Wat is verminderde vruchtbaarheid?

Meestal spreekt men van verminderde vruchtbaarheid wanneer u na 1 jaar onbeschermde betrekkingen niet zwanger bent.

Ongeveer 15% van de koppels heeft moeilijkheden om spontaan zwanger te worden binnen de periode van 1 jaar. In normale omstandigheden zijn de kansen om spontaan zwanger te worden 20 à 25% per menstruele cyclus. Na 6 maanden zal ongeveer de helft van de jonge, vruchtbare koppels zwanger zijn. Na een jaar is dit ongeveer 85%.  Bijna de helft van deze 15% zal in de loop van het tweede jaar spontaan zwanger worden.

Wat is normale vrouwelijke vruchtbaarheid?

Het vrouwelijk lichaam reguleert de hele menstruele cyclus via 4 belangrijke hormonen. De samenwerking tussen deze hormonen is essentieel voor de eisprong (ovulatie). Tijdens de aanrijping van de eicel komen oestrogenen vrij via de groeiende follikels (eiblaasjes). Dat gebeurt onder invloed van FSH (follikelstimulerend hormoon) en LH (luteïniserend hormoon): deze hormonen worden afgescheiden door de hypofyse in de hersenen. Het samenspel van beide laatste hormonen zorgt voor de groei van de follikels, terwijl de LH-piek de eigenlijke eisprong uitlokt. Progesteron komt vrij na de ovulatie en bereidt het baarmoederslijmvlies voor op eventuele innesteling.

Een van de eileiders dient het vrijgekomen eitje door de eisprong op te vangen (pick-upsysteem). 

De bevruchting ( fertilisatie) van de eicel is een zeer belangrijk mechanisme om zwanger te kunnen worden.  Eerst moeten de zaadcellen een lange weg afleggen: ze vertrekken vanuit de vagina via de baarmoederhals, doorheen de baarmoederholte naar de eileiders. Wanneer er een succesvolle vereniging is tussen de eicel en de zaadcel, bereikt het gevormde embryo een 5-tal dagen later de baarmoederholte. In tussentijd ondergaat de bevruchte eicel verschillende celdelingen (embryo ontwikkeling). In optimale omstandigheden kan het embryo zich succesvol innestelen in het baarmoederslijmvlies (implantatie).

Wat is normale mannelijke vruchtbaarheid? 

Onder normale mannelijke vruchtbaarheid verstaan we dat de man sperma van normale kwaliteit kan produceren en dat dit kan afleveren in de vagina van de vrouw. Het proces begint met spermatogenese, oftewel de ontwikkeling van zaadcellen in de testes. De testis (teelbal) is opgebouwd uit lange zaadbuisjes (tubuli) waarin de zaadcellen zich ontwikkelen vanuit hun ronde voorlopercellen tot rijpe zaadcellen. De ontwikkeling gebeurt met behulp van mannelijke geslachtshormonen. Tussen de ontwikkelende zaadcellen in de zaadbuisjes bevinden zich Sertolicellen. Deze cellen zorgen voor steun, voeding en bescherming van de ontwikkelende zaadcellen. De rijpe zaadcellen verlaten de testis via de epididymis (bijbal) en worden hier opgeslagen tot ze bij ejaculatie het lichaam verlaten via de zaadleider (vas deferens) en de urinebuis. Het sperma dat wordt geëjaculeerd, bestaat uit zaadcellen samen met vocht uit de prostaat en seminale vesikels (zaadblaasjes). De productie en rijping van zaadcellen is dus een ingewikkeld proces dat berust op een normale genetische en hormonale toestand van de man. Verder is een licht verlaagde temperatuur ter hoogte van het scrotum (balzak) eveneens noodzakelijk.

Lees meer over de mogelijke oorzaken van verminderde vruchtbaarheid bij vrouwen en mannen.