Voedselallergie

Wat is een voedselallergie?

Een voedselallergie is een abnormale reactie van uw afweersysteem op een voedingsstof. Meestal is de allergische reactie gericht tegen eiwitstructuren aanwezig in de voeding. Uw lichaam maakt specifieke afweerstoffen tegen bepaalde eiwitten in je voeding. Als uw lichaam vervolgens opnieuw in contact komt met deze specifieke eiwitstructuur, zal uwafweersysteem hierop reageren en activeren er bepaalde ‘allergiecellen’ waardoor er allergische klachten optreden. Het is onduidelijk waarom ‘ineens’ een allergie kan ontstaan voor iets wat u altijd hebt kunnen eten. 

Wat zijn de oorzaken van een voedselallergie?

In principe kunt u allergisch zijn aan gelijk welk voedingsmiddel. In de praktijk zien we dat het vaak dezelfde voedingswaren zijn die een allergische reactie uitlokken. Bekende allergenen zijn pinda, koemelk, soja, kippeneieren, noten, fruit (appel, kersen, perzik), tarwe, vis, garnalen, schelpdieren, en tomaten.

Wat zijn de symptomen van een voedselallergie?

De klachten bij een voedingsallergie verschillen van patient tot patient. Wel treden de symptomen meestal op binnen enkele minuten tot twee uur na het eten van het voedsel. Telkens als u het voedingsmiddel weer eet, krijgt u klachten omdat uw lichaam het voedingsmiddel herkent als een schadelijke stof. Er komen dan stoffen vrij die zorgen voor de allergische klachten.

Symptomen die bij een voedingsallergie kunnen optreden:

  • Huid en slijmvliezen: jeuk, roodheid, galbulten, oedeem, dikke tong, dikke keel waardoor slikken en spreken moeilijker wordt, jeuk in de mond en oren
  • Maagdarmkanaal: plots overgeven, plotse buikkrampen en/of diarree
  • Luchtwegen: verstopte neus of loopneus, benauwdheid (piepende ademhaling)
  • Bloedvaten: bloeddrukdaling, bewustzijnsverlies
     

Aanslepende klachten van enkel het maag- en darmstelsel, zoals voortdurende buikpijn, diarree, constipatie, misselijkheid, opgeblazen gevoel en winderigheid, zijn geen uitingen van een voedselallergie. In dit geval moet er altijd eerst aan maag- en/of darmaandoeningen gedacht worden en zijn allergietesten niet aangewezen.

Ook pijnklachten (hoofd-, spier-, gewrichtspijn) en continue jeuk zijn niet suggestief voor een voedselallergie.


Hoe wordt een voedselallergie opgespoord?

Een kwart van de mensen denkt dat hij of zij allergisch is voor bepaald voedsel. In werkelijkheid heeft slechts 3 % van de bevolking ook écht een voedselallergie. Allergietesten worden enkel uitgevoerd als uw klachtenpatroon mogelijks past bij een voedselallergie. De huidige allergietesten dienen om een suggestief klachtenpatroon te bevestigen, maar kunnen niet worden gebruikt als screeningstest of om toekomstige allergieën te voorspellen.

We kunnen vaststellen dat u een voedselallergie hebt met de volgende onderzoeken:

  • Huidpriktesten: Bij dit onderzoek worden druppels met bepaalde allergenen (verdachte voedselstoffen waaraan u allergisch kunt zijn) op de huid aangebracht en vervolgens wordt er door de druppel geprikt. Na 15 tot 20 minuten kan er op de huid gekeken worden naar eventuele reacties.
  • Een prik-prik test: Bij deze test prikt de verpleegkundige eerst in een vers voedingsproduct waar stoffen in zitten waar u allergisch voor zou kunnen zijn. Vervolgens prikt hij/zij met dezelfde prikker in uw huid. Zoals bij de huidpriktest kan er na 15 tot 20 minuten op de huid gekeken worden naar eventuele reacties.
  • Bloedtesten: In het bloed kunnen we de specifieke afweerstoffen (specifiek IgE antilichamen)  die het lichaam maakt bij een voedselallergie bepalen
  • Provocatietest: Deze test is de meest betrouwbare test om een voedselallergie vast te stellen of te weerleggen. U krijgt hierbij de voeding in opbouwende hoeveelheden toegediend. Deze test wordt altijd in het ziekenhuis gedaan.

Belangrijke weetjes:

  • De huidige allergietesten voor voeding (huidtesten en bloedtesten) worden vaak beïnvloed door allergieën tegen bijvoorbeeld boom- en graspollen en huisstofmijt. Daarom moeten de testen met voorzichtigheid worden aangevraagd en goed worden geïnterpreteerd.
  • Vandaag worden vaak IgG-testen gedaan voor het vaststellen van voedselintoleranties/voedselallergieen. De aanwezigheid van IgG antilichamen is geen bewijs voor een allergie of intolerantie. Er is daarom ook geen wetenschappelijke evidentie voor het veranderen van uw dieet op basis van IgG antilichamen tegen voedsel die werden gedetecteerd in uw bloed. Er bestaat op dit moment geen screeningstest voor voedingsintoleranties.

Hoe wordt een voedselallergie behandeld?

Dieet

Voedselallergie kan niet met medicijnen worden genezen. De behandeling bestaat uit het schrappen van de voedingsbestanddelen die de allergieklachten veroorzaken. Gaat het om een of twee voedingsmiddelen, dan is dit te overzien. Maar gaat het om meer voedingsmiddelen, of om belangrijke voedingsmiddelen die lastig te vervangen zijn (zoals koemelk) dan is het zinvol een diëtist in te schakelen. De voeding moet immers, ondanks de dieetbeperkingen, alle stoffen bevatten voor het goed functioneren van uw lichaam.

Noodmedicatie

Ook al bent u voorzichtig en houdt u zich goed aan uw dieet, soms is een allergische reactie niet te voorkomen. Daarom krijgen veel patiënten met een bewezen voedselallergie van de arts noodmedicatie voorgeschreven. Deze bestaat meestal uit anti-allergiepillen en/of een zelf-inspuitbare adrenalinepen. Welke medicijnen u krijgt, is afhankelijk van de ernst van uw klachten.

WAO Center of Excellence

De dienst immunologie, allergologie en reumatologie van het UZA en de Universiteit Antwerpen, en satelliet-polikliniek van het AZ Jan Palfijn Gent, is door de World Allergy Organization (WAO) erkend als Center of Excellence. De erkenning bekroont de gespecialiseerde en multidisciplinaire zorg, jarenlange klinische en wetenschappelijke expertise en prominente rol op vlak van onderwijs die prof. dr. Didier Ebo, prof. dr. Vito Sabato en hun team hebben uitgebouwd. Lees er hier meer over.

Laatst aangepast: 05 september 2023