Tracheacanule
Een tracheacanule is een buisje dat in de luchtpijp wordt geschoven om de ademhaling te verbeteren.
Binnenkort naar het UZA?
Heb je binnenkort een afspraak bij het UZA of kom je iemand bezoeken? Beantwoord enkele vragen en krijg handige tips voor je UZA-bezoek, van thuisvoorbereiding tot navigatie in het ziekenhuis.
Maak een afspraak
Pneumologie
Wat is een tracheacanule?
Een tracheacanule is een buisje dat in bepaalde noodsituaties en bij vernauwing of afsluiting van de luchtpijp operatief via een gaatje in de hals in de luchtpijp wordt ingebracht (tracheotomie). Dergelijke ingreep wordt meestal acuut uitgevoerd en is meestal tijdelijk. In sommige situaties (vooral bepaalde spier- en zenuwaandoeningen, zoals de ziekte van Duchenne of ALS) kan er echter ook bewust voor een tracheacanule gekozen worden als alternatief voor een masker met CPAP en vooral BiPAP. Door de plaatsing van een tracheacanule wordt een vrije luchtweg, en daardoor een onbelemmerde ademhaling, gegarandeerd. De patiënt kan terug makkelijker ademen of –zo nodig- via de canule beademd worden.
Een vernauwing in de luchtpijp kan ontstaan door:
- zwelling bij een allergische reactie
- zwelling van ontstoken weefsel
- zwelling na operatief ingrijpen in hoofd/halsgebied
- zwelling of schade na trauma
- verlamming van één of beide stembanden
- obstructie door corpus alienum (vreemd voorwerp)
- obstructie door vorming van littekenweefsel in de luchtpijp (tgv beademing via een tracheacanule met balonnetje rond om de canule ter plaatse te houden)
- (voorlopig-) inoperatieve tumor ter plaatse
- langdurige beademing via tracheacanule
Mogelijke ongemakken / risico's
Een tracheacanule is een veel uitgevoerde manier om een veilige luchtweg te garanderen. Toch kunnen volgende complicaties mogelijk optreden vlak na de operatie of na langdurige therapie:
- Wondinfectie van de trachea-insteek
- Bloeding
- Stemverandering (heesheid door irritatie van de stembanden)
- Stemverlies door het opblazen van het ballonnetje rondom de canule waardoor er geen lucht meer langs de stembanden komt
- Granulatie (woekering van weefsel), stenose (vernauwing), malacie (slappe luchtpijp), subcutaan emfyseem (dit is lucht die zich ophoopt onder de huid)
- Fistel tussen de slokdarm en luchtpijp
Behandeling / Verloop
- 1
De ingreep/behandeling
De tracheacanule bestaat meestal uit twee delen: de buitencanule die in de luchtpijp aanwezig blijft en de binnencanule die daar precies in past en regelmatig verwijderd en schoongemaakt moet worden. De buitencanule bevat al dan niet een ballonnetje dat in bepaalde omstandigheden (veelvuldig verslikken, ineffectieve beademing zonder ballon) opgeblazen kan/moet worden.
Dankzij de tracheacanule kan de patiënt makkelijker ademen, eventueel met ademhalingsondersteunende therapie, zoals BiPAP. Ook intrapulmonale percussieventilatie en de hoestmachine kunnen op de tracheacanule worden toegepast. Ten slotte kan er via de tracheacanule met behulp van een aspirator slijm uit de luchtwegen worden weggezogen.
- 2
Naar huis
Vaak is een tracheostoma tijdelijk en wordt de tracheacanule al voor ontslag terug verwijderd. Enkel als je zelf de hele verzorging kan doen of de thuisverpleging geregeld is, kan je met een tracheacanule uit het ziekenhuis worden ontslagen en thuis aan de slag gaan.
De ventilatiedeskundige bestelt de hulpmiddelen (canules, aspiratiemateriaal, metalinne compressen en een beademingsballon) voor een blijvende tracheotomie nog voor jouw ontslag. In de thuissituatie kan je deze bestellen bij de conventie thuisbeademing via mail of via een van de telefoonnummers die je bij ontslag mee krijgt.
De conventie voorziet de nodige scholing voor de thuisverpleger en/of de kinesitherapeut die je bij de canulezorg en eventuele beademing begeleiden.
- 3
De opvolging
Na ontslag met een tracheacanule, kom je na een 6 – 8-tal weken terug op de raadpleging. Als alles vlot verloopt, kom je nadien meestal minimum 2x per jaar op controle bij de longarts. Indien jouw arts het nodig acht, of als het voor jou niet mogelijk is om op ambulante controle te komen, kan er desnoods door de conventie een huisbezoek uitgevoerd worden.
- 4
Kosten
Het ziekenfonds komt tegemoet in de kosten van de behandeling. Hiervoor betaalt u geen persoonlijk aandeel (remgeld).
Voor de consultaties bij de arts betaalt u wel iedere keer een persoonlijk aandeel.
Uit de voorwaarden waaraan je moet beantwoorden, kan worden afgeleid dat in sommige gevallen een hospitalisatie nodig kan zijn om de vereiste onderzoeken te doen. Voor die hospitalisatie betaal je de gebruikelijke kosten verbonden aan jouw ziekenhuisverblijf.
Klinische studies
Elk jaar nemen er in het UZA heel wat patiënten deel aan klinische studies. Dit gebeurt op vrijwillige basis. Indien er op de dienst waar je bent opgenomen een specifiek onderzoek loopt, zal je eventueel gevraagd worden om hieraan deel te nemen. Je hebt de volledige vrijheid om te beslissen of je hier al dan niet op in wenst te gaan. Indien je deelneemt of in de toekomst deelneemt aan klinische studies, kan je met je vragen terecht bij je behandelend arts.
‘Gelukkig kwam ik net op tijd bij de dienst spoedgevallen van het UZA aan. Ik werd er wakker op intensieve zorgen met een beademingstube. Later plaatsten de artsen een tracheacanule.'
Kirsten van den Akker (54)
