Myelodysplastich syndroom (MDS)
MDS is een verzamelnaam voor een groep kwaadaardige beenmergziekten waarbij de aanmaak van bloedcellen verstoord is.
Wat is myelodysplastisch syndroom (MDS)?
Myelodysplastisch syndroom (MDS) is een verzamelnaam voor een groep kwaadaardige beenmergziekten waarbij de aanmaak van bloedcellen verstoord is. 'Myelo' verwijst naar het beenmerg (myelum), terwijl 'dysplasie' staat voor misvorming. Bij MDS worden de bloedcellen niet goed aangemaakt, wat resulteert in misvormde en niet goed uitgerijpte bloedcellen.
MDS kan relatief mild verlopen, maar het kan zich ook ontwikkelen tot een ernstige ziekte die intensieve behandeling vereist. De vooruitzichten en mogelijke behandeling hangen af van:
- De leeftijd van de patiënt
- Het type MDS
- De aan- of afwezigheid van specifieke chromosoomafwijkingen in de beenmergcellen
Soorten
MDS bestaat uit diverse ziektebeelden. Er zijn vijf hoofdgroepen:
- Refractaire anemie met een teveel aan blasten: Bloedarmoede met een verhoogd aantal jonge cellen (blasten). Dit is de meest voorkomende vorm.
- Refractaire anemie: Bloedarmoede die ongevoelig is voor behandeling.
- Refractaire anemie met ringsideroblasten: Ongewone ringvormige rode bloedcellen.
- Refractaire cytopenie met multilineage dysplasie: Tekort aan witte bloedcellen, rode bloedcellen en bloedplaatjes.
- MDS met 5q- afwijking: Zeldzame vorm van MDS met te weinig rode bloedcellen en te veel bloedplaatjes.
Oorzaken en risicofactoren
In de meeste gevallen is de oorzaak van MDS onbekend.
Het lijkt waarschijnlijk dat er een fout optreedt tijdens de deling van de stamcellen, de jonge cellen waaruit witte bloedcellen, rode bloedcellen en bloedplaatjes ontstaan. Soms kunnen de misvormde cellen verder ontsporen.
Wanneer het aantal onrijpe cellen in het beenmerg of het bloed toeneemt, kan MDS zich ontwikkelen tot acute myeloïde leukemie.
- Blootstelling aan chemicaliën, pesticiden en radioactieve straling zou mogelijk een risico kunnen zijn voor het ontstaan van MDS.
- Roken is ook een risicofactor.
- Het is bekend dat patiënten die eerder chemotherapie hebben gehad een hoger risico hebben om MDS te krijgen.
Symptomen
Een MDS kan zich presenteren als relatief mild tot heel ernstig. MDS wordt soms bij toeval ontdekt, bijvoorbeeld door een abnormaal bloedonderzoek, zoals bloedarmoede. De ziekte kan heel langzaam ontstaan, waardoor het lichaam zich aanpast aan een tekort aan bloedcellen. Sommige mensen ervaren echter klachten (symptomen).
Voorbeelden hiervan zijn:
- Vermoeidheid en een algemeen zwak gevoel
- Benauwdheid
- Duizeligheid en hoofdpijn
- Spontane blauwe plekken of bloedingen
- Koorts
- Gewichtsverlies zonder duidelijke oorzaak
- Vaak voorkomende of ernstige infecties
Deze klachten kunnen ook bij andere ziekten voorkomen. De diagnose wordt gesteld door een hematoloog na verder onderzoek.
Diagnosestelling
Er is nader onderzoek nodig in het ziekenhuis als uit het bloedonderzoek blijkt dat:
- het aantal bloedcellen van een bepaald soort te hoog of te laag is
- er abnormale cellen in het bloed aanwezig zijn
Om de diagnose te stellen worden volgende onderzoeken uitgevoerd:
- Extra bloedonderzoek
- Beenmergonderzoek
Behandeling
Bij de meeste patiënten richt de behandeling zich op het onder controle houden van de symptomen en het bevorderen van de kwaliteit van leven.
De behandeling kan echter ook intensieve chemotherapie, inclusief stamceltransplantatie, omvatten. De keuze van de behandeling hangt af van verschillende factoren, en het is daarom noodzakelijk om precies te weten om welk type MDS het gaat.
Mogelijke behandelingen bij MDS zijn:
- Afwachten
- Behandelingen met Ep- substitutie, transfusies, groeifactoren en/of antibiotica
- Hypomethylerende geneesmiddelen
- Milde chemotherapie
- Intensieve chemotherapie, al dan niet gevolgd door een allogene stamceltransplantatie
- Doelgerichte therapie
University Center for Clinical Research Antwerp (UNICCRA)
De oncologische research unit werd in 2022 volledig vernieuwd en uitgebreid, en gaat verder onder de naam University Center for Clinical Research Antwerp (UNICCRA). Het doel van deze unit is nieuwe, betere en steeds meer doeltreffendere behandelingen vinden om kankerpatiënten te behandelen. Klinische studies zijn hiervoor de beste methode. Tijdens deze klinische studies kunnen onze onderzoekers bepalen welke behandelingen veiliger, effectiever en beter zijn dan de huidige behandelingen.
Onze zorgverleners staan voor je klaar
Bij de behandeling van aandoeningen is een multidisciplinair team van zorgverleners essentieel voor het bieden van de best mogelijke zorg. Hieronder vind je een overzicht van de zorgverleners die deel uitmaken van ons team en hun specifieke rol in de behandeling en ondersteuning van onze patiënten.
Consulenten en geassocieerde artsen
Verpleegkundigen
Paramedici
Coördinatoren
Patiëntenbegeleiding
Maak een afspraak
Oncologisch en hematologisch dagziekenhuis
Overige
Interessante links
