Wat is een klinische studie?

Wat is een klinische studie?

Een klinische studie bestaat uit onderzoek bij gezonde vrijwilligers of patiënten met als doel de geneeskunde te verbeteren. Meer concreet zijn klinische studies erop gericht om:

  • nieuwe behandelingen te vinden en te testen voor bepaalde aandoeningen of ziektes (nog voor ze op de markt gebracht worden);
  • de bestaande behandelingen nog te verbeteren;
  • een beter inzicht te krijgen in bepaalde aandoeningen en ziektes (oorzaken, impact van voeding, werkingsmechanismen, risicogroepen);
  • ziektes beter te kunnen opsporen.

Een klinische studie is dus een bundeling van wetenschappelijke vragen. Door een antwoord te zoeken op die vragen hopen de onderzoekers de geneeskunde te verbeteren. Deelnemers aan klinische studies helpen zo mee aan de vooruitgang van de gezondheidszorg.

Alle klinische studies zijn streng gereglementeerd door de wet en ethisch goedgekeurd alvorens ze van start kunnen gaan.

Academische versus commerciële klinische studies

Het initiatief voor een klinische studie kan uitgaan van het UZA, een andere niet-commerciële instelling of een commerciële instelling zoals een farmaceutisch bedrijf. In de twee eerste gevallen spreken we van een academische studie, in het derde geval van een commerciële studie.

In het UZA worden zowel commerciële als academische studies uitgevoerd. Voor de studiedeelnemers is er weinig verschil. Ze worden in beide gevallen even goed beschermd en hebben dezelfde rechten en plichten. Dit wordt onder andere gewaarborgd door de internationale richtlijnen voor (goed) klinisch onderzoek (ICH-GCP).

Commerciële klinische studie

Een ‘commerciële’ studie gaat meestal uit van een farmaceutische firma, die het ziekenhuis ook vergoedt voor de gemaakte onkosten. De meeste onderzoeken naar nieuwe geneesmiddelen, medische hulpmiddelen of bijwerkingen zijn ‘commerciële’ studies. Vaak gaat het om nationale of internationale multicentrische studies (dit zijn studies die in verschillende ziekenhuizen of onderzoekscentra worden uitgevoerd) waar een grote groep patiënten aan deelneemt.
 

Niet-commerciële klinische studie of academische klinische studie

Een ‘niet-commerciële’ of academische studie loopt op initiatief van de onderzoekers zelf of op initiatief van een andere niet-commerciële organisatie en wordt met eigen beperkte middelen of door overheidsfondsen gefinancierd. Het gaat om onderzoek naar geneesmiddelen en/of medische hulpmiddelen, vragenlijsten of beperkte interventies (een injectie, een RX-opname,…). Dit onderzoek is steeds onder toezicht van een arts, of een gezondheidszorgberoeper (zoals bepaald in de wet van 10 mei 2015 betreffende de uitoefening van de gezondheidszorgberoepen) zoals een kinesitherapeut, een verpleegkundige, een vroedkundige, enz.
 
Academische studies worden vaak opgezet om meer te leren over een aandoening of om de geneeskundepraktijk te verbeteren. Dit soort onderzoek is aan dezelfde bepalingen onderworpen als het commerciële onderzoek.
 
Laatst aangepast: 01 september 2022
Auteur(s):