Kiemvrije voeding

Om het risico op voedselinfecties te verminderen moeten er specifieke voedingsmaatregelen gevolgd worden. 

Praktisch

Maak een afspraak

Voor het maken van een afspraak met een diëtist, dien je contact op te nemen met de medische dienst waar de diëtist werkzaam is. De afspraak wordt gepland bij de desbetreffende medische dienst en de route waar de afspraak doorgaat, is ook steeds die van deze dienst. Diëtiek heeft geen eigen route of afsprakencentrale.

Waarom kiemvrije voeding na transplantatie?

Waarom kiemvrije voeding na transplantatie?

Na de transplantatie worden er immunosuppressiva opgestart. Dit heeft als doel om het immuunsysteem te onderdrukken en hierdoor de kans op afstoting te verkleinen. Doordat het immuunsysteem wordt onderdrukt, is het risico op infecties hoger. Om het risico op voedselinfecties te verminderen moeten er minstens 3 maanden specifieke voedingsmaatregelen gevolgd worden. Na 3 maanden moet in samenspraak met jouw behandelende arts besproken worden of deze maatregelen versoepeld mogen worden. 

Algemene hygiënemaatregelen

Aangezien het afweersysteem wordt onderdrukt, ben je vatbaarder voor infecties. De hygiënemaatregelen zijn niet enkel voor jou belangrijk maar ook voor jouw familie en naasten. Vaak gebeurt het koken of de boodschappen door iemand anders. Het is van belang dat ook zij de hygiënemaatregelen volgen. Een juiste bewaring van de voedingsmiddelen gaat ervoor zorgen dat de bacteriën zich niet kunnen vermenigvuldigen en de juiste bereiding doden de bacteriën.

    • Houd steeds de vervaldata van een product in het oog.
    • Koop nooit beschadigde blikken of verpakkingen.
    • Koop gekoelde producten op het einde van de aankopen. Houdt ze gekoeld tijdens transport in een isolerende zak en plaats deze bij thuiskomt onmiddellijk in de koelkast of diepvries.
    • Koop van zuivelproducten bij voorkeur individuele verpakkingen of zo klein mogelijke verpakkingen.
       
    • Was de handen voor het bereiden van voedsel, het opdienen en bereiden van de maaltijden
    • Gebruik steeds proper, onbeschadigd keukengerei van kunststof, glas of metaal. Vermijd houten snijplanken of lepels. 
    • Gebruik bij voorkeur een pedaalemmer voor uw keukenafval.
    • Houd rauwe producten gescheiden van bereide producten. Keukenmateriaal dat in contact is geweest met rauwe voedingsmiddelen (kip, vlees, vis, eieren) niet gebruiken voor bereide voedingsmiddelen. 
    • Was fruit en groenten grondig, schil en snijd rotte plekjes weg.
    • Ontdooi diepgevroren producten in de koelkast of de microgolfoven, zeker niet op het aanrecht. Giet het dooivocht weg aangezien dit een bron van bacteriën is. 
       
    • Eet geen voedingsmiddelen waarvan de houdbaarheidsdatum verstreken is. 
    • Controleer regelmatig de temperatuur van de koelkast (instelling op 4°C) en de diepviezer; (< -18°C)
    • Vries nooit een ontdooid product terug in.
    • Maak gebruik van bewaardozen met deksel of dek voedingsmiddelen af met vershoudfolie. 
    • Gebruik maaltijden zo vlug mogelijk na de bereiding. Plaats zo snel mogelijk in de koelkast indien je deze langer wenst te
    • bewaren (max 24u na bereiding maaltijden opeten).
    • Gebruik geen gerechten die langer dan een uur worden warm gehouden.
    • Bewaar geopende verpakkingen van voorverpakte charcuterie maximaal 2 dagen in de koelkast.
    • Bereide maaltijden die je later wenst te eten, bewaart u hoogstens 1 dag in de koelkast. Als je een maaltijd langer wenst te bewaren, vries je deze in. 
    • Drink niet rechtstreeks van een flesje of blikje. Gebruik steeds een proper glas. 
       
    • Laat geen huisdieren toe in de keuken.
    • Ververs dagelijks thee-, hand- en vaatdoekjes. Gebruik geen schuursponsjes of vervang deze dagelijks. 
    • Bewaar geen GFT-afval in de keuken.
    • Keuken en koelkast goed schoonhouden.
    • Een vaatwasmachine is een veilige manier om keukenmateriaal te reinigen. Indien je met de hand afwast, zorg je er best voor dat het afwaswater voldoende warm is. Ververs indien nodig het afwaswater in de tussentijd. 
    • Deel niet uit éénzelfde verpakking, bv. zak chips of andere versnaperingen. 
       

