Snurken
Snurken is het geluid van slijmvliezen in de keelholte die trillen.
Variant Volwassenen/Kinderen
Wat is snurken?
Snurken is het geluid van slijmvliezen in de keelholte die trillen. Spontaan doet dit geluid zich alleen voor tijdens de slaap en meestal tijdens het inademen. Onder normale omstandigheden zorgen de spieren van de keelholte ervoor dat de keelholte open blijft tijdens de slaap en er een normale doorgang is van de ingeademde lucht. Wanneer deze spieren minder actief zijn, of er afwijkingen zijn in de structuur van de keelholte die de normale doorgang van de ingeademde lucht bemoeilijken, wordt de luchtstroom turbulent. Hierdoor begint het slijmvlies van de keelholte te trillen en treden snurkgeluiden op. Wanneer de keelholte nog sterker vernauwt en de luchtweg als het ware dicht gaat, treedt een adempauze (slaapapneu) op.
Oorzaken
De meest voorkomende oorzaak van snurken bij kinderen is een abnormale vergroting van de amandelen of de poliepen. Een minder frequente oorzaak is dat snurken het gevolg is van een aangeboren afwijking van het aangezicht of een neurologische stoornis.
Bij volwassenen is de oorzaak van het snurken meestal het gevolg van verschillende factoren:
- afwijkingen van de neus- en keelholte: een scheef neustussenschot (aangeboren of door een trauma), een abnormale zwelling van het neusslijmvlies (door allergie of verkoudheid), neuspoliepen, sinusitis of een zwelling van de huig, een vergroting van de amandelen of een abnormaal grote tong
- leeftijd: de kans op snurken neemt toe met het ouder worden tot ongeveer 60 à 65 jaar, waarna het risico weer vermindert.
- overgewicht: er is een duidelijk verband tussen overgewicht en het optreden van snurken. Vooral vetopstapeling aan de hals speelt hierbij een rol.
- hormonale factoren: snurken wordt beïnvloed door afwijkingen in de hormoonhuishouding (te weinig schildklierhormoon, te veel groeihormoon). Bij vrouwen is er een verhoogd risico na de menopauze (verminderde aanwezigheid van vrouwelijke hormonen).
- gebruik van alcohol: alcohol drinken tijdens de avonduren verhoogt het risico op snurken en adempauzes tijdens de slaap. Dit effect is al aanwezig vanaf 0.07g/dl. Alcohol doet de spieren die de keelholte openhouden, verslappen en stoort ook de ademhalingscontrole tijdens de slaap.
- gebruik van medicatie met spierverslappende effecten: bepaalde medicamenten (slaapmedicatie, benzodiazepines) bevorderen het optreden van snurken, omdat ze de spieren die de keelholte moeten openhouden, tijdens de slaap doen verslappen.
- roken: de ingeademde rook prikkelt het slijmvlies in de keelholte. Dit geeft aanleiding tot zwelling van het slijmvlies, wat het optreden van snurken bevordert.
Voor wie?
Snurken komt zowel voor bij kinderen (vooral kleuters) als bij volwassenen. Bij de volwassenen komt snurken frequenter voor bij mannen dan bij vrouwen (verhouding 1/10) en het neemt toe naarmate je ouder wordt.
Wanneer wordt snurken een probleem?
Sociaal probleem
Snurkgeluiden variëren in intensiteit van 40 tot meer dan 80 decibel. De maximale toelaatbare grens voor nachtelijk geluid in de woning bedraagt 45 decibel. Luid snurken kan de oorzaak zijn van een gestoord slaappatroon bij de bedpartner of bij de patiënt zelf. Dit leidt dan tot spanningen binnen een relatie en soms noodzaak tot apart slapen.
Medisch probleem
Snurken kan de oorzaak zijn van een gestoord slaappatroon bij de snurkende persoon en hierdoor aanleiding geven tot een niet verkwikkende slaap, overmatige slaperigheid overdag en concentratiestoornissen. Deze kunnen op hun beurt verantwoordelijk zijn voor werk- en verkeersongevallen. De laatste jaren zijn er verschillende studies die hebben aangetoond dat luid en storend snurken een verhoogd risico inhoudt voor hart- en vaatziekten.
Snurken is ook één van de hoofdsymptomen van obstructief slaapapneusyndroom (slaapapneu). Deze aandoening wordt gekenmerkt door het herhaald voorkomen van adempauzes (apneus) tijdens de slaap.
Behandeling
Occasionele snurkers zijn vaak geholpen met eenvoudige middeltjes:
- geen alcoholgebruik tijdens de avonduren
- niet op de rug slapen
- neusklevers (Breath Right) gebruiken bij verkoudheid of allergie
- gewichtsreductie/ -controle
Hevige snurkers of personen met sociaal storend snurken hebben meestal een neus-, keel- en ooronderzoek nodig om extra informatie te geven. Zijn er duidelijke afwijkingen in de neus-keelholte, dan kunnen de artsen deze corrigeren.
Heelkundige ingrepen
In de neus
Veel patiënten die snurken of slaapapneu hebben, hebben een moeilijke neusademhaling door problemen met het neustussenschot of sinusitis. Neuschirurgie heeft vooral tot doel de neusdoorgankelijkheid en de neusademhaling te verbeteren. Wanneer de klacht van neusverstopping onvoldoende verbetert met medicatie, kan de arts een neusoperatie overwegen.
Het opheffen van neusobstructie geeft slechts in zeldzame gevallen een verbetering of genezing van slaapapneu. Bij snurken kan je een vermindering van de snurkgeluiden met 10 decibel verwachten.
Welke neusoperaties tegen snurken/slaapapneu zijn er?
- septoplastie: correctie van het neustussenschot
- verminderen van hypertrofisch slijmvlies ter hoogte van de neusschelpen via coagulatie (selectief verbranden van het slijmvlies), of door een deel van de onderste neusschelp te verwijderen
- behandelen van sinusitis met het verwijderen van de neuspoliepen
In de keelholte
- wegnemen van de huig en eventueel de amandelen: de meest toegepaste en meest efficiënte behandeling
- wegnemen van poliepen en amandelen: resulteert bij kinderen in volledige genezing in 90% van de gevallen wanneer geen andere afwijkingen aanwezig zijn
- uvulopalatopharyngoplastie (UPPP)
Prothesen in de mond
Mandibulair repositieapparaat (MRA)
Bij patiënten met slaapapneu en patiënten die snurken kan een behandeling met een mandibulair repositieapparaat (MRA) geadviseerd worden.
Medicatie
Er bestaat nog geen medicatie die een gunstig effect heeft op snurken.
Continue positieve drukbeademing (CPAP)
Continuous Positive Airway Pressure (CPAP)
Continuous Positive Airway Pressure (CPAP) is een therapie voor patiënten met slaapapneu.
