Vernauwing van de spijsverteringsslagaders
Als er 2 of meer slagaders vernauwd zijn, kan er zuurstoftekort in de buik ontstaan.
Synoniemen
Wat is een vernauwing van de spijsverteringsslagader?
Onze buikorganen (o.a. maag, lever en darmen) krijgen bloed via drie spijsverteringsslagaders:
- de truncus coeliacus
- de arteria mesenterica superior
- de arteria mesenterica inferior
Deze 3 slagaders zijn zijtakken van de grote buikslagader (aorta abdominalis) en zijn onderling met elkaar verbonden.
Een vernauwing van deze slagaders kan de bloedtoevoer naar het spijsverteringsstelsel verstoren.
- Is er maar één slagader vernauwd? Dan is er meestal weinig invloed.
Als er 2 of meer slagaders vernauwd zijn, en er weinig of geen verbindingen bestaan tussen de slagaders, dan komt de doorbloeding wel in gevaar.
De slagader wordt meestal heel geleidelijk afgesloten. Als gevolg ontstaat zuurstoftekort in de buik (chronische mesenteriële ischemie), wat buikpijn geeft na elke maaltijd (angor abdominalis).
Oorzaken en risicofactoren
De vernauwing kan aangeboren zijn of op latere leeftijd ontstaan.
- Heel vaak is de vernauwing het gevolg van slagaderverkalking.
- Soms wordt de slagader ook vernauwd door uitwendige druk van een abnormale streng in de buik (ligamentum arcuatum) of spiergroep. Dit noemen we ‘ligamentum arcuatum syndroom’.
- Soms worden de zijtakken heel plots afgesloten door een trombose, embool of scheur. Dan ontstaat er plotse, hevige buikpijn. Dit vraagt om een snelle behandeling.
Wat zijn de risicofactoren?
- Angor abdominalis komt meestal voor tussen 50 en 70 jaar
- Vrouwen hebben er 3x meer last van dan mannen
- Roken
Symptomen
Door het zuurstoftekort in de buik krijgen patiënten buikpijn na elke maaltijd (angor abdominalis). In het begin enkel na een grote maaltijd, maar nadien ook na kleinere. De pijn doet zich voor nabij de maag, maar kan uitstralen naar de rug. Soms heeft men last van diarree, braken of misselijkheid. Door de pijn durft men niet meer te eten en verliest men gewicht.
Patiënten met vernauwde spijsverteringsslagaders hebben vaak al vaatproblemen op andere plaatsen (de kransslagaders, het hart en de benen) of een voorgeschiedenis van vaatoperaties. Bij klinisch onderzoek stellen we soms een geruis vast.
Diagnosestelling
De diagnose is niet makkelijk te stellen. Verschillende andere problemen kunnen vergelijkbare klachten kunnen geven.
Wanneer moeten we denken aan een vernauwing van de spijsverteringsslagaders en chronische mesenteriële ischemie (zuurstoftekort in de buik)?
- Als er geen duidelijke oorzaak voor de klachten is
- Als er pijn optreedt na de maaltijd
- Als je tot de risicogroep behoort.
De diagnose wordt gesteld via een duplexonderzoek (echobeelden van de bloedvaten) of een angiografie (röntgenfoto’s van de bloedvaten, meestal een angio-CT scan).
Behandeling
Om het zuurstoftekort op te lossen, moeten we de vernauwing of verstopping verhelpen. Jouw chirurg bespreekt steeds met jou welke behandeling het meest geschikt is voor jou. De keuze hangt af van de oorzaak van de vernauwing en van jouw medische toestand.
Ligamentum arcuatum syndroom
Als de vernauwing veroorzaakt wordt door het ligamentum arcuatum syndroom, kan de chirurg het ligament doorsnijden via een robot-geassisteerde kijkoperatie of open ingreep.
Vernauwde slagader
Als de slagader zelf vernauwd is, zijn er twee opties:
- endovasculaire behandeling: stenting
- open chirurgie: bypass of overbrugging
Stenting
Bij de endovasculaire techniek wordt de vernauwing opengedrukt met een stent dat de chirurg inbrengt via de lies- of armslagader. De buik wordt hierbij niet geopend. Nadien wordt de aanprikplaats afgeduwd of afgesloten. Voordeel is dat de ingreep ook onder plaatselijke verdoving kan. Onmiddellijk na de behandeling mag je eten. Als je zonder problemen kan eten is de behandeling geslaagd.
Bypass
Als een endovasculaire behandeling niet mogelijk is, moet de vernauwing behandeld worden met overbrugging of bypass. Deze ingreep wordt uitgevoerd onder volledige verdoving. De buik wordt geopend om de afgesloten slagader te bereiken en de overbrugging aan te leggen. De overbrugging wordt gemaakt van een ader uit het been of met kunststof.
Opvolging
Na de behandeling moet je bloedverdunners nemen. Dit kan levenslang zijn of gedurende een bepaalde periode. Eén maand na ontslag kom je op controle op de raadpleging. Opvolging nadien is op indicatie.
Wat zijn de risico's?
Elke behandeling heeft zijn eigen specifieke risico’s. De vaatchirurg bespreekt ze met jou. We kiezen voor de oplossing die nodig is om het zuurstoftekort op te lossen, rekening houdend met jouw medische toestand en voorgeschiedenis.
Als er niets aan de vernauwing of verstopping wordt gedaan, kan het zuurstoftekort erger worden. Dit kan de leefbaarheid van jouw darmen bedreigen.
Klinische studies
Elk jaar nemen er in het UZA heel wat patiënten deel aan klinisch onderzoek via de dienst waar ze behandeld worden. Zij worden door hun arts gevraagd om hieraan eventueel deel te nemen. Soms zijn er echter ook studies waarvoor gezonde vrijwilligers gezocht worden.
