We houden de behandeling met chemotherapie in het UZA zo kort mogelijk zodat u snel naar huis kunt. Ook thuis kunt u last hebben van bijwerkingen. Een aantal zijn eenvoudig te verhelpen. Hierbij een aantal tips voor thuis.

• Infecties
• Misselijkheid en braken
• Stoelgangproblemen
• Eetlust
• Vermoeidheid
• Haarverlies
• Mondontsteking
• Overgevoelige ogen en huid
• Voorzorgsmaatregelen chemopillen en uitscheidingsproducten

Infecties voorkomen

Vermijd contact met verkouden of grieperige mensen. De behandeling vermindert uw afweer zodat u gevoeliger bent voor ziektes. Een banale infectie kan u erg ziek maken. Soms hebt u last van een droge neus en keel. Of juist van een loopneus en branderige ogen. Daardoor kunt u sneller verkouden worden.

Koorts

Contacteer uw arts bij koorts (lichaamstemperatuur onder uw oksel hoger dan 38°C). Het is dan belangrijk dat uw huisarts of behandeld arts bloed afneemt. Zijn uw witte bloedcellen te laag? Dan moet u in het UZA opgenomen worden voor een antibioticakuur via een infuus.

Misselijkheid en braken

Uw lichaam herkent de chemotherapie als gifstoffen. Net zoals wanneer u iets 'verkeerds' gegeten hebt. Dit prikkelt het braakcentrum in de hersenen met misselijkheid en braken als gevolg van het beschermingsmechanisme.

Chemotherapie leidt altijd tot misselijkheid en braken. Om deze acute misselijkheid tegen te gaan, krijgt u vlak vóór de chemobehandeling een sterk antibraakmiddel via het infuus.

Bij sommige chemogeneesmiddelen wordt u later misselijk: 2 dagen tot een week na de toediening. U krijgt hiervoor antibraakmiddelen voor thuis. Neem deze zeker in om misselijkheid te voorkomen.

Tips tegen braken

• Eet 's morgens een beschuit vóór u opstaat. Behalve als u een droge mond of keelpijn hebt.
• Probeer tussendoor te drinken om vochtverlies te vermijden. Bijvoorbeeld: ongezoet fruitsap, fruitthee, gemberthee, cola zonder prik of koolzuurhoudende dranken.
• Eet meermaals per dag kleine hoeveelheden. Bijvoorbeeld: 6 maaltijden in plaats van 3.

Let wel: braakt u langer dan 2 dagen? Contacteer dan uw arts.

Stoelgangproblemen

Diarree

Neem Immodium (vrij te krijgen in de apotheek). De eerste keer 2 tabletten, daarna 1 (maximaal 6 per dag) tot de diarree stopt.

Verstopping

Als u 2 dagen geen stoelgang hebt gehad, neemt u Laxoberron (vrij verkrijgbaar): 10 druppels 's avonds. Geen resultaat? Herhaal met 15 druppels. Of probeer Dulcolax: 1 of 2 comprimés 's avonds. Pobeer eventueel Movicol: 2 x 2 zakjes per dag 's morgens en 's avonds en past daarna de dosis aan. Mocivol is zachter dan de andere middelen en voorkomt krampen en buikpijn.Zorg ook dat u voldoende drinkt en beweegt.

Geen of weinig eetlust

De chemotherapie kan uw smaak veranderen. Dingen die u vroeger lekker vond, smaken niet meer. Dat is normaal. Bovendien bent u misschien misselijk. Of zijn de slijmvliezen van uw mond, keel, maag of darmen aangetast. Dat is allemaal niet bevorderlijk voor uw eetlust. Probeer toch genoeg voedingsstoffen binnen te krijgen en voldoende te drinken. Tussendoortjes zijn oké: eet waar u zin in hebt.

Lukt het eten niet? Bel gerust onze voedingsdeskundigen via tel. 03 82132 50. Ze geven u graag advies.

Vermoeidheid

Dit is de meest voorkomende klacht bij kanker. De tumor en de chemotherapie veroorzaken deze vermoeidheid. Een echte remedie is er niet. Deze tips helpen wel om beter met vermoeidheid om te gaan:

• Rust voldoende, maar overdrijf niet.
• Een lichte inspanning zoals een korte wandeling helpt vaak.
• Zorg voor genoeg afleiding: lezen, tv-kijken, muziek beluisteren, ...
• Probeer genoeg te eten en te drinken.

