen in de kamerhoek en in de iris, waardoor het kamerwater zich gemakkelijker kan verspreiden. Bij het plaatsen van een glaucoomimplantaat brengt de arts een hol buisje in waardoor het oogvocht makkelijker weg kan.