Neonatologie
We geven pasgeborenen intensieve, hoogtechnologische zorg met aandacht voor ontwikkelingsondersteunende en familiegerichte zorg.
Synoniemen
Intensieve neonatale zorg,
NICU
Contact
Neonatologie
Binnenkort naar het UZA?
Heb je binnenkort een afspraak bij het UZA of kom je iemand bezoeken? Beantwoord enkele vragen en krijg handige tips voor je UZA-bezoek, van thuisvoorbereiding tot navigatie in het ziekenhuis.
Wat is neonatologie?
De dienst intensieve neonatale zorg van het UZA maakt deel uit van het Koningin Mathilde Moeder- en kindcentrum. Naast te vroeg geboren baby’s en baby’s met een laag geboortegewicht, verzorgt onze dienst ook zieke voldragen kinderen. We geven deze zuigelingen intensieve, hoogtechnologische zorg met aandacht voor ontwikkelingsondersteunende en familiegerichte zorg.
Universitair referentiecentrum
Als universitair referentiecentrum kenmerkt de dienst zich door trendsetting in de neonatale zorg met wetenschappelijk gefundeerde praktijk, onderwijs en overdracht van kennis binnen en buiten het ziekenhuis, innovatie en onderzoek in de neonatale zorg en netwerking met regionale ziekenhuizen.
Informatie voor ouders op neonatologie
Proficiat met de geboorte van je kindje
Hieronder geven we je meer informatie over het traject van je kindje op de afdeling neonatologie. Vraag gerust meer info aan de verpleegkundige.
Administratieve informatie
Bij de geboorte en de opname op neonatologie komen heel wat administratieve regelingen kijken. Het team van de sociale dienst staat klaar om ouders hierbij te helpen. We zetten een aantal zaken hieronder graag op een rij.
Geboorteaangifte
Je kan de geboorteaangifte zowel op de materniteit van het UZA als in het gemeentehuis van Edegem doen binnen de 15 kalenderdagen.
- Op de materniteit van het UZA kan je voor de geboorteaangifte elke dinsdag en donderdag van 9 tot 12 uur terecht.
- Op maandag, woensdag en vrijdag kan je op afspraak terecht op het gemeentehuis van Edegem.
Maak hier verplicht je afspraak.
Melding bij je ziekenfonds
- Aanvraag moederschapsrust en geboorteverlof van je partnerVerlenging moederschapsrust: als je baby langer dan 7 dagen gehospitaliseerd is, heb je recht op verlenging van je moederschapsrust. Hiervoor dien je een attest van hospitalisatie te vragen bij het onthaal aan de hoofdingang van het UZA (bij voorkeur bij ontslag van je baby of transfer naar een ander ziekenhuis).
- Het attest van hospitalisatie bezorg je aan je ziekenfonds.
- Aansluiting van je baby bij het ziekenfonds (met geboorteattest dat je ontvangt na de geboorteaangifte)
- Kolftoestel aanvragen voor mama het ziekenhuis verlaat
Advies omtrent mogelijke verlofstelsels
Voor advies omtrent mogelijke verlofstelsels kan je best via de verpleging contact opnemen met de dienst patiëntenbegeleiding.
Aanvraag premies
Eventuele premies bij vakbond/vereniging waarvan je als ouder lid bent.
Praktische informatie
Hieronder geven we je meer informatie over een aantal praktisch zaken op de dienst. Vraag gerust meer info aan de verpleegkundige.
Aanmelden op de afdeling
Richtlijnen
Persoonlijk
Voorzieningen
Op bezoek
Medische en verpleegkundige informatie
Monitoring
Bij iedere baby, opgenomen op onze dienst, worden de hartslag, ademhaling en saturatie continu geregistreerd en bewaakt.
