31/05/17

Wereldprimeur in het MS-onderzoek

Het Centrum voor Celtherapie en Regeneratieve Geneeskunde (CCRG) en de Dienst Neurologie van het UZA staan in samenwerking met de Universiteit Antwerpen.

Dendritische celtherapie voor MS-patiënten

Het Centrum voor Celtherapie en Regeneratieve Geneeskunde (CCRG) en de Dienst Neurologie van het UZA staan, in samenwerking met de Universiteit Antwerpen en gesteund door de Charcot Stichting in het fundamenteel voorbereidende onderzoek, in de startblokken om een nieuw type celtherapie in een eerste klinische studie, gefinancierd door het IWT,uit te testen.

“Eén van de nieuwste en meest veelbelovende behandelmethodes binnen de gezondheidszorg is “celtherapie”, d.w.z. het gebruik van cellen van de patiënt zelf als medicijn. De cellen die worden toegediend zijn dendritische cellen, een gespecialiseerde populatie van witte bloedcellen die functioneert als de aan- en uitzetknop van het afweersysteem. Deze medicinale celproducten grijpen op een doelgerichte manier in op de onderliggende ziekteprocessen van de aandoening. Voor auto-immuunziekten zoals MS kan celtherapie een echte doorbraak betekenen in de behandeling. “, onderzoeksprofessor en laureaat 2017 van het Charcot Fonds Nathalie Cools. Deze klinische studie is een veiligheidsstudie die onderzoekt of er geen nevenwerkingen verbonden zijn aan het toedienen van cellen. Dat is een eerste cruciale stap in het uitwerken van een echte behandeling voor MS-patiënten. “Uitgerekend op 31 mei, Wereld MS dag , zullen we de eerste patiënt screenen. Die dag kijken we na of de patiënt aan alle criteria voldoet om te kunnen deelnemen aan deze fase I klinische studie”, dr. Barbara Willekens, neurologe Universitair Ziekenhuis Antwerpen. Voor uitvoering van de klinische studie ontvingen de onderzoekers een IWT-TBM project. Tot nog toe is er geen inmenging vanuit de industrie voor dit type onderzoek. Het fundamentele onderzoek dat tot deze doorbraak heeft geleid werd gefinancierd door de Charcot Stichting die reeds 30 jaar op de barricade staat voor het MS-onderzoek in België. Prof. Sindic, voorzitter van de Charcot Stichting: “Deze stap in het onderzoek bevestigt het uitstekende en innoverende werk dat onze onderzoekers in België leveren en bevestigt de rol die immunotherapie zal spelen naar de toekomst”.

In het kader van de wereld MS-Dag liep Nathalie Cools samen met andere onderzoekers en sympathisanten de 20 kilometer van Brussel ten voordele van de Charcot Stichting en het MS-onderzoek. Meer info op www.charcot-stichting.org over het onderzoek en de link naar de online steunpagina.

Multiple sclerose (MS) is, na trauma, dé meest frequente aandoening van het zenuwstelsel bij jonge volwassenen (tussen 20 en 50 jaar). In België lijden naar schatting minstens 12.000 patiënten aan MS. Elk jaar opnieuw wordt in België de aandoening bij 450 nieuwe patiënten vastgesteld. Doordat het eigen afweersysteem van de patiënt de zenuwbanen aantast, kunnen bepaalde signalen in het zenuwstelsel niet goed verwerkt worden. Vaak resulteert dit in een progressief toenemende mate van invaliditeit.

Meer over het onderzoek

Het Centrum voor Celtherapie en Regeneratieve Geneeskunde (prof. Zwi Berneman en prof. Nathalie Cools) in samenwerking met de Dienst Neurologie (dr. Barbara Willekens en prof. Patrick Cras) hebben de laatste jaren onderzoek verricht naar cellulaire mechanismen die aan de basis liggen van het ziekteproces van MS. Via onderzoek dat werd uitgevoerd onder leiding van prof. Nathalie Cools kon aangetoond worden dat een bepaalde subset immuuncellen, zogenaamde dendritische cellen, zich in een overgeprikkelde toestand bevinden in vergelijking met gelijkaardige cellen van gezonde controles. Dendritische cellen zijn een gespecialiseerde populatie van witte bloedcellen die functioneert als de aan- en uitzetknop van het afweersysteem. Men zou kunnen zeggen dat uit het onderzoek blijkt dat in MS deze cellen altijd “aan” staan. Hierdoor zijn ze meer ontstekingsbevorderend en geactiveerd waardoor ze een cascade van processen in gang zetten, die uiteindelijk resulteert in de beschadiging van het lichaamseigen myeline. Daarom richtten de onderzoekers zich op de overgeprikkelde dendritische cellen in MS en stelden een proces op punt om deze cellen in het laboratorium te behandelen met hoge dosissen vitamine D waardoor afweerreacties worden bijgestuurd.