Meningeomen
Een meningeoom is een vaak goedaardige, langzaam groeiende tumor in de hersen- of ruggenmergmembranen, die door druk neurologische klachten kan veroorzaken.
Synoniemen
Wat is een meningeoom?
Een meningeoom is een tumor die ontstaat vanuit de meningen, dit zijn de membranen die de hersenen en het ruggenmerg omgeven. Als gevolg hiervan kan een meningeoom op verschillende plaatsen in de hersenen voorkomen. Ze kunnen dan ook verschillende groottes aannemen. Meningeomen groeien meestal langzaam en zijn vaak goedaardig, maar kunnen door hun locatie en druk op de hersenen en/of ruggenmerg neurologische symptomen veroorzaken.
Soorten
Meningeomen worden geclassificeerd op basis van hun microscopische eigenschappen volgens de WHO-classificatie:
- WHO I: Goedaardig (95-99% van de gevallen)
- WHO II: Atypisch
- WHO III: Kwaadaardig
Symptomen
De symptomen van meningeomen variëren afhankelijk van de locatie van de tumor en de compressie op de zenuwstructuren.
Meningeomen kunnen asymptomatisch zijn en aan het licht komen bij een radiologisch onderzoek omwille van andere, niet gerelateerde klachten. Daarnaast kunnen ze aanleiding geven tot een verhoogde intracraniële druk, wat kan leiden tot hoofdpijn, duizeligheid, misselijkheid of braken.
Op basis van de locatie kan een meningeeom zorgen voor gelokaliseerde bewegings- of gevoelsstoornissen, spraakstoornissen, tintelingen of krachtverlies in de ledematen. Bij tumoren in de voorste hersenkwabben kunnen gedragsveranderingen, apathie of geheugenstoornissen optreden. Meningeomen kunnen ook gediagnostiseerd worden als oorzaak van epileptische aanvallen door prikkeling van het hersenweefsel.Prevalentie
Meningeomen zijn de meest voorkomende primaire hersentumoren, verantwoordelijk voor ongeveer 30% van alle gevallen. Ze komen vaker voor bij vrouwen en de incidentie stijgt met de leeftijd, vooral bij mensen ouder dan 65 jaar.
Erfelijkheid
Meningeomen zijn over het algemeen niet aangeboren. Ze ontwikkelen zich meestal later in het leven. Meningeomen treden meestal sporadisch op, maar kunnen bij sommige erfelijke syndromen zoals neurofibromatose type 2 vaker voorkomen.
Diagnosestelling
De diagnose wordt meestal gesteld met behulp van een MRI-scan, die zeer gevoelig is voor het detecteren van meningeomen. MRI helpt ook bij het bepalen van de uitgebreidheid van de tumor en de mogelijkheid om deze veilig te verwijderen. Een CT-scan kan aanvullende informatie geven, vooral over de betrokkenheid van botstructuren.
Behandeling
Bij een klein of langzaam groeiend meningeoom kiezen artsen vaak voor een conservatieve aanpak, waarbij ze de tumor opvolgen met periodieke scans. Wanneer de tumor groot is, groeit of symptomen veroorzaakt, wordt deze meestal chirurgisch verwijderd. Kleine of moeilijk bereikbare meningeomen kunnen behandeld worden met stereotactische radiochirurgie.
Klinische studies
Elk jaar nemen er in het UZA heel wat patiënten deel aan klinisch onderzoek via de dienst waar ze behandeld worden. Zij worden door hun arts gevraagd om hieraan eventueel deel te nemen. Soms zijn er echter ook studies waarvoor gezonde vrijwilligers gezocht worden.
Leven met
Bij goedaardige meningeomen (WHO I) is de prognose meestal zeer goed, vooral als de tumor volledig verwijderd kan worden. Bij kwaadaardige of atypische meningeomen is de prognose variabel en kan een aanvullende behandeling noodzakelijk zijn.