Deze gegevens worden zichtbaar gemaakt op een monitorscherm in de kamer van de baby én in de verpleegpost. Wanneer de hartslag, ademhaling en/of de saturatie boven of onder vooraf ingestelde grenzen stijgen of dalen, geeft de monitor een alarmsignaal. Er zijn drie soorten alarmen: alarmen omwille van een slechte meting (“blauwe alarmen”), niet-dringende alarmen (“oranje alarmen”) en dringende alarmen (“rode alarmen”). Wij zien en horen het verschil in deze alarmen en kunnen onmiddellijk de urgentie inschatten.
De belangrijkste alarmen zijn:
- Apneu: de baby stopt minimum 20 seconden met ademen. De baby herstelt spontaan of moet even gestimuleerd worden om goed te ademen. Dit komt vaak voor bij een prematuur.
- Bradycardie: de hartslag van de baby zakt onder de 80 slagen per minuut. Dit is vaak het gevolg van een apneu. Eens de baby terug goed ademt, herstelt de hartslag zich terug.
- Desaturatie: het zuurstofgehalte in het bloed zakt onder de 80%. Dit kan het gevolg zijn van een apnoe, een slechte houding of slijmen die in de luchtweg zitten. Een desaturatie herstelt vaak spontaan, maar het kan ook nodig zijn om extra zuurstof toe te dienen, de baby een correcte houding te geven of de slijmen uit te zuigen.
Monitoring
De hartslag en ademhaling worden gemeten door drie plakkertjes op de borstkas van de baby. De saturatie of zuurstofgehalte in het bloed wordt gemeten door een rood lichtje die met een bandje rond de pols of enkel van de baby wordt bevestigd.
Lichaamstemperatuur
Omdat een prematuur geboren baby zijn/haar lichaamstemperatuur nog niet zelf kan behouden, ligt hij/zij in een couveuse. Als jullie baby zijn/haar temperatuur beter kan regelen, kan de overstap gemaakt worden naar een (verwarmd) bedje.
Ademhaling en respiratoire ondersteuning
De longen van je baby kunnen om verschillende redenen niet goed functioneren (onrijpheid, infectie, aangeboren afwijking,…) De ademhaling kan op verschillende manieren ondersteund worden.
1.High flow Neusbril (zuurstofbril)
Via twee zachte sprietjes in de neus wordt een continue flow van lucht gegeven. Dit kan met of zonder extra zuurstof, afhankelijk van wat je baby op dat moment nodig heeft. Deze luchtstroom kan de ademhaling van je baby ondersteunen. Hij/zij ademt wel volledig zelfstandig.
3.Beademing
Indien je baby meer ondersteuning nodig heeft bij zijn/haar ademhaling kan er, via de neus of mond, een buisje in de luchtpijp worden geplaatst om je baby te beademen. Het beademingstoestel zorgt dus voor de ademhalingen, maar ook de baby kan mee ademen als hij/zij daar sterk genoeg voor is.
Infuus en voeding
Prematuur geboren baby’s hebben een immatuur maag- darmstelsel. Dit wil zeggen dat de darmen van je baby nog onrijp zijn en nog geen grote hoeveelheden voeding kunnen opnemen en/of verteren. Daarom bieden we een andere manier aan om je baby van alle nodige voedingstoffen te voorzien.
Ook voldragen baby’s kunnen mogelijks nood hebben aan een alternatieve manier van voeden.
Mogelijkheden
1.Infuus
De kans is groot dat je baby nog geen grote hoeveelheden melk kan verteren. Om goed te kunnen groeien heeft je baby echter verschillende voedingstoffen nodig. We geven deze dan via een infuusje. Je baby krijgt zo de nodige eiwitten, suikers, vetten en vocht via intraveneuze weg (via de aders) toegediend.
2. Maagsonde
Onder de 34 zwangerschapsweken hebben baby’s nog onvoldoende energie en vaardigheden om grote hoeveelheden melk te kunnen drinken. Daarom plaatsen we via de neus een buisje tot in de maag waarlangs we de melk kunnen geven. Naarmate je baby meer melk kan verteren, wordt de hoeveelheid melkvoeding opgehoogd en het infuus afgebouwd. Baby’s geboren tussen de 34-36 zwangerschapsweken, hebben vaak geen infuus nodig. Zij krijgen dan enkel melkvoeding. Hun vermogen om zuigen, slikken en ademen te coördineren, is zich volop aan het ontwikkelen. Hun energieniveau is nog eerder beperkt. Daardoor kunnen ze nog (gedeeltelijke) sondevoeding nodig hebben.
