Medicatiebereidingen

In de ziekenhuisapotheek worden magistrale bereidingen gemaakt voor gehospitaliseerde patiënten. Soms is een standaard geneesmiddel niet beschikbaar in de juiste dosering, vorm of combinatie. In zulke gevallen bereidt de apotheekmedewerker het geneesmiddel op maat, bijvoorbeeld door een aangepaste dosering of een andere toedieningsvorm, zoals een capsule, een zalf of een siroop te maken. Magistrale bereidingen kunnen voorraadbereidingen zijn of à la carte bereide formules voor een individuele patiënt. Deze bereidingen worden uitgevoerd volgens strikte richtlijnen en onder gecontroleerde omstandigheden om de kwaliteit en veiligheid te waarborgen.

Heb je als patiënt een magistrale bereiding nodig voor gebruik buiten de ziekenhuisopname, dan dient deze bereid te worden door een publieke apotheek. Indien de apotheker van de publieke apotheek deze bereiding niet kan uitvoeren, kan er contact opgenomen worden met de ziekenhuisapotheek om dit uitzonderlijk in het ziekenhuis te laten bereiden. Je hebt hiervoor wel een geldig voorschrift nodig en je dient ingeschreven te zijn in het UZA als patiënt.  Houd hierbij rekening met een bepaalde wachtperiode waarbinnen de bereiding klaar zal zijn.

Er kan voor magistrale bereidingen getelefoneerd of gemaild worden naar: 

Steriele bereidingen zijn bereidingen van producten die rechtstreeks in de bloedbaan worden toegediend of worden geïnjecteerd in een spier, het ruggenmerg of onder de huid. Deze bereidingen dienen vanzelfsprekend steriel te zijn en worden onder gecontroleerde omstandigheden bereid in een LAF-kast (laminaire airflow). Het apotheekpersoneel dat in een LAF-kast werkt draagt speciale kledij en werkt op een aseptische wijze om het risico op contaminatie van de bereiding te vermijden.

Heb je als patiënt een steriele bereiding nodig voor toediening buiten het ziekenhuis, bijvoorbeeld oogdruppels, dan dient deze bereid te worden door een publieke apotheek. Indien de apotheker van de publieke apotheek deze bereiding niet kan uitvoeren, bijvoorbeeld inspuitingen, kan er contact opgenomen worden met de ziekenhuisapotheek om dit in het ziekenhuis te laten bereiden. Je hebt hiervoor wel een geldig voorschrift nodig en je dient ingeschreven te zijn in het UZA als patiënt.

In bepaalde gevallen kan de behandeling ook thuis worden toegediend. Dit is afhankelijk van het product, de toedieningsweg en de duur van toediening.

Steriele antitumorale bereidingen omvatten de klassieke chemotherapie, maar ook andere geneesmiddelen die aangewend worden voor de behandeling van kanker. Deze producten moeten niet alleen steriel bereid worden, maar houden ook een potentieel gezondheidsrisico in voor het apotheekpersoneel dat de bereiding maakt. Antitumorale producten worden daarom bereid in een apart deel van de cleanroom in een speciale LAF-kast (laminaire airflow). Deze kast beschermt zowel de bereiding tegen contaminatie van buitenaf en beschermt eveneens de bereider tegen de blootstelling aan risico houdende producten.

De chemovoorschriften worden door de apotheker eerst gevalideerd alvorens er met de bereiding gestart mag worden. Het apotheekpersoneel dient zich verschillende keren om te kleden en de nodige hygiënische maatregelen te treffen bij het binnengaan van de cleanroom.  In de LAF-kast wordt er gewerkt met een speciaal ‘gesloten systeem’ i.p.v. met spuit en naald, waarbij het risico op morsincidenten minimaal is. De bereiding van steriele antitumorale therapie vereist deskundigheid, omkleedprocedures die gevolgd moeten worden en een specifieke manier van werken om de steriliteit van de bereiding en de veiligheid van de bereider te garanderen. Dit proces kan dus enige tijd in beslag nemen met een kwalitatief eindproduct als resultaat.

In specifieke gevallen kan de behandeling ook thuis worden toegediend. Dit is afhankelijk van het product, de toedieningsweg en de duur van toediening.