Nierkanker
Nierkanker is een kwaadaardig gezwel dat begint in de nieren. De nieren zijn twee boonvormige organen, elk ongeveer zo groot als een vuist.
Synoniemen
Symptomen
Nierkanker veroorzaakt in eerste instantie meestal geen symptomen. Na verloop van tijd kunnen er symptomen ontstaan, waaronder:
- Bloed in de urine, die rosé-, rood- of colakleurig kan zijn
- Verlies van eetlust
- Pijn in de zij of rug die niet weggaat
- Vermoeidheid
- Onverklaarbaar gewichtsverlies
Wanneer moet je naar een dokter?
Maak een afspraak met een arts of andere zorgverlener als je klachten hebt waar je je zorgen over maakt.
Oorzaken
Het is niet duidelijk wat de oorzaak is van de meeste nierkankers.
Nierkanker ontstaat wanneer cellen in de nier veranderingen in hun DNA ontwikkelen. Het DNA van een cel bevat de instructies die de cel vertellen wat te doen.
In gezonde cellen geeft het DNA instructies om te groeien en zich te vermenigvuldigen met een bepaalde snelheid. De instructies vertellen de cellen om op een bepaald tijdstip te sterven. In kankercellen geven de DNA-veranderingen andere instructies. De veranderingen vertellen de kankercellen om snel veel meer cellen te maken. Kankercellen kunnen blijven leven terwijl gezonde cellen zouden sterven. Dit veroorzaakt te veel cellen.
De kankercellen vormen een massa die een tumor wordt genoemd. De tumor kan groeien en gezond lichaamsweefsel binnendringen en vernietigen. Na verloop van tijd kunnen kankercellen zich losmaken en verspreiden naar andere delen van het lichaam. Wanneer kanker zich verspreidt, wordt het metastatische kanker genoemd.
Risicofactoren
Factoren die het risico op nierkanker kunnen verhogen zijn onder meer:
- Hogere leeftijd. Het risico op nierkanker neemt toe met de leeftijd.
- Roken. Mensen die roken hebben een groter risico op nierkanker dan mensen die niet roken. Het risico neemt af na het stoppen.
- Obesitas. Mensen die obees zijn, hebben een hoger risico op nierkanker dan mensen die een gezond gewicht hebben.
- Hoge bloeddruk. Hoge bloeddruk, ook wel hypertensie genoemd, verhoogt het risico op nierkanker.
- Bepaalde erfelijke aandoeningen. Mensen die met bepaalde erfelijke aandoeningen worden geboren, hebben mogelijk een verhoogd risico op nierkanker. Deze aandoeningen kunnen de ziekte van von Hippel-Lindau, het syndroom van Birt-Hogg-Dubé, het tubereuze sclerosecomplex, erfelijk papillair niercelcarcinoom en familiale nierkanker omvatten.
- Familiegeschiedenis van nierkanker. Het risico op nierkanker is hoger als een bloedverwant, zoals een ouder of broer of zus, de ziekte heeft gehad.
Preventie
Er is geen zekere manier om nierkanker te voorkomen, maar je kan het risico verkleinen:
- Drink alcohol met mate, als je het al drinkt
Als je ervoor kiest om alcohol te drinken, doe dat dan met mate. Voor gezonde volwassenen betekent dit maximaal één drankje per dag voor vrouwen en maximaal twee drankjes per dag voor mannen. - Eet meer fruit en groenten
Kies een gezond dieet met een verscheidenheid aan fruit en groenten. Voedselbronnen van vitaminen en voedingsstoffen zijn het beste. Vermijd het nemen van grote doses vitaminen in pilvorm, omdat ze schadelijk kunnen zijn. - Beweeg de meeste dagen van de week
Streef naar ten minste 30 minuten beweging op de meeste dagen van de week. Als je de laatste tijd niet actief bent geweest, vraag dan aan jouw zorgverlener of dat oké is en begin rustig. - Zorg voor een gezond gewicht
Als jouw gewicht gezond is, werk er dan aan om dat gewicht te behouden. Als je gewicht moet verliezen, vraag dan een zorgprofessional naar gezonde manieren om jouw gewicht te verlagen. Eet minder calorieën en verhoog langzaam de hoeveelheid beweging. - Stoppen met roken
Praat met jouw zorgteam over strategieën en hulpmiddelen die je kunnen helpen stoppen. Opties zijn onder andere nicotinevervangende producten, medicijnen en ondersteuningsgroepen. Als je nog nooit gerookt hebt, begin er dan niet aan. - Hoge bloeddruk onder controle houden
Vraag jouw zorgverlener om je bloeddruk te controleren bij de volgende afspraak. Als jouw bloeddruk hoog is, kan je opties bespreken om jouw waarden te verlagen. Leefstijlmaatregelen zoals lichaamsbeweging, gewichtsverlies en dieetveranderingen kunnen helpen. Sommige mensen moeten mogelijk medicijnen toevoegen om hun bloeddruk te verlagen. Bespreek jouw opties met het zorgteam.
