Perianale fistels en abcessen
Een perianale fistel is een soort tunneltje dat zich vormt vanuit het laatste deel van de darm (anaal kanaal) en zich een weg zoekt naar de huid.
Wat zijn perianale fistels en abcessen?
Oorzaken
Als er een wondje ontstaat in het anaal kanaal gaat dat meestal onopgemerkt voorbij. Soms ontstaat er een ontsteking waaruit een fistel groeit. Die fistel zoekt zich dan een weg naar de huid. Meestal ontstaat daardoor een abces. Omdat er stoelgang uit het wondje in de darm in de omliggende weefsels loopt, ontstaat er een ontsteking en een abces. Die ontsteking zorgt voor pijn, koorts en vaak een pijnlijke zwelling rond de anus. Perianale fistels en abcessen kunnen bij iedereen voorkomen. Er is geen duidelijke oorzaak. Mensen die lijden aan de ziekte van Crohn (darmziekte) hebben wel een grotere kans op het ontwikkelen van een fistel.
Behandeling
De behandeling van een perianale fistel is vaak eenvoudig. Slechts in uitzonderlijke gevallen verloopt het wat moeilijker:
- Meestal dichten we de opening in de darm af waar de stoelgang in terecht komt. Vaak zit die opening erg dicht bij de anus en kan die eenvoudig behandeld worden. Het volstaat om de fistel (het tunneltje) open te knippen. Daarna ontstaat een wondje dat nadien geneest en de fistel verhelpt.
- Soms verloopt de fistel echter door of omheen de sluitspier. In dat geval kan die natuurlijk niet worden doorgeknipt omdat de sluitspier anders wordt beschadigd. De behandeling is dan iets ingewikkelder.
- Eerst wordt er door de fistel een ‘seton’ (elastiek) geplaatst die zorgt dat er geen nieuwe abcessen meer kunnen ontstaan. Dat elastiekje blijft enkele weken ter plaatse zodat de ontsteking geneest en de fistel zich kan vormen omheen de elastiek.
- Afhankelijk van het verloop van de fistel zijn er verschillende mogelijkheden voor de definitieve behandeling:
- lage fistels (fistels die maar een klein deel van de sluitspier aantasten): het elastiekje kan op de consultatie stap voor stap worden aangespannen zodat de fistel uiteindelijk naar buiten wordt getrokken.
- hogere fistels (die een groot deel van de sluitspier omvatten): dat aanspannen kan soms niet. Dan is een heelkundige ingreep nodig waarbij de inwendige opening wordt afgesloten met een slijmvliesflapje uit de darm zelf. Deze ingreep is wel wat moeilijker en heeft zowat 60 % kans op slagen. Bij deze operatie wordt een slijmvliesflap van de darmwand losgemaakt en vervolgens over het gaatje in de darm gehecht.
Is er een opname nodig voor een operatie van de perianale fistels?
- Meestal in dagopname: zeker bij een lage anale fistel, waarbij het tunneltje eenvoudig kan worden doorgeknipt, is een dag in het ziekenhuis voldoende.
- Opname van enkele dagen: bij meer gecompliceerde fistels waarbij een elastiek moet worden geplaatst of waarbij een slijmvliesflap (anomucosal advancement flap) moet worden uitgevoerd, moet je enkele dagen in het ziekenhuis blijven.
De ingreep gebeurt onder volledige verdoving. Je moet dus voor de operatie langs bij de anesthesist die je zal verdoven. Daarvoor worden afspraken gemaakt bij jouw consultatie bij de chirurg.
Wat mag er verwacht worden na een operatie van de perianale fistels?
Na een fisteloperatie wordt er meestal nog verpleging voorzien thuis. Aangezien de meeste fistels worden behandeld met het doorknippen van het fistelkanaal (het tunneltje) blijft er na de ingreep een wondje bestaan dat thuis moet verder verzorgd door een verpleegkundige.
Wanneer een elastiekje (seton) wordt geplaatst, beperkt de nazorg zich tot het regelmatig spoelen van de anale regio. Meer uitleg krijg je van je chirurg.
Elke fisteloperatie veroorzaakt een wondje aan de anus. Omdat er aan de anus heel veel bacteriën aanwezig zijn, is de kans op ontsteking hier wel groot. Daarom moet je bij toenemende pijn of koorts je huisarts of chirurg contacteren.