Haarverlies

Of u uw haar verliest of niet is voor elke patiënt verschillend. Het is ook afhankelijk van het type chemotherapie dat u krijgt. Na het stoppen van de chemotherapie groeit uw haar altijd terug.

Tips tegen haarverlies:

• Verzorg uw haar voorzichtig met lauw water en een milde shampoo.
• Droog uw haar enkel met de haardroger op lage temperatuur.
• Verf uw haar niet, of plaats geen permanent tijdens uw chemokuur.
• Sommige mensen laten hun haar liefst kort knippen voordat het uitvalt.
• Bescherm uw hoofdhuid tegen de kou of tegen de zon: met een sjaal, een hoed, een muts of zonnecrème.

Tips bij de aanschaf van een pruik:

• Ga vóór u uw haar verliest al eens langs bij een pruikenwinkel: u krijgt dan het beste advies gebaseerd op uw huidige kapsel.
• Vraag een doktersattest: zo betaalt uw ziekenfonds een deel terug.

Mondontsteking

Een aantal chemomedicijnen kunnen 5 à 10 dagen na de kuur een pijnlijke mondontsteking veroorzaken. Eten en drinken is daardoor soms heel pijnlijk. Om ontstekingsproblemen te voorkomen, raden we aan om:

• vóór de start van de chemo naar de tandarts te gaan om eventuele tandplak of gaatjes te laten behandelen.
• uw tanden na elke maaltijd te poetsen met een zachte tandenborstel en een milde tandpasta.
• uw mond regelmatig te bevochtigen met ijsblokjes of suikervrije kauwgom.
• zure, sterk gekruide of zeer zoute voeding te vermijden.
• harde voedingsmiddelen zoals beschuit en chips te vermijden.
• vloeibare of halfvloeibare voeding te eten: soep, yoghurt, puree, milkshake ...
• koude of lauwe maaltijden te eten.

Overgevoeligheid

Overgevoelige ogen

• Draag een bril in plaats van contactlenzen: chemo kan lenzen ook doen verkleuren.
• Laat uw arts oogdruppels voorschrijven voor branderige ogen.

Overgevoelige huid

• Uw huid kan rood, schilferig en droog worden. Soms met hevige jeuk. Ze kan ook overgevoelig worden voor de zon.
• Uw aders kunnen donkerder van kleur worden.
• Uw nagels kunnen donker, broos en geel worden en soms afbreken.

Tip: Hydrateer uw huid met een vochtinbrengende douche-olie en een vochtinbrengende olie als bodylotion. Dat vermindert de jeuk.

Voorzorgsmaatregelen

Chemopillen innemen

• Raak het chemoproduct niet aan met blote handen,trek eventueel wegwerphandschoenen aan of leg het geneesmiddel rechtstreeks vanuit de verpakking in de mond.
• Was goed uw handen na inname.
• Neem medicatie in met voldoende water (één glas per inname) of zoals voorgeschreven door uw arts.
• Als een capsule geopend moet worden (bv. voor toediening via maagsonde of in een lepel met confituur) is het aangewezen om steeds een mondmasker te dragen om inademing te voorkomen.

Uitscheidingsproducten na chemotherapie

Tot één week na de chemo kunnen uw lichaamsvochten giftig zijn. Neem daarom deze aandachtspunten in acht:

• Vermijd rechtstreeks contact met uitscheidingsproducten. Als dat niet mogelijk is, maakt u het best gebruik van wegwerphandschoenen.
• Gebruik als het kan een ander toilet dan uw gezinsleden.
• Was uw handen grondig na elk toiletgebruik.
• Plas zittend op het toilet om spatten te voorkomen.
• Spoel het toilet 2 keer door met gesloten deksel.
• Reinig het toilet dagelijks met een gewoon huishoudelijk schoonmaakmiddel.
• Na gebruik van een bedpan, fles (urinaal) of wc-stoel, moet u deze meteen ledigen en grondig reinigen met water en zeep.
• Gemorst? Spoel dan overvloedig met water.
• Bevuilde kledij? Direct uitdoen, spoelen met water of in de wasmachine stoppen.
• Braaksel? Gebruik plastic handschoenen om braaksel op te ruimen.
• Gebruik tijdelijk een condoom: er kunnen restanten van de chemo in sperma of vaginaal vocht zitten.
• Gebruik wegwerpmateriaal bij incontinentie (pampers, inlegkruisjes). 
• Verwijder incontinentiemateriaal in een goed afgesloten dubbele plastic zak.