Teelbalkanker
Teelbalkanker is een groei van cellen die begint in de teelballen, ook testikels genoemd.
Wat is teelbalkanker?
Teelbalkanker is een groei van cellen die begint in de teelballen, ook testikels genoemd. De teelballen bevinden zich in de balzak: het scrotum. Het scrotum is een losse huidzak onder de penis. De teelballen maken sperma en het hormoon testosteron aan.
Teelbalkanker is geen veelvoorkomende vorm van kanker. Het kan op elke leeftijd voorkomen, maar het gebeurt het vaakst tussen de 15 en 45 jaar.
Teelbalkanker is goed te behandelen, zelfs als het zich verspreidt naar andere delen van het lichaam. Behandelingen zijn afhankelijk van het type teelbalkanker en van hoe ver het zich heeft verspreid. Veelvoorkomende behandelingen zijn chirurgie en chemotherapie.
Oorzaken
Het is niet duidelijk wat de oorzaak is van de meeste vormen van teelbalkanker.
Teelbalkanker begint wanneer iets veranderingen veroorzaakt in het DNA van teelbalcellen. Het DNA van een cel bevat de instructies die de cel vertellen wat te doen. De veranderingen vertellen de cellen om snel te groeien en zich te vermenigvuldigen. De kankercellen blijven leven terwijl gezonde cellen zouden sterven als onderdeel van hun natuurlijke levenscyclus. Dit veroorzaakt veel extra cellen in de teelbal die een gezwel kunnen vormen.
Na verloop van tijd kan de tumor verder groeien dan de teelbal. Sommige cellen kunnen loskomen en zich verspreiden naar andere delen van het lichaam. Teelbalkanker verspreidt zich meestal naar de lymfeklieren, lever en longen. Wanneer teelbalkanker zich verspreidt, wordt het gemetastaseerde teelbalkanker genoemd.
Bijna alle teelbalkankers beginnen in de geslachtscellen. De geslachtscellen in de teelbal maken sperma. Het is niet duidelijk wat DNA-veranderingen in de geslachtscellen veroorzaakt.
Risicofactoren
Er zijn verschillende factoren die de kans op teelbalkanker vergroten:
- Een niet-ingedaalde teelbal, wat cryptorchisme wordt genoemd. De teelballen vormen zich in de buik tijdens de ontwikkeling van de foetus. Ze dalen doorgaans af in het scrotum voor de geboorte. Als u een teelbal hebt die nooit is ingedaald, is uw risico op teelbalkanker hoger. Het risico is zelfs groter als u een operatie heeft ondergaan om de teelbal naar het scrotum te verplaatsen.
- Een familiegeschiedenis van teelbalkanker. Als teelbalkanker in uw familie voorkomt, loopt u mogelijk een verhoogd risico.
- Teelbalkanker komt het meest voor bij blanke tieners en jongvolwassenen tussen de 15 en 45 jaar.
Symptomen
Symptomen van teelbalkanker zijn onder meer:
- Een knobbel of zwelling in een van de testikels
- Een zwaar gevoel in het scrotum
- Een doffe pijn in de onderbuik of lies
- Plotselinge zwelling in het scrotum
- Pijn of ongemak in een teelbal of het scrotum
- Vergroting of gevoeligheid van het borstweefsel
- Rugpijn
Meestal ontstaat teelbalkanker slechts in één teelbal.
Wanneer moet je naar een dokter?
Raadpleeg je zorgverlener als je symptomen opmerkt die langer dan twee weken aanhouden. Deze omvatten pijn, zwelling of knobbels in uw testikels of liesstreek.
Preventie
Er is geen manier om teelbalkanker te voorkomen. Als je teelbalkanker krijgt, is er niets wat je had kunnen doen om het te voorkomen.
Screening op teelbalkanker
Sommige zorgverleners raden regelmatige testikelzelfonderzoeken aan. Tijdens een testikelzelfonderzoek voel je aan jouw testikels om knobbeltjes of andere veranderingen op te sporen.
Niet alle zorgverleners zijn het eens met deze aanbeveling. Er is geen onderzoek dat aantoont dat zelfonderzoek het risico op overlijden aan teelbalkanker kan verlagen. Zelfs als het in een laat stadium wordt ontdekt, is de kans groot dat teelbalkanker te genezen is.
