Sterilisatie bij de man

Een sterilisatie bij de man of vasectomie is een definitieve manier van anticonceptie. Via een kleine insnede in balzak wordt een stukje zaadleider langs beide zijden verwijderd.

Synoniemen

Vasectomie

Binnenkort naar het UZA?

Heb je binnenkort een afspraak bij het UZA of kom je iemand bezoeken? Beantwoord enkele vragen en krijg handige tips voor je UZA-bezoek, van thuisvoorbereiding tot navigatie in het ziekenhuis.

Kom alles te weten

Maak een afspraak

+32 3 821 33 68

urologie@uza.be

Route 141

Wat is een vasectomie?

Een stukje van de zaadleider aan beide zijden zal worden verwijderd, waardoor de zaadcellen het zaadvocht niet meer kunnen bereiken en geen bevruchting meer kan plaatsvinden.

Aandachtspunten

Een vasectomie is de meest effectieve vorm van mannelijke sterilisatie.
Een vasectomie is in principe onomkeerbaar.
Na de ingreep ben je niet onmiddellijk onvruchtbaar; je zal alternatieve contraceptie moeten verder zetten tot je bewezen onvruchtbaar bent op basis van je zaadanalyse drie maanden na de ingreep.
Een laattijdig falen van de ingreep, waarbij de eindjes van de zaadleider na verloop van tijd terug aan elkaar groeien, komt voor in 1 op 2000 mannen.
Er is geen evidentie dat een vasectomie negatieve gezondheidseffecten heeft op langere termijn (bv. risico op teelbal- of prostaatkanker).
Blijvende pijn in de balzak komt voor in tot 5% van de mannen na een vasectomie.

Voor wie?
Een vasectomie is in principe onomkeerbaar en wordt daarom niet aangeraden aan mannen die nog geen kinderen hebben, tijdens een actieve zwangerschap of tijdens de eerste zes maanden na de geboorte van een kind.
Mogelijke ongemakken / risico's
De mogelijke gevolgen en het risico om ze krijgen zijn hieronder opgesomd. Sommige zijn zelflimiterend en omkeerbaar, andere gevolgen zijn dat niet.
Er is een zeer kleine kans dat de uiteinden van de zaadleiders weer aan elkaar groeien (rekanalisatie) en je opnieuw vruchtbaar bent. Dit is mogelijk ook al liet controle van het sperma na de ingreep zien dat er geen zaadcellen
aanwezig waren. Dit komt bij ongeveer 3 op de 1000 patiënten voor; desondanks blijft vasectomie een zeer veilig vorm van anticonceptie.
Je balzak kan na de ingreep gevoelig, pijnlijk en/of verkleurd zijn.
Sommige mannen ervaren tot maanden na de ingreep een wisselend, drukkend en/of pijnlijk gevoel in hun testikels, zonder dat er sprake is van een ontsteking of zwelling.
Er is een kleine kans op ontsteking na de ingreep, dit laat zich zien door zwelling, roodheid, een warmtegevoel en toenemende pijn van de balzak. In dit geval neem je best contact op met je arts.
Alternatieven
Andere vormen van vrouwelijke en mannelijke contraceptie.

