Patiëntenrechten en -plichten
Rechten en Plichten
Wist je dat jouw rechten als patiënt in een wet gegoten zijn? Die wet zegt dat iedereen recht heeft op een degelijke verzorging, met respect voor de culturele, morele, filosofische en religieuze overtuiging. Ook je persoonlijke levenssfeer wordt beschermd. Het UZA garandeert uiteraard al deze rechten. Maar er zijn ook plichten.
Video in English | Vidéo en français
Lees jouw rechten als patiënt op:
Jouw rechten
Als patiënt heb je veel rechten. In België zijn deze wettelijk vastgelegd sinds 2002 (en geüpdatet in februari 2024). Je kan één of meerdere vertrouwenspersonen aanstellen om je te helpen bij het uitoefenen van je rechten. Als je niet meer in staat bent om zelf je rechten uit te oefenen, zal jouw vertegenwoordiger (partner, ouder, voogd of een door jou aangestelde persoon) dit voor jou doen.
De zorgverlener biedt kwalitatieve zorg (art. 5)
Als patiënt krijg je de best mogelijke zorg. De medische kennis en beschikbare technologie worden ingezet om jou te behandelen volgens jouw behoeften. Dit gebeurt altijd respectvol. De zorgverlener houdt rekening met jouw recht om zelf te beslissen, ongeacht sociale klasse, seksuele geaardheid of geloofsovertuiging.
Als patiënt kies je vrij jouw zorgverlener (art. 6)
Je kunt altijd van zorgverlener veranderen, behalve in uitzonderlijke gevallen zoals bij spoedopnames of tijdens wachtdiensten.
De zorgverlener moet je informeren over zijn registratiestatus en verzekering.
Elke zorgverlener heeft het recht om jou als patiënt te weigeren, behalve in noodgevallen waar hulpverlening verplicht is. Als de zorgverlener jouw behandeling onderbreekt, dan moet hij ervoor zorgen dat een collega, intern of extern, de behandeling voortzet.
Als je dat wenst, kan je een andere arts raadplegen voor een tweede advies of ‘second opinion’. Je kan zelf iemand kiezen of jouw (huis)arts vragen om je hierbij te helpen
De zorgverlener geeft je duidelijke en volledige informatie (art. 7)
De zorgverlener moet jou alle info geven, zodat je jouw gezondheidstoestand goed kan begrijpen. Hij schetst daarbij een beeld van de mogelijke evolutie en geeft advies over wat je het beste kunt doen of laten. Dit gebeurt in duidelijke taal, zodat je alles begrijpt. Als taal een probleem is, kan je een tolk inschakelen via de sociale dienst van het ziekenhuis.
Je geeft geïnformeerde toestemming voor een behandeling (art. 8)
Jouw zorgverlener heeft jouw mondelinge of schriftelijke toestemming nodig om de behandeling op te starten. Hij moet je tijdig informeren, zodat je in alle vrijheid en goed geïnformeerd beslissingen kan nemen. De informatie moet duidelijk en volledig zijn.
Je hebt ook recht om duidelijk ingelicht te worden over de financiële gevolgen van een tussenkomst, inclusief eventuele supplementen en niet-vergoedbare diensten.
Je kan om welke reden dan ook een behandeling weigeren, en de arts zal jouw keuze respecteren.
Bij een spoedgeval moet jouw zorgverlener de behandeling meteen starten als jouw wil niet te achterhalen is.
Je hebt ook het recht om te weten of de zorgverlener verzekerd is en gemachtigd is om zijn beroep uit te oefenen.
Je hebt het recht op een voorafgaande wilsverklaring (art. 8.2)
Sommige mensen willen vooraf bepaalde dingen vastleggen, zoals operaties, ingrijpende onderzoeken, of een goede pijnstilling, voor het geval ze later niet meer wilsbekwaam zijn. Deze positieve wilsverklaring is richtinggevend, maar niet bindend voor de arts.
Je hebt toegang tot het patiëntendossier (art. 9)
Jouw zorgverlener houdt een dossier bij met jouw persoonlijke medische gegevens. Alle medische dossiers worden zorgvuldig bijgehouden en bewaard volgens de strengste privacy- en veiligheidsnormen. Via UZA@ home kan je op elk moment jouw medisch dossier inlezen. Via de ombudsdienst kan je ook steeds (gratis) jouw dossier inkijken en een afschrift aanvragen.
Je hebt ook recht op een toelichting over jouw dossier.
De zorgverlener beschermt jouw persoonlijke levenssfeer en respecteert jouw privacy (art. 10)
Tijdens je behandeling mogen alleen de personen aanwezig zijn die op professioneel vlak nodig zijn. Informatie over jouw gezondheid wordt niet aan derden doorgegeven, tenzij jij daarvoor toestemming geeft.
Je hebt recht op bijstand van een vertrouwenspersoon, tenzij dit organisatorisch niet mogelijk is.
Ook op het gebied van pers en ziekenhuispublicaties wordt jouw privacy als patiënt gerespecteerd. Patiënten en bezoekers die foto's of filmopnames in het UZA willen maken, dienen zich aan de regels te houden.
Meer informatie over de omgang met persoonsgegevens op deze website vind je in de gebruikersvoorwaarden.
Je hebt recht op klachtenbehandeling (art.11)
Heb je vragen of ben je ontevreden? Vind je dat jouw patiëntenrechten niet gerespecteerd worden? Dan kun je contact opnemen met de ombudsdienst. De dienst luistert naar jouw verhaal en geeft informatie. Wanneer je een geschil met jouw zorgverlener zelf niet kan oplossen, kan de ombudsdienst bemiddelen.