Risicovolle voedingsmiddelen

  • Te vermijden
    Toegelaten
    • Rauw vlees:
      Filet américain, américain préparé, carpaccio, martino, rosbief
    • Onvoldoende verhit vlees: 
      Biefstuk blue/saignant/ à point, vlees van de barbecue, droge worst, chorizo, salami met witte korst (= schimmelkorst)
    • Orgaanvlees
    • Ongeportioneerde vlees- en gevogeltesalades (traiteur, beenhouwer, versafdeling)
    • Alle vleeswaren waarin lever van varken, everzwijn of hert verwerkt is, ongeacht of deze verhit zijn geweest 
      Blokpaté, bloedworst, leverpaté, rilette,   
       
    • Voldoende gegaard vlees, wild, gevogelte
    • Alle doorbakken vleessoorten, stoofvlees, gebakken gehakt, ovenschotels, gebakken worst, schnitzel, biefstuk bien cuit, etc…
    • Gerookte vleessoorten
      Parmaham, Serranoham, gerookt vlees, bacon, Filet de Saxe, filet d’Anvers, salami (broodbeleg max. 2d in de koelkast bewaren)
    • Industrieel bereide vlees- en gevogeltesalades in kleine verpakkingen: 
      Kip curry, vleessalade, kippenwit, kalkoenfilet, gekookte ham, bacon
       
  • Te vermijden
    Toegelaten
    • Rauwe vis 

      Maatjesharing, viscarpaccio, sushi, ceviche, sashimi

    • Vis van de barbecue
    • Ongeportioneerde vissalade
    • Rauwe schaal – en schelpdieren
    • Onverhitte gerookte vissoorten

      Gerookte zalm, gerookte heilbot, gerookte paling
       

    • Gebakken of goed gaar gekookte vis (vers of diepvries)
    • Visconserven, vis in bokaal 
      Haring in t’zuur, rolmops, anjovis, sardientjes, zalm in blik
    • Industrieel bereidde vissalades in kleine verpakkingen
    • Goed gaar gekookte schaal – en schelpdieren 
    • Gerookte vissoorten kunnen enkel gegeten worden ruim voor het verstrijken van de vervaldatum en als je ze goed verhit (vb. gerookte zalm in een pastasaus)
       
  • Te vermijden
    Toegelaten
    • Rauwe en licht gekookte eieren
    • Ongeportioneerde eiersalade, eiersalade met vers gemaakte mayonaise 
    • Ongekookte ei-bereidingen  
      Tiramisu, zelfbereide mayonaise en andere sauzen op basis van rauwe eieren, puree met eieren, carbonara
       
    • Hard gekookte eieren en goed doorbakken roerei
    • Zelfgemaakte eiersalade of geportioneerde eiersalade (kleine verpakkingen!)
    • Bereidingen met volledig gegaarde eieren: Cake, pannenkoeken, quiche, tortilla
    • Gepasteuriseerde of geconserveerde sauzen op basis van eieren
  • Te vermijden
    Toegelaten
    • Kaas bereid van rauwe melk 
    • Bepaalde types gemalen kaas, bepaalde soorten Parmezaanse kaas, kazen met vermelding ‘au lait cru’ of ‘rauwmelkse kazen’ 
    • Los verkochte platte kaas
    • Alle schimmelkazen: Brie, Camembert, Roquefort, Gorgonzola, Caprice des Dieux
    • Voorverpakte kazen op basis van gepasteuriseerde melk zonder schimmel(korst)
      Gouda, emmentaler, cheddar, smeerkaas, roomkaas, mozzarella, ricotta, feta, etc…
    • Industrieel verpakte platte kaas 
       
  • Te vermijden
    Toegelaten
    • Rauwe melk rechtstreeks van de boerderij of melkproducten bereid met rauwe melk 
    • Yoghurt met Probiotica zoals Actimel, Yakult, Activia 
    • Gepasteuriseerde, gesteriliseerde melk – en melkproducten zoals melk, yoghurt, botermelk, milkshake, pudding 
  • Te vermijden
    Toegelaten
    • Kant-en-klare groentesalades niet industrieel verpakt, uit de vers-toog
    • Rauwe groenten uit de tuin 
    • Rauwe tuinkruiden
    • Scheuten en kiemen (rauw)
      Alfalfa, preischeuten, klaver, radijsscheuten, sojascheuten
    • Niet voorverpakte sla
    • Rauwe champignons en paddenstoelen
    • Niet gepasteuriseerde groentesappen 

