Acute verwardheid

Heel wat medische factoren kunnen een acute verwardheid veroorzaken: bijvoorbeeld zuurstoftekort, ontsteking, pijn, ernstige obstipatie, urine ophouden, ontwenning van middelen, langdurige anesthesie en tekort aan vocht. De ziekenhuisopname kan op zich al aanleiding geven tot verwardheid. De patiënt bevindt zich in een vreemde omgeving en het maakt ‘vreemde’ handelingen mee die acute verwardheid kunnen uitlokken.

Ouderen, mensen die eerder acute verwardheid doorgemaakt hebben, personen met dementie, mensen die regelmatig alcohol consumeren en mensen die langdurige heelkundige ingrepen hebben ondergaan, lopen een verhoogd risico op acute verwardheid. In het UZA doen we een risicoscreening, zodat we preventieve maatregelen kunnen ondernemen om acute verwardheid zoveel mogelijk te voorkomen.

• De patiënt toont een wisselend bewustzijn en kan minder goed de aandacht vasthouden.
• Hij/zij kan minder goed nadenken of informatie onthouden en het oriëntatievermogen is verminderd.
• De patiënt kan geagiteerd zijn en het dagnachtritme kan verstoord zijn.
• In sommige gevallen ziet, hoort of voelt hij/zij zaken die er niet zijn (hallucinaties), wat angstaanjagend kan zijn.

• Neem spullen mee van thuis die zorgen voor een vertrouwde omgeving: een kalender, een klok, herinneringen zoals foto’s, hobbymateriaal of andere zaken waar de patiënt veel belang aan hecht.
• Kijk na of hulpmiddelen voor het gehoor en het zicht (bril, lenzen, hoorapparaat) effectief nog werken.
• Geef de vertrouwde roepnaam door aan de verpleegkundigen zodat zij de patiënt op een herkenbare manier kunnen aanspreken.
• Meld signalen van acute verwardheid, zoals vreemd gedrag, aan de verpleegkundigen. Een vertrouwd persoon kan de angst verminderen en de patiënt tot rust brengen. Indien de patiënt een heelkundige ingreep ondergaat, mag een vertrouwd persoon de patiënt begeleiden tot in de preoperatieve ruimte. Bespreek, indien mogelijk, aangepaste bezoekuren met de verpleegkundige van de verpleegeenheid.

Er zijn een aantal eenvoudige zaken die je als familie/mantelzorger kan doen om de persoon te helpen:

• Kom vaker kort op bezoek, liefst alleen of per twee en neem plaats aan één kant van het bed.
• Stel jezelf voor, zeg wat je komt of gaat doen.
• Zorg voor nabijheid. Praten is hierbij niet altijd nodig. Hou lichamelijk contact.
• Neem een rustige houding aan en blijf geduldig.
• Maak oogcontact.
• Spreek traag, duidelijk en in korte zinnen. Stel eenvoudige vragen.
• Maak je niet boos om het storend gedrag. Ga mee in de denk- en leefwereld.
• Ga niet in discussie, toon begrip en probeer op een rustige manier voor afleiding te zorgen.
• Wek geen achterdocht op door onderling te fluisteren of dingen te verzwijgen.
• Probeer drukte en lawaai te vermijden.
• Aarzel niet om hulp te vragen aan de verpleging.

Acute verwardheid kan een beangstigende ervaring zijn. De persoon beseft dat hij/zij vreemd gedaan heeft en dat kan een schaamtegevoel geven. Daarom is het belangrijk om deze periode achteraf met je partner, vriend(in) of familielid te bespreken. Je overloopt dan wat er gebeurd is en waardoor de acute verwardheid veroorzaakt werd. Laat je eventueel ondersteunen door je huisarts of een psycholoog.