Hoofd- en halsoncologie

De meeste hoofd- en halstumoren ontstaan uit epitheelcellen (cellen in het dekweefsel) die zich bevinden in de slijmvliezen van bijvoorbeeld de keelholte, mondholte en neusholte. Dit zijn de zogenaamde spinocellulaire carcinomen (SCC). 

Hoofd- en halskanker kan ingedeeld worden volgens de plaats in het lichaam waar ze ontstaan: 

• mondholte (orale caviteit): 
  • Hiertoe behoren de lippen, het voorste deel van de tong, het tandvlees, het wangslijmvlies, de mondbodem onder de tong en het harde verhemelte.
• keelholte (pharynx): 
  • De pharynx is een holle buis die begint achter de neus en eindigt in de slokdarm.
• strottenhoofd (larynx): 
  • Het strottenhoofd is een kraakbenige structuur net boven de ingang van de luchtpijp en bevat de stembanden. Op het strottenhoofd zit een klepje, de epiglottis, dat het strottenhoofdstrottenhoofd kan sluiten om te voorkomen dat er voedsel in de luchtpijp terecht komt.
• neusholte en sinussen: 
  • De sinussen zijn kleine holtes in de beenderen van de aangezichtsschedel rondom de neus. De neusholte is de holle ruimte in de neus.
• speekselklieren: 
  • De grote speekselklieren liggen in de mondbodem onder de tong, onder de kaakrand en achter de opstijgende kaaktak net voor het oor. De kleine speekselklieren liggen verspreid over de hele mondholte. Hoofd-en halstumoren die  ontstaan uit de speekselklieren komen minder vaak voor.  
• schildklierkanker:
  • Deze vorm van kanker behoort strikt genomen niet tot de verzameling van de hoofd- en halstumoren maar worden ook behandeld door het hoofd- en halsteam. 
• huidkanker:
  • Huidkanker behoort strikt genomen niet tot de verzameling van de hoofd- en halstumoren maar worden ook behandeld door het hoofd- en halsteam. 
     

Hoofd- en halskanker ontstaat, zoals bij elke andere kanker, doordat er veranderingen in het DNA ontstaan. Deze mutaties zorgen ervoor dat kankercellen kunnen blijven groeien en delen, daar waar gezonde cellen zouden afsterven. De cellen met ongeremde groei kunnen een tumor vormen. Het precieze mechanisme dat leidt tot deze mutaties is nog niet helemaal duidelijk, maar er zijn wel enkele zeer duidelijke risicofactoren geïdentificeerd:

• gebruik van tabak in al zijn vormen: sigaretten, sigaren, pijp, pruimtabak en snuiftabak
• overmatig alcoholgebruik
• infecties met sommige virussen (HPV- Epstein Barr)
• slechte mondhygiëne en waarschijnlijk ook het gebruik van alcoholhoudende mondspoeling 
• blootstelling aan houtstof 
• overmatige blootstelling aan de zon 
   

De klachten zijn uiteenlopend en kunnen ook veroorzaakt worden door andere, minder ernstige aandoeningen. Zoals bij elke andere kanker kunnen ook bij deze ziektebeelden (pathologieën) algemene klachten voorkomen zoals moeheid of onverklaard gewichtsverlies. Raadpleeg jouw behandelend arts of tandarts bij volgende symptomen, ingedeeld volgens specifieke regio:
 

• mondholte (orale caviteit): 
  • witte of rode vlekjes, wondjes of aften op het tandvlees, de tong of ergens anders in de mond
  • slechte adem die niet verklaard kan worden door de mondhygiëne
  • slecht passende of oncomfortabel aanvoelende gebitsprotheses
• keelholte (pharynx):
  • ademhalingsmoeilijkheden
  • spraakmoeilijkheden
  • pijn bij het slikken
  • oorpijn
• strottenhoofd (larynx)
  • heesheid of stemverandering
  • kortademigheid
• neusholte en sinussen
  • permanente neusverstopping lands een kant
  • neusbloedingen
  • frequente hoofdpijn
• speekselklieren
  • aanhoudende zwelling van de kaakregio voor het oor of onder de kaakrand
• huidtumoren in het hoofd- en halsgebied 
  • snel groeiende pigmentvlekken
  • verandering van grootte, kleur of vorm van pigmentvlekken
  • wondjes die niet genezen 

Contacteer bij verdachte plekjes op de huid steeds huisarts of huidspecialist. 
 

Hoofd- en halskanker is relatief zeldzaam. Deze vorm van kanker is de vijfde meest voorkomende bij mannen en de negende bij vrouwen.

Door hun anatomische ligging hebben ze echter wel een grote impact op de levenskwaliteit van de patiënten.

De genezingskansen zijn sterk afhankelijk van de exacte plaats en de grootte van de tumor. De kans op genezing is vrij groot in vergelijking met andere kankers. Dit komt doordat er vaak vroegtijdig een diagnose gesteld kan worden. 

Zoals bij de meeste andere kankers wordt de genezingskans vooral bepaald door het stadium waarin de kanker zich bevindt bij de diagnose. Het bepalen van dit stadium gebeurt door verschillende technische onderzoeken en heet ‘staging'.