Toch kan het nuttig zijn om je bewust te worden van het normale gevoel van je testikels. Je kunt dit doen door een testiculaire zelfonderzoek te doen. Als je veranderingen opmerkt die langer dan twee weken aanhouden, maak dan een afspraak met je zorgverlener.
Onderzoeken bij teelbalkanker
Je kan zelf knobbels, zwellingen of andere symptomen van teelbalkanker ontdekken. Deze kunnen ook worden ontdekt tijdens een onderzoek door een zorgverlener. Je hebt andere tests nodig om te zien of teelbalkanker jouw symptomen veroorzaakt.
Veelvoorkomende onderzoeken
Het type kanker bepalen
Onderzoeken op de kankercellen geven jouw zorgteam informatie over het type teelbalkanker dat je hebt. Het zorgteam houdt rekening met het type kanker bij het bepalen van uw behandeling. De meest voorkomende vormen van teelbalkanker zijn:
- Seminoom. Seminoom teelbalkankers komen meestal voor op oudere leeftijd. Seminomen groeien en verspreiden zich vaak langzamer dan niet-seminomen.
- Non-seminoom. Non-seminoom teelbalkankers ontstaan meestal op jongere leeftijd. Ze groeien en verspreiden zich snel.
- Er bestaan nog andere vormen van teelbalkanker, maar deze zijn zeer zeldzaam.
Het stadium van de kanker bepalen
Zodra de arts jouw diagnose heeft bevestigd, is de volgende stap om te kijken of de kanker zich verder dan de teelbal heeft verspreid. Dit wordt het stadium van de kanker genoemd. Het helpt uw zorgteam de prognose te begrijpen en hoe waarschijnlijk het is dat jouw kanker wordt genezen.
Onderzoeken voor het bepalen van het stadium van teelbalkanker zijn onder meer:
De stadia van teelbalkanker variëren van 0 tot 3.
- Over het algemeen tasten stadium 0 en stadium 1 kankers alleen de teelbal en het gebied eromheen aan. In deze vroege stadia is de kanker nog niet uitgezaaid naar de lymfeklieren of andere delen van het lichaam.
- Stadium 2 teelbalkanker is uitgezaaid naar de lymfeklieren.
- Wanneer teelbalkanker zich verspreidt naar andere delen van het lichaam, is het stadium 3. Niet alle stadium 3 kankers zijn echter uitgezaaid. Stadium 3 kan ook betekenen dat de kanker zich in de lymfeklieren bevindt en dat de tumormerkerresultaten erg hoog zijn.
Behandeling
De behandeling van teelbalkanker omvat meestal een operatie en vaak, maar niet altijd, ook chemotherapie. Welke behandelingsopties voor jou het best zijn, hangt af van het type teelbalkanker dat je hebt en het stadium waarin het zich bevindt. Het zorgteam houdt ook rekening met jouw algemene gezondheid en jouw voorkeuren.
Chirurgie
Een operatie aan teelbalkanker brengt een klein risico op bloedingen en infecties met zich mee.
Als je een operatie ondergaat om lymfeklieren te verwijderen, is er ook een risico dat een zenuw wordt doorgesneden. Chirurgen besteden veel aandacht aan het beschermen van de zenuwen. Soms kan het doorsnijden van een zenuw niet worden vermeden. Dit kan leiden tot problemen met ejaculeren, maar het heeft over het algemeen geen invloed op uw vermogen om een erectie te krijgen. Vraag jouw zorgverlener naar opties voor het bewaren van je sperma vóór de operatie.
Andere veelvoorkomende behandelingen
Bij chemotherapie wordt celdelingremmende medicatie toegediend. Het doel is de kankercellen te vernietigen of hun groei af te remmen.
Door radiotherapie of plaatselijke bestraling worden kankercellen beschadigd of vernietigd.
Klinische studies
Elk jaar nemen er in het UZA heel wat patiënten deel aan klinisch onderzoek via de dienst waar ze behandeld worden. Zij worden door hun arts gevraagd om hieraan eventueel deel te nemen. Soms zijn er echter ook studies waarvoor gezonde vrijwilligers gezocht worden.
Maak een afspraak
Urologie
Overige
Interessante links