- Drink alcohol met mate, als je het al drinkt
Diagnosestelling
De diagnose van nierkanker begint vaak met een lichamelijk onderzoek en een bespreking van jouw medische geschiedenis. Bloed- en urinetests en beeldvormende tests kunnen worden gebruikt. Er kan een biopsie worden genomen voor microscopisch onderzoek.
De onderzoeken die worden gebruikt om nierkanker te diagnosticeren, zijn onder meer:
Bloed- en urineonderzoek
Tests van jouw bloed en urine kunnen het zorgteam aanwijzingen geven over wat jouw symptomen veroorzaakt.
- Bloedtesten kunnen controleren op het aantal rode bloedcellen in het lichaam.
- Urinetesten kunnen zoeken naar afwijkingen in de urine, zoals bloed, bacteriën en kankercellen.
Beeldvormende testen
Beeldvormende tests maken foto's van het lichaam. Ze kunnen de locatie en grootte van nierkanker laten zien.
Echografie is een onderzoekstechniek die gebruik maakt van ultrasone (niet-hoorbare) geluidsgolven om anatomische structuren in beeld te brengen.
Biopsie
Stadiëring van nierkanker
Als je de diagnose nierkanker krijgt, is de volgende stap het bepalen van de omvang van de kanker, het stadium genoemd.
Jouw zorgteam gebruikt de kankerstadiëringstestresultaten om het behandelplan op te stellen. Stadiëringstests voor nierkanker kunnen aanvullende CT- en MRI-scans omvatten.
De stadia van nierkanker variëren van 1 tot 4. Nierkanker in stadium 1 is klein en beperkt zich tot de nier. Naarmate de kanker groter wordt, worden de stadia hoger. Nierkanker in stadium 4 is gegroeid buiten de nier of heeft zich verspreid naar andere delen van het lichaam.
Behandeling
Nierkankerbehandeling begint soms met een operatie om de kanker te verwijderen.
Voor kanker die beperkt is tot de nieren, kan dit de enige behandeling zijn die nodig is. Soms worden medicijnen gegeven na de operatie om het risico te verlagen dat de kanker terugkomt. Als de kanker zich buiten de nieren heeft verspreid, is een operatie mogelijk niet mogelijk. Andere behandelingen kunnen worden aanbevolen.
Jouw zorgteam houdt rekening met veel factoren bij het opstellen van een behandelplan. Deze factoren kunnen jouw algehele gezondheid, het type en stadium van jouw kanker en jouw voorkeuren omvatten.
Veelvoorkomende behandelingen
Bij chemotherapie wordt celdelingremmende medicatie toegediend. Het doel is de kankercellen te vernietigen of hun groei af te remmen.
Door radiotherapie of plaatselijke bestraling worden kankercellen beschadigd of vernietigd.
Waar het eigen immuunsysteem te kort schiet (kanker) of net overmatig reageert (auto-immuunziekte), kunnen gemanipuleerde immuuncellen ingezet worden.
Gerichte therapie
Gerichte therapie voor kanker is een behandeling die gebruikmaakt van medicijnen die specifieke chemicaliën in de kankercellen aanvallen. Door deze chemicaliën te blokkeren, kunnen gerichte behandelingen ervoor zorgen dat kankercellen sterven.
Chirurgie
Voor de meeste kankers die beperkt zijn tot de nieren, is een operatie de eerste behandeling. Het doel van een operatie is om de kanker te verwijderen en de nierfunctie te behouden, indien mogelijk. Operaties die worden gebruikt om nierkanker te behandelen, zijn onder andere:
Cryoablatie en radiofrequente ablatie
Palliatieve zorg
Palliatieve zorg is gezondheidszorg die je helpt beter te voelen wanneer je een ernstige ziekte hebt. Als je kanker hebt, kan palliatieve zorg helpen pijn en andere symptomen te verlichten.
Een zorgteam dat kan bestaan uit artsen, verpleegkundigen en andere speciaal opgeleide zorgprofessionals, biedt palliatieve zorg. Het doel van het zorgteam is om de kwaliteit van leven voor jou en je familie te verbeteren.
Door palliatieve zorg te combineren met andere geschikte behandelingen kunnen mensen met kanker zich beter voelen en langer leven.
University Clinical Research Center Antwerp (UNICCRA)
De oncologische research unit werd in 2022 volledig vernieuwd en uitgebreid, en gaat verder onder de naam University Clinical Research Center Antwerp (UNICCRA). Het doel van deze unit is nieuwe, betere en steeds meer doeltreffendere behandelingen vinden om kankerpatiënten te behandelen. Klinische studies zijn hiervoor de beste methode. Tijdens deze klinische studies kunnen onze onderzoekers bepalen welke behandelingen veiliger, effectiever en beter zijn dan de huidige behandelingen.
Maak een afspraak
Urologie
Overige
Interessante links
