Aandoeningen van de schaamlippen (vulva) en vagina (schede)

Vaak is een jeukende of branderige vulva (schaamlippen) het gevolg van huidreacties op bepaalde handelingen of producten. Het kan gaan van ongewild en onbewust krabben, tot het gebruik van een shampoo of wasproduct met een bestanddeel waaraan je allergisch bent.

Een goede diagnose is belangrijk. Soms nemen we hiervoor kleine stukjes weefsel (biopsie) weg voor onderzoek. Meestal kan je de jeuk of het branderige gevoel oplossen door de oorzakelijke factor te vermijden en een crème (met cortisonen) aan te brengen.

Bij Lichen planus verschijnt meestal een pijnlijke, goed afgelijnde, vuurrode vlek aan de binnenkant van de kleine schaamlippen. Soms breiden de letsels zich uit naar de vagina en kunnen er vernauwingen van de schede (vagina) ontstaan.

Behandeling is specialistisch en bestaat uit een crème volledig op maat van de patiënte. Breng deze crème aan ter hoogte van vulva en vagina.

Dermatologisch onderzoek van andere onderdelen van de huid (bijvoorbeeld mond) is aangewezen.

Lichen sclerosus et atroficus is een aandoening van de schede (vagina) en vulva (schaamlippen) die meestal begint met hevige nachtelijke jeuk. Ze verschijnt vaak voor het eerst na de leeftijd van 60 jaar, maar soms begint de ziekte ook op jonge leeftijd, soms zelfs in de puberteit.

Typisch kleuren de schaamlippen wit en verliezen ze hun plooien, waardoor er vervlakking en vernauwing voorkomt.

Tijdige diagnose en levenslange behandeling met lokale crème zijn noodzakelijk, omdat er wat meer kans is op de ontwikkeling van vulva kanker (kanker van de schaamlippen).

Pijn bij penetratie kan verschillende oorzaken hebben. Sommige vrouwen hebben ook pijn bij het aanraken of inbrengen van een tampon.

Deze pijn kan meestal verholpen worden, maar vraagt om een zorgvuldig onderzoek waarbij infecties, de hormonale conditie en ingang van de vagina met aandacht moeten nagekeken worden. Het is geen pijnlijk onderzoek.

Sommige vrouwen kunnen geholpen worden met een crème, die vaak op maat wordt samengesteld. Anderen zijn best geholpen door een kleine heelkundige ingreep. Daarnaast is hulp van een bekkenbodemtherapeut (kinesitherapie) en seksuoloog vaak nuttig.

Hier komt informatie over de comorbiditeit.

Bij vaginisme spannen de bekkenbodemspieren zich zo strak aan dat penetratie moeizaam of erg pijnlijk is, vaak uit angst voor seksueel contact. Het kan een reflex zijn als gevolg van een trauma dat men vroeger heeft doorgemaakt, maar ook andere oorzaken kunnen aanleiding zijn.

Samenwerking tussen de gynaecoloog, seksuoloog en bekkenbodemtherapeut zijn hier meestal aangewezen.