3. Borstvoeding
Als je gekozen hebt voor borstvoeding, mag de baby al oefenen aan de borst van zodra hij zelfstandig kan ademen en voldoende stabiel is om te kangoeroeën. Dit noemen wij “tepelen” of niet-voedend zuigen. De mama kolft de borsten leeg en dan kan de baby ruiken, likken of zelfs zuigen aan de borst. Hierdoor leert hij het coördineren van zuigen, (slikken) en ademen sneller. Geleidelijk aan gaan we over tot echt drinken aan de borst. Eens de baby melk drinkt aan de borst, kunnen we de sondevoeding afbouwen en uiteindelijk stoppen. Moedermelk kolven en borstvoeding geven aan een premature baby, vragen goede begeleiding en ondersteuning. Op onze dienst zijn er drie lactatiekundigen om je hierin bij te staan. Het UZA heeft ook een lactatiekundig team, die iedere werkdag aanwezig is. Ook zij staan altijd paraat!
4.Flesvoeding
Als je ervoor gekozen hebt om flesvoeding te geven, mag je baby leren drinken vanaf 34 zwangerschapsweken. Omdat prematuur geboren baby’s meer risico hebben op voedingsproblemen, maken we gebruik van de methode “Early Feeding Skills” (EFS). De verpleegkundige of logopedist observeert je baby om te zien of hij/zij voedingsbereid is en over voldoende vaardigheden beschikt om te kunnen drinken. We hechten meer belang aan de kwaliteit van het drinken dan aan de kwantiteit. We starten met enkele druppels melk via een spuitje of flesje. De rest van de melk wordt via de maagsonde bijgegeven. Op geleide van de vaardigheden van je baby, bouwen we het zelfstandig drinken op. Goede oefenmomenten zijn belangrijk om latere voedingsproblemen te voorkomen.
Comfortzorg
Ook baby’s kunnen pijn voelen en discomfort ervaren. Om pijn en discomfort te vermijden, integreren we de NIDCAP principes in onze zorg (zie verder of linkje van maken).
Aan de hand van verpleegkundige observatie en scores schatten we de mogelijke pijn en discomfort van je baby in. Zo nodig ondernemen we actie om de pijn of discomfort te verminderen. Dit kan door middel van troosten, aanpassing van de houding, kangoeroeën, … Indien nodig gaan we over tot het toedienen van medicatie.
Fototherapie
Alle pasgeborenen maken bilirubine aan. Dit is een afbraakproduct van rode bloedcellen. Een teveel aan deze stof kleurt de huid geel en kan voor problemen zorgen.
Om de bilirubine af te breken leggen we je baby onder of op een lamp met fel blauw licht. Om de ogen te beschermen tegen de hoge lichtintensiteit krijgt je baby een ‘brilletje’ op.
Bloedtransfusie
Prematuur geboren baby’s of zieke baby’s hebben meer risico op bloedarmoede. Dit is een tekort aan hemoglobine. Hemoglobine vervoert zuurstof doorheen het lichaam. Een bloedtransfusie is soms nodig om het transport van zuurstof te verbeteren. We dienen het bloed toe via een perifeer infuus. Dit is een kleine katheter in een bloedvat in een arm, been of hoofdje van de baby.
Omdat premature baby’s lagere bloedreserves hebben, proberen we bloedafnames voor onderzoek tot een minimum te beperken.