Behandeling / Verloop

1
Eerste raadpleging
Als je een vasectomie overweegt, kom je eerst op een controleraadpleging bij de uroloog. Tijdens deze raadpleging peilen we naar je motivatie voor de vasectomie en familiale situatie. Er gebeurt ook een klinisch onderzoek om na te gaan dat beide zaadleiders goed voelbaar zijn.
2
Voor de ingreep/behandeling
Stop 2 tot 7 dagen voor de ingreep met bloedverdunnende medicatie (afhankelijk van het type bloedverdunning). Je arts zal dit voor de ingreep met je bespreken.
Als de ingreep onder lokale verdoving gebeurt, hoef je niet nuchter te zijn.
Gebeurt de ingreep onder algemene verdoving? Dan mag je 6 uur voor de ingreep niet meer eten en drinken. Onze collega’s van de preoperatieve raadpleging anesthesie zullen dit met je bespreken.
Je scheert best een dag tevoren de haren weg van de onderbuik, penis en balzak.
3
De ingreep/behandeling
De ingreep neemt in totaal zo’n 15 tot 30 minuten in beslag. De ingrepen onder lokale verdoving gaan door op de raadpleging urologie. De ingrepen onder algemene verdoving zullen op het operatiekwartier uitgevoerd worden.
Als de zaadleiders moeilijk voelbaar zijn of als je problemen hebt met injecties en/of een lage pijndrempel, zal besproken worden de ingreep onder algemene anesthesie uit te voeren.
Je dient je onderaan te ontkleden waarna je op de behandeltafel gaat liggen.
De verpleegkundige ontsmet je onderbuik, penis en balzak en legt een steriel laken over je.
Na de verdoving maakt de uroloog een sneetje van 0.5 à 1 cm links en rechts in je balzak. Hierdoor worden de zaadleiders naar buiten gehaald. De chirurg gebruikt steeds meerdere sterilisatietechnieken (onderbreken van de zaadleider, onderbinden van de zaadleider …) om maximale succeskans van de ingreep te bereiken.
Wanneer je arts de zaadleider naar buiten haalt en er een stukje tussenuit haalt, kan het voorkomen dat je je ongemakkelijk of zweterig voelt. In principe verdwijnt dit gevoel snel.
De kleine wondjes worden gehecht met één of twee hechtingen, die spontaan verdwijnen.
4
Na de ingreep/behandeling
Na de behandeling onder lokale verdoving magjeu onmiddellijk naar huis, maar je mag niet zelf met de auto rijden. Zorg er dus voor dat iemand je afzet en weer oppikt, of neem het openbaar vervoer.
Na een ingreep onder algemene narcose dien je nog enkele uren in je ziekenhuiskamer te blijven waarbij zal opgevolgd worden of er zowel op chirurgisch als op vlak van narcose een gunstig herstel is.
Draag strakzittend ondergoed de dag van de ingreep tot 3 dagen nadien.
5
Nazorg en revalidatie
Om bloeding te voorkomen doe je de eerste week na de ingreep best geen zware inspanningen. Vooral persen bij tillen van zware voorwerpen dien je te vermijden, alsook sporten en fietsen. Als er zich toch een nabloeding voordoet, zal dit zichtbaar zijn door pijn en forse zwelling van de balzak. Neem in dit geval contact op met je arts.
Je kan je vanaf dag één na de ingreep douchen. Baden, zwemmen of sauna bezoek zijn echter afgeraden tot volledige heling van de wondjes in de balzak en verdwijnen van de hechtingen.
Het wordt aangeraden om de eerste dagen na de ingreep pijnstillers zoals Paracetamol of Ibuprofen te nemen.
De hechtingen zijn resorbeerbaar en dienen dus niet verwijderd te worden. Meestal duurt het een tweetal weken voordat deze verdwijnen.
6
Vruchtbaarheid na de ingreep
Ja, de eerste weken na de ingreep ben je in principe nog vruchtbaar. Over het algemeen is na twee weken wel weer seksuele gemeenschap mogelijk. Je bent na de ingreep echter niet onmiddellijk onvruchtbaar. In de zaadblaasjes en de prostaat zitten nog levende zaadcellen van vóór de ingreep. Gebruik daarom nog voorbehoedmiddelen tot uit de controle (na drie maanden) blijkt dat je sperma geen levende zaadcellen meer bevat.
7
Spermacontrole
Er zitten minstens 3 maanden tussen de uitvoering van de vasectomie en het (eerste) controlestaal.
Een staal binnenbrengen is steeds op afspraak. Hiervoor kan je bellen naar +32 3 821 52 61. Kan je toch niet aanwezig zijn op de afgesproken datum, verwittig ons dan.
Je kan dit staal in principe thuis aanmaken. Dan zijn volgende zaken van belang:
Gebruik het steriele potje dat je is meegegeven na de vasectomie (Het potje pas openen vlak voor u het staal maakt).
Lever het staal binnen de 60 minuten na productie af op het Centrum voor Reproductieve Geneeskunde (route
140, tweede verdieping).
Hou er rekening mee om het staal zo goed mogelijk op lichaamstemperatuur te transporteren, bijvoorbeeld in de binnenzak van je jas (niet de avond voordien maken en in de koelkast bewaren).
Kan je niet binnen de 60 minuten in het UZA zijn? Dan vragen wij je om het staal ter plaatse te maken. Op onze dienst zijn
lokalen ter beschikking.
Een telefonische afspraak bij de uroloog nadien zal worden voorzien om het resultaat te bespreken.
Als er in het staal nog zaadcellen blijken, vragen we je een tweede staal enkele weken later te laten analyseren