Je hebt recht op pijnbestrijdende zorg (art. 11 bis)
Je hebt recht op pijnbestrijdende zorg. Je zorgverlener moet aandacht besteden aan jouw pijn en deze voorkomen, evalueren, behandelen en verzachten.
Meer informatie
Meer informatie over patiëntenrechten vind je op www.patientrights.be.
De patiëntenrechten worden helder uitgelegd in de leuke filmpjes van de FOD Volksgezondheid.
Jouw plichten
Om de best mogelijke medische zorg te verkrijgen, is het ook nodig dat je je als patiënt aan enkele afspraken houdt. Goede afspraken scheppen vertrouwen en openheid en stellen de zorgverleners in staat jou de beste zorg te verstrekken.
Je geeft juiste informatie over jouw identiteit
Om jezelf en andere patiënten te beschermen, moet je je correct identificeren in het ziekenhuis. Dat is nodig om misbruik te voorkomen en te vermijden dat gegevens onder een verkeerde naam worden vastgelegd in het medisch dossier. We vragen jouw wettelijk en geldig legitimatiebewijs, zoals jouw identiteitskaart.
Je verleent jouw medewerking
De zorgverlener mag van jou verwachten dat je juiste en volledige informatie geeft over jouw gezondheidstoestand en jouw medicatiegebruik. Alleen zo is de zorgverlener in staat jou zo goed mogelijk te behandelen. Als patiënt heb je de plicht mee te werken aan de behandeling waarmee je hebt ingestemd. Volg de adviezen van jouw arts dus goed op en verleen jouw medewerking aan de zorgverleners. Kom ook jouw afspraken na. Als je onvoorzien verhinderd bent, verwittig dan zo snel mogelijk jouw arts. Je kan een kostensimulatie laten uitvoeren in het ziekenhuis. Sommige kosten zijn echter niet op voorhand te bepalen.
Je betaalt voor jouw behandeling
Het ziekenhuis heeft recht op betaling voor de verstrekte zorg. Wanneer je gebruik maakt van de medische diensten van het ziekenhuis, ben je aansprakelijk voor de betaling van de kosten. Indien nodig, moet je een voorschot betalen. Wij proberen het zo te regelen dat je je over de betaling zo weinig mogelijk zorgen hoeft te maken. Hiervoor moet je wel jouw verzekeringsgegevens meebrengen naar het ziekenhuis. Bij een opname krijg je ook een verklaring met jouw kamerkeuze en de financiële voorwaarden. Stel gerust vragen als je meer informatie wenst.
Je behandelt materialen met zorg
Draag zorg voor het materiaal in het ziekenhuis: breng geen beschadiging of vervuiling toe. Laat ook geen materiaal rondslingeren en gooi afval in de vuilnisbak. Respecteer het werk van het onderhoudspersoneel en houd gangen, wachtzalen, toiletten en andere ruimtes netjes. Jouw eigen waardevolle voorwerpen of grote geldbedragen laat je het best thuis. Het ziekenhuis is niet aansprakelijk voor verlies of diefstal. Je leeft de huisregels na. Als patiënt respecteer je de privacy en de rust van jouw medepatiënten. Elke patiënt kijkt uit naar bezoek. Maar om de rust en veiligheid in het ziekenhuis te garanderen, moeten bezoekers de bezoekuren respecteren. Er geldt een algemeen rookverbod in het ziekenhuis. Roken is enkel toegestaan in de rokerszones buiten het ziekenhuis. Sigarettenpeuken horen thuis in de asbakken.
Je respecteert de zorgverleners
Fatsoen en wederzijds respect vormen de basis voor contacten tussen medewerkers van het ziekenhuis, patiënten en bezoekers. In het ziekenhuis is geen plaats voor denigrerende of discriminerende opmerkingen, agressief gedrag of andere vormen van bedreiging.
Filmen en fotograferen in het UZA
Patiënten en bezoekers die foto’s, filmpjes, beelden of selfies willen nemen in het UZA, dienen hiertoe het beleid van het UZA te respecteren.
Foto’s en films van medische handelingen door UZA-medewerkers
Als een patiënt of een bezoeker een medische handeling wil fotograferen of filmen, moet hij of zij de toestemming vragen aan de arts of andere zorgverstrekker die men wil fotograferen of filmen. In principe moet de toestemming schriftelijk gebeuren, tenzij de praktijk dit onmogelijk maakt. Toestemming wordt enkel gegeven voor privé-gebruik van de beelden en exclusief sociale media.
Foto’s en films van UZA-medewerkers
Als men een UZA-medewerker wil fotograferen, moet de patiënt of de bezoeker altijd toestemming vragen aan de betrokken medewerker. Mondelinge toestemming van de UZA-medewerker volstaat.
Foto’s en films van zichzelf
Patiënten mogen foto’s van zichzelf of selfies nemen. Zij zijn hiervoor zelf verantwoordelijk. Als een UZA-medewerker op de foto voorkomt, moet toestemming gevraagd worden aan de betrokken medewerker.
Foto's en films van patiënten door het UZA
Om de privacy van patiënten te waarborgen, brengt het UZA nooit patiënten op een herkenbare manier in beeld zonder hun uitdrukkelijke toestemming.
Naleving
Als je jouw plichten niet nakomt, kan dit een reden zijn om de behandeling stop te zetten. Bij agressie of geweld wordt de politie ingeschakeld. Als je jouw factuur niet betaalt, worden kosten aangerekend en in een latere fase gerechtelijke stappen ondernomen voor de inning. Je bent misschien niet altijd in staat jouw plichten na te komen. Meld dit aan onze medewerkers. Wij proberen alles in het werk te stellen om een oplossing te vinden. Voor vragen, problemen of klachten kun je je tot de ombudsdienst van het UZA wenden.
Respectvol met elkaar omgaan, daar wordt iedereen beter van.