Studies op de dienst Neonatologie
In het UZA en met name op de afdeling neonatologie wordt ook wetenschappelijk onderzoek gedaan. De ethische commissie van het ziekenhuis waakt over het belang van de patiënt en de uitvoering van onderzoek bij patiënten. Zo vragen we steeds, daar waar de wet of de commissie het voorschrijft, uitdrukkelijk toelating aan de ouders of de wettelijke vertegenwoordigers van de baby. Meestal is hiervoor een schriftelijke toestemming nodig. Ook deze toestemming zal in het medisch dossier gedocumenteerd worden.
Ontslag
Als je kindje voldoende aangesterkt is om de afdeling neonatologie in het UZA te verlaten, zijn er meestal twee opties mogelijk.
Naar een perifeer ziekenhuis
Als je baby geen intensieve zorg meer nodig heeft, overleggen we met de kinderarts van het verwijzende ziekenhuis of een ziekenhuis dichter bij huis om je baby over te brengen. Je baby komt dan terecht op een niet-intensieve neonatale dienst.
Hier krijgt je baby dan verdere zorgen en zal je baby de laatste stappen maken richting ontslag naar huis.
Naar huis
De dag waarop je baby naar huis kan, hangt af van enkele factoren:
- Je baby komt goed bij in gewicht en weegt voldoende.
- Je baby kan zonder extra hulpmiddelen zijn temperatuur behouden in een bedje.
- Je baby drinkt flink aan de borst of drinkt zijn/haar flesjes meestal leeg.
- Er zijn geen medische problemen meer, of ze zijn onder controle.
Naar een revalidatie centrum
Na een langdurig en moeizaam traject op de intensieve zorgen afdeling kan het voorkomen dat het medisch team inschat dat je kindje nog verdere specifieke zorgen en ondersteuning nodig heeft. In bepaalde situaties kan het gunstig zijn een tussenstop te maken in een revalidatie centrum voor verdere zorgen, in afwachting van een ontslag naar huis.
Je kindje op de n-ster (n*)
Als je kindje wat meer zorg en bewaking nodig heeft dan andere pasgeborenen, maar geen intensieve zorg, wordt je kindje opgenomen op een dienst voor niet-intensieve zorg aan pasgeborenen, ook wel n-ster genaamd.
De n* in ons ziekenhuis is ondergebracht op de intensieve neonatale dienst en je kindje wordt verzorgd door hetzelfde team dat instaat voor de baby’s die intensieve zorgen nodig hebben.
Ook baby’s die op onze intensieve zorgafdeling verbleven en aan de beterhand zijn, worden overgeplaatst naar de n* of naar een perifeer ziekenhuis in afwachting van ontslag naar huis.
Follow up
COS
RSV-profylaxe
Respiratoir Syncytieel Virus, beter bekend als RSV, is een virus dat vooral seizoensgebonden voorkomt (van oktober t/m maart) en dat zich gemakkelijk verspreidt.
Meestal verloopt RSV-infectie met milde klachten zoals verkoudheid, maar soms kan een infectie leiden tot zogenaamde lagere luchtweginfecties, zoals bronchiolitis of longontsteking, die ernstig kunnen zijn voor baby's.
Er bestaat een geneesmiddel dat antilichamen bevat die specifiek werken tegen het RSV-virus. Het werkzame bestanddeel heeft Nirsevimab. Het wordt toegediend als intramusculaire inspuiting (net zoals vaccinaties) aan het begin van het RSV-seizoen. Het helpt om te voorkomen dat kinderen ernstig ziek worden van het RSV-virus. Spreek erover met je arts.
Vaccinaties via Kind en Gezin of de eigen kinderarts
Afhankelijk van de opnameduur op de neonatologie zal je kindje reeds 1 of meerdere vaccinaties toegediend hebben gekregen tijdens opname. Het vaccinatie schema loopt ook door na ontslag uit de NICU.
Het is dus belangrijk om je kind te laten vaccineren, zodat je kind beschermd wordt tegen gevaarlijke infecties. Bovendien beschermen vaccinaties niet alleen je kind, maar ook het gezin en de omgeving.
