Kijkoperatie van de borstkas (VATS & RATS)
De behandeling gebeurt via een thoracotomie (een operatie waarbij de borstkas wordt geopend) of via een thoracoscopie (een kijkoperatie in de borstkas).
Binnenkort naar het UZA?
Heb je binnenkort een afspraak bij het UZA of kom je iemand bezoeken? Beantwoord enkele vragen en krijg handige tips voor je UZA-bezoek, van thuisvoorbereiding tot navigatie in het ziekenhuis.
Maak een afspraak
Thorax- en vaatheelkunde
Wat is een kijkoperatie van de borstkas?
Voor een operatie in de borstkas (thorax) kan je terecht op de dienst thorax- en vaatheelkunde van het UZA. De behandeling gebeurt via een thoracotomie (een operatie waarbij de borstkas wordt geopend) of via een thoracoscopie (een kijkoperatie in de borstkas of VATS). Een thoracoscopie wordt ook met behulp van de robot uitgevoerd en noemt dan een RATS procedure.
Een thoracoscopie is een alternatief voor een thoracotomie. Een kijkoperatie in de borstkas is minimaal invasief en biedt verschillende voordelen (op vlak van gebruikte techniek en herstel na de ingreep) ten opzichte van een open chirurgische behandeling van de borstkas (thoracotomie). Inwendig gaat het om dezelfde behandeling.
Epidurale of paravertebrale katheter
Wat is een thoracotomie?
Een thoracotomie is een operatie waarbij de borstkas wordt geopend.
Verloop van de thoracotomie
Bij een thoracotomie worden de spieren van de wand doorgenomen en wordt er een grote opening tussen de ribben gemaakt om die te spreiden.
Poorten bij een thoracoscopie
Wat is een thoracoscopie?
Een thoracoscopie is een kijkoperatie in de borstkas en is een alternatief voor een thoracotomie. Bij een thoracoscopie werken we met poorten die tussen de ribben geplaatst worden. Om geen kwetsuren te veroorzaken aan de zenuw van de rib, gebruiken we (indien mogelijk) kleine poorten en plaatsen we die zoveel mogelijk vooraan (waar er meer ruimte is tussen de ribben).
Wat zijn de voordelen van opereren via een thoracoscopie?
Een kijkoperatie in de borstkas (thoracoscopie of VATS) is minimaal invasief, wat betekent dat de ingreep minder schade toebrengt aan de wand. Er wordt geen spierweefsel doorgenomen en er is geen ribspreiding. Dat resulteert in een sneller globaal herstel van de patiënt.
Bovendien zijn bepaalde ingrepen die al via een thoracoscopie uitgevoerd werden, nog gemakkelijker uit te voeren dankzij de Da Vinci Xi robot. Dit robotsysteem biedt extra voordelen zoals een grotere vrijheid van beweging met de instrumenten en een 3D-zicht.
VATS of Robotic (RATS)
Opereren in de borstkas via een kijkoperatie staat gekend als VATS of RATS. VATS is de afkorting van de Engelse term “Video-Assisted Thoracoscopic Surgery” ofwel video-geassisteerde thoracoscopische heelkunde. Indien de thoracoscopie met behulp van de robot wordt uitgevoerd, spreken we van een RATS procedure.
Behandelingen die uitgevoerd worden via een kijkoperatie:
- Biopsies van de long
- Biopsies van de wand van de borstkas (thoraxwand)
- Behandeling van een klaplong (pneumothorax)
- Behandeling van infecties naast de long (empyeem)
- Wegnemen van gezwellen in de long (via RATS):
- Primaire gezwellen van de long (longkanker)
- Uitzaaiing van gezwellen naar de long vanuit andere organen (metastasen)
- Goedaardige gezwellen van de long
- Abces in de long
- Aangeboren afwijkingen in de long
- Behandeling van een pectus excavatum
- Wegnemen van de eerste rib (TOS)
Behandeling / Verloop van een thoracoscopie
- 1
Voor de operatie
De voorbereiding op een (operatie via) thoracoscopie is dezelfde als die voor een thoracotomie (open chirurgie van de borstkas). Die bespreekt de arts met jou op de raadpleging.
- 2
De operatie
Aan het begin van de thoracoscopie wordt vaak een epidurale of paravertebrale katheter geplaatst, omdat er altijd een kans is dat een thoracoscopie niet mogelijk is en omvorming naar een thoracotomie (open chirurgie van de borstkas) nodig is.
- 3
Na de operatie
De nabehandeling voor een (operatie via) thoracoscopie is dezelfde als die voor een thoracotomie (open chirurgie van de borstkas).
- Je krijgt pijnstillers en rustgevende medicatie om goed te ademen.
- De wondjes worden elke dag gecontroleerd en steriel verzorgd om infecties te voorkomen.
- De buisjes naast de long, die lucht en vocht verwijderen, worden in de week na de ingreep verwijderd
- Je krijgt ook ademhalingsoefeningen om longinfecties te voorkomen.
- Als er toch een infectie optreedt, krijg je tijdelijk antibiotica.
- 4
Nazorg
Het ontslag van een patiënt hangt af van een 4-tal factoren:
- Het optreden van complicaties
- De duur van de pijnkatheter (afhankelijk van de pijn)
- Het verwijdertijdstip van de buisjes naast de long, die lucht en vocht verwijderen
- De opvang van de patiënt thuis
Afhankelijk van die factoren kan de duur van het verblijf in het ziekenhuis na een thoracoscopie even lang zijn als na een thoracotomie (open chirurgie van de borstkas).
De voordelen na een thoracoscopie (kijkoperatie in de borstkas) zijn:
- Dat de pijnpomp sneller afgebouwd wordt
- Dat de kans op wondinfecties kleiner is
- Dat het herstel sneller verloopt na ontslag uit het ziekenhuis (omdat er geen spierweefsel werd doorgenomen en de ribben niet gespreid werden).
- 5
Opvolging
Je komt nog eenmaal op postoperatieve nacontrole op de raadpleging van de dienst thorax- en vaatheelkunde, waarna jouw eigen longarts je verder opvolgt.
Wanneer is een thoracoscopie niet mogelijk?
Bij een (operatie via) thoracoscopie wordt de long stilgelegd (niet beademd). Als dat niet gebeurt, is de borstkas gevuld met de long en kan de long niet bekeken en geopereerd worden.
Er zijn verschillende redenen waarom een long niet stilgelegd kan worden:
- Uitgebreide verkleving tussen long en borstkas.
- De andere long neemt onvoldoende zuurstof op.
- De dubbel-lumen tube kan niet of niet goed geplaatst worden. Om een long te stil te leggen, moet dit speciale buisje (dubbel-lumen tube) ingebracht worden in de luchtpijp om de linkerlong apart te beademen van de rechterlong. De kans bestaat altijd dat dit niet (goed) lukt.
Klinische studies
Elk jaar nemen er in het UZA heel wat patiënten deel aan klinische studies. Dit gebeurt op vrijwillige basis. Indien er op de dienst waar je bent opgenomen een specifiek onderzoek loopt, zal je eventueel gevraagd worden om hieraan deel te nemen. Je hebt de volledige vrijheid om te beslissen of je hier al dan niet op in wenst te gaan. Indien je deelneemt of in de toekomst deelneemt aan klinische studies, kan je met je vragen terecht bij je behandelend arts.
