Narcolepsie
Deze slaap-waakstoornis kenmerkt zich door symptomen van slaperigheid en onbedwingbare slaapaanvallen overdag.
Variant Volwassenen/Kinderen
Wat is narcolepsie?
Narcolepsie is een slaap-waakstoornis. Het kenmerkende symptoom van mensen met narcolepsie is slaperigheid en onbedwingbare slaapaanvallen overdag. Ook wanneer patiënten voldoende nachtrust hebben gekregen, hebben zij dagelijks last van slaapaanvallen. Daarnaast heeft ongeveer 60-70% van de patiënten ook kataplexie. Dit zijn korte spierverslappingen die worden uitgelokt door bepaalde emoties zoals hard lachen, woede, een plotselinge ontmoeting of tijdens sport. Meestal zijn het de nek, het gezicht en de beenspieren die verslappen. Een aanval van kataplexie duurt maar enkele seconden, hooguit enkele tientallen seconden.
Oorzaken en risicofactoren
Narcolepsie wordt in verband gebracht met een beschadiging aan de hypothalamus (onderdeel van de hersenen). Hierdoor wordt er minder hypocretine of orexine (soort eiwit) gemaakt. Bij een grote groep, zo niet bij alle, mensen met narcolepsie is dit verminderd aanwezig.
Behandeling
De behandeling van narcolepsie bestaat uit medicijnen die de arts voorschrijft, in functie van de aanwezige klachten. Daarnaast kunt u best regelmatig dutjes inlassen, waar en wanneer mogelijk. Nachtwerk en monotone jobs zijn af te raden, en algemene slaaphygiënische maatregelen zijn zeker zinvol.
Goede slaaphygiëne
- Regelmaat: Ga elke dag op ongeveer op hetzelfde tijdstip slapen en probeer altijd op hetzelfde tijdstip op te staan. Als je niet op het vaste tijdstip bent gaan slapen, probeer dan toch om de volgende morgen op het gewone uur op te staan.
- Slaapkamer: Probeer de slaapkamer ook echt als ‘kamer om te slapen’ te gebruiken. Vermijd activiteiten als eten, drinken, tv-kijken of radio luisteren. Zorg voor een aangename slaapkameromgeving: geluidsarm, goed verduisterd, aangenaam van temperatuur, met frisse lucht.
- Tijdstippen eten en drinken: Geen koffie, chocolade of cola in de namiddag, geen al te zware of gekruide maaltijden 's avonds. Ga ook niet met een hongerige maag slapen en eet niet te laat. Vier uur voor het slapen gaan gebruik je best geen alcohol of tabak.
- Vast slaapritueel: Zorg voor een vast slaapritueel zoals bijvoorbeeld warme melk drinken, een bad nemen of een boek lezen, ontspannende activiteiten, geen zware (sportieve) inspanningen.
- Wekker omdraaien: Draai uw wekker om zodat je er niet de hele tijd naar kunt kijken.
- Blijf niet liggen als u wakker wordt: Als je ‘s nachts wakker wordt, blijf dan niet nodeloos liggen. Je stelt zo het inslapen nog langer uit. Sta op en doe iets ontspannend: ga wat warme melk drinken of lees even in een boek.
- Oordopjes: Als je een lichte slaper bent die gevoelig is voor lawaai (en je bijvoorbeeld een snurkende partner hebt), probeer dan oordopjes.
- Deken: Dek je niet te warm of te koud toe, en zorg voor een goede matras en kussen
- Niet te veel nadenken: Alleen al de gedachte dat je niet zou kunnen slapen, veroorzaakt slaapmoeilijkheden.
- Ontspanning: Soms zijn de klachten stressgerelateerd. Ontspanning is zeker zinvol.