       
    • Alle soorten groenten goed gewassen
    • Voorverpakte rauwkost ruim voor vervaldatum consumeren en wassen (mogen niet gekwetst zijn)
    • Blikgroenten, groenten in glas, diepvriesgroenten
    • Voorverpakte en gewassen sla
    • Bereide champignons en paddenstoelen 
    • Gepasteuriseerde groentesappen, zelfgemaakte groentesappen
       
  • Te vermijden
    Toegelaten
    • Pompelmoes, bloedappelsien, pomelo, sweetie, minneola en granaatappel 
      (in overleg met arts i.f.v. interactie met medicatie)
    • Vers fruitsap wat niet onmiddellijk gedronken wordt, fruitsap vers geperst in de supermarkt 
    • Niet gepasteuriseerde smoothies, fruitsap van een smoothiebar
    • Alle soorten fruit, goed gewassen en gecontroleerd op bruine plekken of schimmel (steenfruit: opendoen en steen controleren)
    • Blikfruit, fruit in glas, diepvriesfruit
    • Zelfgemaakte fruitsalade, verse fruitsalades of voorgesneden kruit kant – en – klaar gekocht (houdbaarheidsdatum goed te respecteren!)  
    • Fruitsap uit brik, zelfgemaakt vers geperst fruitsap/ smoothie 
    • Gepasteuriseerde smoothie 
    • Confituur en siroop 
    • Gedroogd fruit (industrieel verpakt) 
       
  • Te vermijden
    Toegelaten
    • Rauwe noten die niet industrieel verpakt zijn
    • Noten en zaden in schil, vers geraapte noten, noten uit schepbak
       
    • Industrieel verpakte noten of verwerkt in koek, gebak, muesli, … 
    • Frangipane, marsepein  
       
  • Te vermijden
    Toegelaten
    • Bereide aardappel- of pastasalades uit de verstoog

    • Alle soorten aardappel en -bereidingen
    • Alle soorten brood, pistolet, sandwiches, etc… 
    • Alle soorten ontbijtgranen
    • Alle soorten deegwaren 
    • Alle soorten graanvlokken
  • Te vermijden
    Toegelaten
    • Fruitsap waarin pompelmoes, bloedappelsien, pomelo, sweetie, minneola of granaatappel in verwerkt is
    • Putwater, bronwater 
       
    • Alle andere dranken 
    • Leidingwater, fleswater 
       
  • Te vermijden
    Toegelaten
    • Schepijs, softijs, artisanaal ijs
    • Schepsnoep
    • Pralines of chocolade uit open toog
    • Los verkochte versnaperingen
      Olijven, zongedroogde tomaten, tapenades, kappertjes, etc…
    • Artisanale producten
      artisanale kraampjes op de markt, hoevewinkels, etc…
    • Honing rechtstreeks van de imker 
       
    • IJs, industrieel bereid en voorverpakt in individuele porties
      Type Magnum®, Cornetto®, kleine potjes ijs, etc…
    • Zelfbereide milkshake 
    • Slagroom van nieuwe spuitbus, UHT (zelf opgeklopte) room
    • Snoep voorverpakt
    • Chocolade voorverpakt
    • Koeken 
    • Zelfgemaakte of industrieel voorverpakte popcorn
    • Chips
    • Industrieel voorverpakte versnaperingen
      Olijven, tapenades, kappertjes, augurken, etc.
    • Honing (supermarkt) 
       
  • Te vermijden
    Toegelaten
    • Rauwe tuinkruiden
    • Los verkochte kruiden  
       
    • Verse kruiden (industrieel verpakt)
    • Alle gedroogde kruiden (industrieel verpakt) 
       
  • Te vermijden
    Toegelaten
    • Sauzen uit grote verpakkingen (vb. bij de frituur)
      Buffet (vb. Pizzahut…)
    • Kant-en-klare meeneemmaaltijden

      Chinees, Indisch, kebab, Thaïs, hot-dogs, hamburgers, etc…

    • Restaurants
    • Belegde broodjes
    • Afhaal kip-aan-het spit, ribbetjes, etc…
    • ‘Frieten’ van de frituur
    • Vlees uit de frituur rechtstreeks uit diepvries
    • Vers gebakken en afgehaalde pizza
    • Kant- en klare gerechten industrieel bereid en verpakt die opnieuw verhit worden thuis
      Diepvriespizza, lasagne, bolognaisesaus, etc.
    • Traiteurgerechten die thuis opnieuw verhit worden 
      Minstens 5 min tot in de kern verhitten (65°)
       

Betrokken diensten

  • De afdeling diëtiek staat in voor dieet- en voedingstherapieën bij patiënten op verwijzing van een arts.
  • Op de dienst hematologie (bloed) en hemostase (stolling) van het UZA worden patiënten met bloed(stollings)ziekten behandeld..