Allergie/anafylaxie en coronavaccin
Een allergie is een abnormale reactie van het afweersysteem op bepaalde stoffen die op zichzelf onschadelijk zijn (allergenen). Bij een ernstige onmiddellijke allergische reactie spreekt men soms van anafylaxie.
Wat is een allergie en anafylaxie?
Een allergie is een abnormale reactie van het afweersysteem op bepaalde stoffen die op zichzelf onschadelijk zijn (allergenen). Een allergische reactie kan onmiddellijk (binnen het uur na blootstelling) of laattijdig (vanaf één uur na blootstelling) optreden, en zowel mild als ernstig zijn.
Bij een ernstige onmiddellijke allergische reactie spreekt men soms van anafylaxie. Maar anafylaxie kan ook ontstaan zonder onderliggende allergie (bv. overgevoeligheid voor medicatie). Bij anafylaxie zijn meerdere organen betrokken en kan je onder andere last krijgen van een lage bloeddruk, gezwollen keel en/of vernauwing van de luchtwegen.
Hoe vaak komt anafylaxie na vaccinatie voor?
Allergische of ernstige anafylactische reacties op vaccinaties zijn zeldzaam. Bij niet-Covid-vaccinatie is de kans op een anafylactische reactie 1 op een miljoen inspuitingen. Voor de verschillende Covid-vaccins zijn de gegevens tot hiertoe nog te beperkt om exacte cijfers te geven, al zijn de anafylaxiegegevens die vandaag gepubliceerd zijn geruststellend.
Welke voorzorgmaatregelen nemen vaccinatiecentra en wat kan ik zelf doen?
Als je bekend bent met een allergie, is het belangrijk dat je dit aangeeft bij het personeel voordat je gevaccineerd wordt. Vaccinatiecentra nemen standaard ook enkele voorzorgsmaatregelen om zeker te kunnen ingrijpen bij een mogelijke allergische reactie. Zo houden ze iedereen die gevaccineerd wordt minstens een kwartier onder observatie en houden ze adrenaline en antireactie medicatie klaar.
Wanneer laat ik me best niet vaccineren tegen Covid-19?
- bij een bewezen IgE gemedieerde allergie t.o.v. een van de bestanddelen van het vaccin.
- bij een ernstige levensbedreigende overgevoeligheidsreactie of ernstige laattijdige reactie (vb. SCARs: DRESS, TEN, Steven-Johnson) ten opzichte van een van de bestanddelen van het vaccin (zie bijsluiter actieve bestanddelen en hulpstoffen).
- bij een voorafgaande allergie ten opzichte van het specifieke vaccin. Afhankelijk van de samenstelling kan het zijn dat andere Covid-vaccins wel kunnen toegediend worden.
Bijzonder populaties met een verhoogd risico op anafylaxie
Er zijn patiënten met zeldzame aandoeningen die niet in de vaccinatiestudies zijn geïncludeerd en die een verhoogd risico hebben op anafylaxie of ernstige zwelling:
- mastocytose en andere primaire mastcelziekten
- idiopathische anafylaxie
- angio-oedeem op basis van een C1 esterase-inhibitor gebrek
Dat wil niet zeggen dat deze patiënten niet kunnen gevaccineerd worden. We raden wel aan dat de vaccinatie gebeurt onder strikte medische supervisie en in een omgeving waar alle dringende behandelingen beschikbaar zijn (bij voorkeur in een ziekenhuis). Belangrijk: bij andere vaccinaties (die met een andere technologie gemaakt zijn) vertoonden deze populaties geen bijzonder risico.
Allergieën/immuunziekten met een zeer laag risico voor vaccinatie
- Chronische netelroos (chronische spontane urticaria)
- Ademhalingsallergieën
- Atopische dermatitis
- Gecontroleerde astma
- Geschiedenis van onmiddellijke allergische reacties (uitgezonderd anafylaxie) op voedsel, hymenoptera , latex, geneesmiddelen die geen PEG of polysorbaat bevatten
WAO Center of Excellence
De dienst immunologie, allergologie en reumatologie van het UZA en de Universiteit Antwerpen, en satelliet-polikliniek van het AZ Jan Palfijn Gent, is door de World Allergy Organization (WAO) erkend als Center of Excellence. De erkenning bekroont de gespecialiseerde en multidisciplinaire zorg, jarenlange klinische en wetenschappelijke expertise en prominente rol op vlak van onderwijs die prof. dr. Didier Ebo, prof. dr. Vito Sabato en hun team hebben uitgebouwd.
Klinische studies
Elk jaar nemen er in het UZA heel wat patiënten deel aan klinisch onderzoek via de dienst waar ze behandeld worden. Zij worden door hun arts gevraagd om hieraan eventueel deel te nemen. Soms zijn er echter ook studies waarvoor gezonde vrijwilligers gezocht worden.
Maak een afspraak
Immunologie, allergologie en reumatologie
Veelgestelde vragen
Wat als ik bij de eerste dosis van het coronavaccin allergieklachten heb/had?
Dan wordt nagegaan of je effectief allergisch bent aan het vaccin en of je in aanmerking komt voor een vaccin met een andere samenstelling. Idealiter wordt er op het moment van de reactie, ongeveer 60-120 minuten na het ontstaan van de klachten een serumtryptase (stolbuis) afgeprikt.
Ik (of een familielid) heb (heeft) een gekende allergie (voeding, medicatie…). Heb ik dan een hoger risico om anafylaxie te ontwikkelen na COVID-19 vaccinatie?
Nee. Een allergie is een immunologische reactie tegen een specifiek bestanddeel en eventueel tegen verwant(e) product(en). Als dit bestanddeel niet in het vaccin aanwezig is, dan is je risico op anafylaxie niet groter dan dat van anderen. Familiariteit geeft ook geen verhoogd risico op anafylaxie.
Ik heb vroeger klachten ervaren na toediening van een ander vaccin (grote lokale zwelling, anafylaxie, koorts…). Heb ik dan een hoger risico op een anafylaxie na het COVID-19 vaccin?
Nee. Bepaalde van deze klachten (zoals lokale zwelling en koorts) zijn geen tekenen van een allergie. Zelfs als je eerder anafylaxie had is er geen verhoogd risico, tenzij het vaccin in kwestie en het Covid-19-vaccin gelijke bestanddelen bevatten. Meld dit aan je arts voorafgaand aan de vaccinatie.
