Elektrofysiologische onderzoeken, zoals het ERG, VEP en EOG, gaan de werking van het netvlies en de visuele banen na.

Wat is een elektroretinogram (ERG)?

Met een ERG beoordeelt de oogarts de werking van het netvlies. Het onderzoek meet de werking van de cellen in verschillende lagen van het netvlies in respons op een lichtflits. Bij het multifocaal ERG kijkt de arts alleen naar het centrale stukje van het netvlies en probeert hij kleine gelokaliseerde defecten op te sporen. Bij het patroon-ERG bekijkt de oftalmoloog specifiek 1 cellaag (ganglioncellaag).

Wat zijn visueel geëvokeerde potentialen (VEP)?

Het VEP of visueel geëvokeerde potentialen meet de werking van de visuele banen vanaf het oog tot in de hersenen. U kijkt naar lichtflitsen (flits-VEP) of naar een beeldscherm (patroon-VEP).

Wat is een elektro-oculogram (EOG)?

Het EOG of elektro-oculogram meet de werking van het retinaal pigmentepitheel.

Elektrofysiologisch onderzoek: voorbereiding

Gebruik bij voorkeur zo weinig mogelijk make-up, haarlak of haargel op de dag van het onderzoek.

Bij kinderen is het van groot belang dat uw kindje zo rustig mogelijk is en zo weinig mogelijk beweegt. Maak een afspraak op een moment dat uw kindje zich goed voelt. Dus niet vlak voor etenstijd of op een moment dat het anders zou slapen. Geef uw kind eventueel voeding vlak voor het onderzoek. Als uw kind in slaap valt tijdens het ERG of flits-VEP is dat niet erg. Voor een patroon-VEP, patroon-ERG, multifocaal-ERG of EOG is wel voldoende aandacht en kijkgedrag noodzakelijk. Laat uw kind zo comfortabel mogelijk zitten: op uw schoot, in de maxi-cosi of in de buggy. De aanwezigheid van één ouder (of een ander vertrouwenspersoon) is voldoende. Alle andere familieleden worden verzocht in de gang te wachten. Vermijd lotions, olie of shampoo op het gezichtje en het hoofdje gedurende 24 uur voor het onderzoek, want hierdoor kleven de elektrodes minder goed en neemt de betrouwbaarheid van het onderzoek af.

De artsen geven er sterk de voorkeur aan om het onderzoek zonder narcose of sedatie uit te voeren. Als dit niet lukt, zal in overleg met uw behandelend oogarts beslist worden om het onderzoek te herhalen op een later tijdstip of onder narcose.

Hoe verloopt een elektrofysiologisch onderzoek?

Voor het ERG en EOG druppelt een medewerker de ogen vooraf in om de pupillen groot te maken. Zolang de pupillen groot zijn, ziet u wazig en hebt u hinder van fel licht. Dit kan enkele uren duren. Om deze reden kunt u na het onderzoek niet zelf met de wagen naar huis rijden.

Daarna brengt de medewerker elektrodes op het gezicht of het hoofd aan. Vooraf wordt op die plaatsen de huid gescrubd. De plaatsen waar scrub werd aangebracht, kunnen rood worden. Dit kan eveneens enkele uren duren.

Voor het ERG worden contactlenzen of zilverdraadjes gebruikt. Contactlenzen leveren de meest betrouwbare resultaten op, maar worden niet altijd goed verdragen. Zilverdraadjes zijn fijne draadjes die op het oog worden gelegd. Zij zijn comfortabeler, maar kunnen minder duidelijke resultaten geven. Voor beide types krijgt u vooraf een druppeltje om het hoornvlies tijdelijk te verdoven.

Het ERG start met een aanpassing aan duisternis gedurende 20 minuten, een meting in duisternis, aanpassing aan licht gedurende 10 minuten en een meting bij licht. Tijdens de meting ziet u lichtflitsen, alsof er een foto van u wordt genomen. U doet niets, probeert niet te bewegen en niet te knipperen. De flitsen duren telkens maar enkele seconden. Het volledige onderzoek duurt ongeveer een uur.

Bij het multifocaal ERG kijkt u naar een flikkerend patroon van witte en zwarte zeshoekjes. Het is van groot belang dat u goed naar het fixatiekruis blijft kijken en zo weinig mogelijk beweegt of knippert. Het onderzoek bestaat uit acht blokjes van 45 seconden. Het volledige onderzoek duurt ongeveer 45 minuten.

Bij het patroon-ERG en patroon-VEP kijkt u gedurende enkele minuten naar een dambordpatroon bestaande uit witte en zwarte blokjes. Het volledige onderzoek duurt ongeveer een halfuur.

Bij het flits-VEP ziet u lichtflitsen, alsof er foto’s van u worden genomen. U doet niets, probeert niet te bewegen en niet te knipperen. De flitsen duren telkens maar enkele seconden. Het volledige onderzoek duurt ongeveer een halfuur.

Bij het EOG ziet u een rood lichtje dat van links naar rechts beweegt. U blijft dit lichtje met uw ogen volgen gedurende 15 minuten in duisternis en 15 minuten bij licht. Het volledige onderzoek duurt ongeveer 45 minuten.

Wat gebeurt er na een elektrofysiologisch onderzoek?

Uw behandelende arts bespreekt de resultaten met u en bepaalt de verdere behandeling. Bent u patiënt bij een externe arts, dan verstuurt de dienst de resultaten naar uw eigen arts.