Cerebrale parese (CP)

Kinderen met hersenverlamming of CP worden in het UZA multidisciplinair opgevolgd binnen het CePRA.

Synoniemen

Cerebral palsy,

CP,

Hersenverlamming

Wat is een hersenverlamming?

Hersenverlamming of CP (cerebral palsy) is een neurologische aandoening die ontstaat door een niet-progressief hersenletsel tijdens de zwangerschap en/of in de eerste levensjaren, terwijl de hersenen en het ruggenmerg nog in volle ontwikkeling zijn.

Die ziekte wordt voornamelijk gekenmerkt door houdings- en bewegingsproblemen, maar ook cognitieve problemen en problemen met perceptie, communicatie, sensoriek (zintuigen) en gedrag zijn mogelijk.

CP komt voor bij ongeveer 2/1000 levende geboortes.

Oorzaken

CP is het gevolg van hersenschade die tijdens de zwangerschap, de geboorte en/of in de eerste levensjaren kan ontstaan door:

zuurstofgebrek
vroeggeboorte
een te laag geboortegewicht
ziekte of andere moeilijkheden tijdens de zwangerschap
een ongeval of hersenziekte na de geboorte
een aanlegstoornis in de hersenen
bovenmatig alcohol en/of drugsgebruik tijdens de zwangerschap
afwijkingen in het genetisch materiaal

Symptomen

De problemen en de ernst van CP kunnen enorm verschillen tussen kinderen.

Indeling op basis van motorische problemen
Op basis van motorische problemen (spierspanning) kunnen we verschillende soorten CP onderscheiden:
Spastische CP
Spastische CP is de meest voorkomende vorm van CP (75%-80% van de kinderen). Ze wordt gekenmerkt door spasticiteit en hypertonie. Spasticiteit is een snelheidsafhankelijke weerstand tegen passieve bewegingen en het gevolg van verhoogde rekreflexactiviteit. Hypertonie verwijst naar verhoogde spierspanning die niet snelheidsafhankelijk is.
Dyskinetische CP
Dyskinetische CP (15% van de kinderen) wordt gekenmerkt door onvrijwillige bewegingen en een wisselende tonus (spanningstoestand spier). Deze vorm kan nogmaals onderverdeeld worden in dystonie en choreo-athetose.
Atactische CP
Ataxie (2% van de kinderen) wordt veroorzaakt door een letsel aan de kleine hersenen (cerebellum). Hierdoor ontstaan problemen met evenwicht, coördinatie, diepteperceptie en spraakmoeilijkheden. Vaak hebben deze patiënten last van tremor (beven) en dysmetrie (niet correct inschatten van afstand en tijd tijdens bewegen).
Hypotone CP
Hypotonie is een algemeen verlaagde spierspanning. Deze patiënten hebben vaak een zwakkere hoofd- en rompcontrole.
Indeling op basis van lokalisatie
Daarnaast kunnen we ook een indeling maken op basis van de betrokken lichaamsdelen (lokalisatie).
Monoplegie: Bij deze vorm is er slechts één lidmaat (arm of been) betrokken.
Hemiplegie: Bij deze vorm is één kant van het lichaam betrokken (halfzijdige betrokkenheid).
Diplegie: Bij deze vorm zijn de onderste ledematen in meerdere mate betrokken dan de bovenste ledematen.
Quadriplegie: Bij deze vorm zijn alle 4 de ledematen betrokken. Dit kan in een verschillende gradatie.

Diagnosestelling

Kinderen met CP worden in het UZA multidisciplinair opgevolgd binnen het CePRA (Cerebral Palsy Referentiecentrum Antwerpen).

Het Cerebral Palsy Referentiecentrum Antwerpen is een samenwerking tussen het UZA en het ZNA Koningin Paola Kinderziekenhuis. Het is 1 van de 5 Belgische referentiecentra voor kinderen en jongeren met een hersenverlamming.

Uit wetenschappelijk onderzoek blijkt dat een vroege diagnose en een intensieve behandeling op jonge leeftijd heel wat complicaties en heelkundige ingrepen kan vermijden.

Diagnose

Klinisch neurologisch onderzoek (observatie, anamnese en lichamelijk onderzoek door neuroloog)
Magnetische resonantie beeldvorming (MRI of NMR): Deze beeldvorming geeft in vergelijking met een CT-scan een nauwkeuriger beeld van de hersenen en geniet daardoor de voorkeur.
Genetisch onderzoek
CePRA heeft ook een samenwerkingsverband met het Bewegingslab Antwerpen in Heder. Op doorverwijzing van de behandelende arts kan hier een gespecialiseerde analyse van het gangpatroon eb/of bovenste lidmaatfunctie uitgevoerd worden. De resultaten worden multidisciplinair besproken (arts, kinesist, ganganalyst) en geïntegreerd in het behandelplan.

Behandeling

Hoewel CP niet volledig te genezen is, zijn er wel een aantal behandelingen om de gevolgen ervan zoveel mogelijk te beperken en patiënten in staat te stellen hun mogelijkheden maximaal te benutten.

Revalidatie: kinesitherapie, ergotherapie, logopedie, psychotherapie
Orthopedische hulpmiddelen: aangemeten door een orthopedisch verstrekker
Medicatie: ter behandeling van bv. epilepsie of spierspanning
Orthopedische ingrepen: operaties aan spieren/pezen, correctie van botafwijkingen, infiltraties met botulinetoxine type A
Neurochirurgische ingrepen: op doorverwijzing van het CePRA-team
Thuisbegeleiding
Aangepast en geïntegreerd onderwijs (GON-begeleiding)

CP-conventie

Patiënten met CP kunnen toetreden tot de CP-conventie. Hiervoor dient een aanvraag ‘Tegemoetkoming in de kosten voor revalidatieverstrekkingen’ goedgekeurd te worden door je ziekenfonds. Het voordeel van de CP-conventie is oa dat je persoonlijk aandeel in de kostprijs van multidisciplinaire opvolging sterk beperkt wordt. Ook vervoerskosten naar het CePRA en ingrepen met Botuline Toxine-A zitten in deze conventie vervat.

Klinische studies

Er lopen verschillende studies die de genetische oorzaken, klinische presentaties en mogelijke therapievormen in kaar willen brengen. Het UZA participeert actief in deze studies. Als je in aanmerking komt voor een klinische studie, zal je behandelende arts je hierover aanspreken en informeren.

Bekijk of er lopende klinische studies zijn