Ontwikkelingsgerichte zorg
NIDCAP
Wij verzorgen onze pasgeborenen op basis van het NIDCAP-principe. Dit is een programma om individuele, ontwikkelingsgerichte en familiegerichte zorg toe te passen met als doel de ontwikkeling van onze pasgeborenen te ondersteunen en te optimaliseren, samen met de ouders. Afhankelijk van de ontwikkeling en de lichamelijke conditie, geeft je baby signalen in bv. ademhaling, kleur, bewegingen en bewustzijnsniveau. Wij begeleiden je bij het herkennen van de signalen van je baby en leren je hoe je hierop kunt reageren. Zo kan je zoveel mogelijk helpen om de zorg voor je baby samen te doen en om een band op te bouwen.
Kangoeroeën
Als ouder kan je dagelijks komen kangoeroeën, wat de ontwikkeling van je baby ten goede komt. Bij het kangoeroeën ligt je baby op de blote huid. Dit intense huidcontact heeft vele positieve effecten op baby én ouder. Voor hygiëne hoef je niets speciaals te doen, dagelijks douchen en wassen met zeep is voldoende.
Ouderparticipatie
Als ouder heb je een belangrijke taak bij de verzorging van je baby. Wij streven ernaar je al snel zoveel mogelijk te laten deelnemen aan de zorg. Uiteraard waken we erover dat de intensieve zorg daarbij niet in het gedrang komt. De mate waarin je kan deelnemen is afhankelijk van de toestand van je baby en wordt dagelijks met jou besproken. Maar zelfs in de meest intensieve fase is je deelname in de zorg van enorm belang. Elke vorm van contact met je kindje is goed voor een optimale hechting en ontwikkeling. Beide ouders worden gecoacht en begeleid om maximaal mee voor hun baby te zorgen.
Informatie voor bezoekers op neonatologie
Bezoekregeling
- Beide ouders/voogden zijn doorlopend welkom.
- Tijdens de bezoekuren (8u to 20u) zijn:
- Max. 4 personen tegelijk welkom onder begeleiding minstens één ouder/voogd.
- Geen kinderen onder 12 jaar toegelaten, behalve broers of zussen. Broers of zussen kunnen op bezoek komen als ze niet ziek/verkouden zijn en als ze op elk moment onder toezicht van een volwassene staan.
We vragen je om stil te praten en geen onnodig lawaai te maken om de rust van de baby’s op onze afdeling te respecteren.
Handhygiëne
Handhygiëne is de belangrijkste voorzorgmaatregel om overdracht van bacteriën en virussen naar de patiëntjes te voorkomen. We vragen je om bij het binnenkomen armbanden, ringen en uurwerken uit te doen en vervolgens de instructies bij de wastafel strikt op te volgen.
Als je ziek bent, vragen we je bezoek uit te stellen.
Aandoeningen en onderzoeken
Aandoeningen
Onderzoeken en behandelingen
Psychologische zorg op de dienst neonatologie
Bij de afdeling neonatologie kunnen ouders van premature baby’s op de Neonatale Intensive Care Unit (NICU) rekenen op gespecialiseerde psychologische zorg. De psychologen helpen bij het omgaan met de emotionele stress die gepaard gaat met een opname op de NICU. Ze bieden hulp bij vragen rondom ouderschap, chronische stress, postnatale depressie en posttraumatische stress. Het psychologisch team richt zich op ouders van gehospitaliseerde premature baby’s en biedt zowel een individuele behandeling als gezins- en koppeltherapie.
Ons team
Op de afdeling neonatologie staat een groot zorgteam voor je gezin klaar.
Enkel de arts of verpleegkundige kan je informatie geven over de gezondheidstoestand van je baby. De verpleegkundige die verantwoordelijk is voor je baby, is jouw sleutelfiguur. Hij of zij kan je verder in contact brengen met andere medewerkers.
Als je een gesprek wenst met de arts of de neonatoloog, kan de verpleegkundige voor jou een afspraak maken. Maak vooraf een vragenlijstje, zodat je niets vergeet te vragen aan de arts.
