Limbale stamceltransplantatie

Wat zijn limbale stamcellen?

De limbus is de overgangszone tussen het hoornvlies (cornea, het heldere deel van het oog) en de sclera (het witte deel van het oog). In de limbus bevinden zich de stamcellen van het hoornvliesepitheel: de limbale stamcellen. Het epitheel beschermt het hoornvlies en de onderliggende lagen tegen infecties en is belangrijk voor een goede gezichtsscherpte. Limbale stamcellen maken voortdurend nieuwe epitheelcellen aan.

Wat is limbale stamceldeficiëntie (LSCD)?

Het aantal limbale stamcellen is beperkt. Ze kunnen ook onherroepelijk beschadigd worden. In dat geval spreken we van limbale stamceldeficiëntie (LSCD). Dan wordt het hoornvlies troebel, en het oog geprikkeld en lichtgevoelig.

Hoe kan limbale stamceldeficiëntie (LSCD) behandeld worden?

Milde LSCD kan behandeld worden met bevochtigende druppels, ergere vormen met een chirurgische ingreep.

Bij een 'rechtstreekse' limbustransplantatie planten we een stukje donorlimbus over op het zieke oog. Bij de ‘gekweekte’ limbustransplantatie nemen we een kleiner deeltje van de donorlimbus weg. We transplanteren enkel de limbale cellen en de stamcellen. 

Een biopsie nemen
Een biopsie wordt onder plaatselijke verdoving uitgevoerd in het operatiekwartier.

Autologe transplantatie
Als slechts één oog aan LSCD lijdt, voeren we een ‘transplantatie met autoloog (= eigen) gekweekte stamcellen’ uit. We nemen een heel kleine biopsie van de limbus van uw goede oog.

Allogene transplantatie
Als beide ogen aan LSCD lijden, voeren we een ‘transplantatie van allogeen (= afkomstig van een donor) gekweekte stamcellen’ uit. We nemen een biopsie van de limbus van een familielid of een donoroog van de corneabank.

De stamcellen kweken
In het labo worden de stamcellen, die we tijdens de biopsie wegnamen, op een amnionmembraan geënt. Hierop groeien ze uit tot een transplanteerbaar laagje in twee weken.

De transplantatie
Tijdens de ingreep verwijderen we eerst het troebele weefsel aan het oppervlak van het hoornvlies. Dan plaatsen we de gekweekte stamcellen samen met het amnionmembraan op uw oog. Na de ingreep draag je een paar dagen een verbandcontactlens om de getransplanteerde cellen te beschermen

Na de ingreep 
Na de ingreep blijft u onder ambulante controle van de arts. Je krijgt oogdruppels. Neem contact op met de arts (buiten de werkuren via de spoedafdeling) als je last hebt van:

• roodheid
• pijn
• lichtgevoeligheid 
• vermindering van gezichtsvermogen 

Je komt regelmatig op controle tijdens de eerste maand na de ingreep. 

Speciale onderzoeken
Voor en na de ingreep onderga je een aantal standaard oogonderzoeken:

• meten van de gezichtsscherpte
• onderzoek van het voorste en achterste deel van het oog
• meten van de oogdruk
• meten van de reflexen van het hoornvlies

Daarnaast beoordelen we de toestand van jouw oogoppervlak met een aantal bijkomende onderzoeken:

• Anterieure OCT
• Schirmer’s test
• Verzamelen van traanvocht stalen